Οι στίχοι «Μη καρτεράτε να λυγίσουμε μήτε για μια στιγμή, έχουμε τη ζωή πάρα πολύ αγαπήσει…» ποιήματος που ο Φώτης Αγγουλές έγραψε στις φυλακές της Κέρκυρας μια Πρωτοχρονιά της δεκαετίας του 1950, εναλάσσονταν στα μεγάφωνα με άλλους ακόμη πιο φορτισμένους συναισθηματικά.
Αρκετοί τραγουδούσαν κιόλας τους στίχους «Στ’ αγιασμένο τούτο χώμα που ‘πιεν αίμα ποταμό μάς κρατάει το χρέος ακόμα για τον μέγα λυτρωμό…» του Κώστα Βάρναλη, όπως ακούγονταν μελοποιημένοι από τον μουσικοσυνθέτη Σπύρο Σαμοΐλη με τη φωνή του Πέτρου Πανδή, ο πατέρας του οποίου, ο φιλόλογος καθηγητής Δημήτρης Πανδής από την ηρωική και ιερή για το ΚΚΕ περιοχή της Λευκίμμης όπου δέκα περίπου δρόμοι φέρουν τα ονόματα κομμουνιστών του τόπου, συγκαταλέγεται στους πιο φλογερούς αγωνιστές του ΚΚΕ που γέννησε η Κέρκυρα αυτά τα 100 χρόνια της ζωής και δράσης του και γνώρισε γι’ αυτό διωγμούς και κολαστήρια, όπως εκείνο της Μακρονήσου.
Αντάξια της ηρωικής Ιστορίας των Κερκυραίων κομμουνιστών, αλλά και του γεγονότος ότι η Κέρκυρα αποτελεί έναν από τους πιο ένδοξους τόπους της 100χρονης Ιστορίας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, θα μπορούσε να πει κανείς, ήταν η μεστή σε πολιτικό περιεχόμενο και συγκινητική εκδήλωση της Τομεακής Επιτροπής Κέρκυρας του ΚΚΕ την Κυριακή 11 Νοεμβρίου στο Δημοτικό Θέατρο της πόλης της Κέρκυρας για τον εορτασμό των 100 χρόνων από την ίδρυσή του.
Μόνο και μόνο η εκτέλεση άνω των 100 κομμουνιστών και άλλων αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης και του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας από κάθε γωνιά της Ελλάδας τη χρονική περίοδο 1947-1949 στο μαρτυρικό νησάκι-του θανάτου σπίτι Λαζαρέτο κοντά στην πόλη της Κέρκυρας, οι οποίοι λοιδωρούσαν τον θάνατο και διατράνωναν την εμμονή τους στο δίκιο, θα αρκούσε, άλλωστε, για να γράψει ίσως κανείς «Τα μάτια μου δεν είδαν τόπον ενδοξότερον από τούτο το νησάκι…», παραφράζοντας τον Διονύσιο Σολωμό, για την αναστήλωση του σπιτιού του οποίου στα Μουράγια της πόλης, ειρήσθω εν παρόδω, οι κομμουνιστές πολιτικοί κρατούμενοι στις φυλακές της Κέρκυρας το 1957 είχαν οργανώσει έρανο.
Πράγματι! Δύσκολα θα βρει κανείς άλλον επαρχιακό τουλάχιστον τόπο ανά την Ελλάδα που να είναι τόσο στενά, τόσο πολύμορφα και τόσο αδιάρρηκτα δεμένος με την αδάμαστη, πλούσια Ιστορία του ΚΚΕ όσο η Κέρκυρα. Δεμένος από τα πρώτα του κιόλας βήματα. Ακόμα και από την περίοδο των ζυμώσεων που σαν σήμερα πριν από 100 χρόνια, στις 17 Νοεμβρίου 1918, οδήγησαν στην ίδρυσή του στον Πειραιά με την αρχική ονομασία Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας (ΣΕΚΕ).
Στην Κέρκυρα γράφτηκε άλλωστε από τον Νικόλαο Κονεμένο το 1860 η πρώτη στην Ελλάδα ευμενής κριτική για την ιδέα της κομμουνιστικής κοινωνίας. Από τον ίδιο μάλιστα αργότερα, το 1893, προήλθε η πρόταση, αν και ουτοπική, να δοκιμαστεί πειραματικά η λειτουργία κομμουνιστικής δημοκρατίας στο νησάκι Βίδο του νομού «σε πείσμα της σκουριασμένης της παλαιάς» ήδη από τότε αστικής δημοκρατίας που βασιζόταν, όπως και σήμερα, στη μεγάλη ατομική ιδιοκτησία. Στην Κέρκυρα εξάλλου είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά εφημερίδα με τον τίτλο «Ριζοσπάστης», το 1850.
Η σοσιαλιστική οργάνωση της Κέρκυρας με επαναστατικό προσανατολισμό, που είχαν ιδρύσει το 1911 ο κορυφαίος λογοτέχνης Ντίνος Θεοτόκης από το χωριό Καρουσάδες και ο καθηγητής ιταλικής φιλολογίας Νίκος Βαρότσης από το χωριό Καμάρα, μαζί με πρωτοπόρους αγωνιστές εργάτες και υπαλλήλους, όπως ο διευθυντής της εφημερίδας της «Σοσιαλιστική Δημοκρατία» Τίτος Ρέγγης και οι Σπύρος Τράνακας, Κώστας Βιτουλαδίτης, Γρηγόρης Φάντης, Σπύρος Ράλλης, Πλάτων Μπονέλλος και Γιώργος Πρίφτης, καθώς και με άλλους διανοούμενους, ήταν ιδρυτικό μέλος του ΣΕΚΕ, που μετονομάστηκε Κομμουνιστικό το 1924.
Είχε εκπροσωπηθεί μάλιστα από τον ίδιο τον Ντίνο Θεοτόκη στην Α’ Πανελλαδική Συνδιάσκεψη σοσιαλιστικών οργανώσεων στην Αθήνα το 1915 για την προπαρασκευή της συγκρότησης του νέου κόμματος.
Φωτογραφίες τους εμφανίζονταν κάθε τόσο στην υπέροχη μουσικοαφηγηματική παράσταση που πλαισίωσε στην εκδήλωση στο Δημοτικό Θέατρο την έκθεση αρχειακού υλικού και ντοκουμέντων, εικαστικών δημιουργιών και φωτογραφικού υλικού αγώνων για ψωμί και αξιοπρέπεια, καθώς και τις μεστές και σεμνές μα δυναμικές ομιλίες που έκαναν νωρίτερα η Γραμματέας της τοπικής Οργάνωσης του ΚΚΕ Μυρσίνη Χαραλάμπους και ο Νίκος Καραθανασόπουλος, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και κοινοβουλευτικό στέλεχος του ΚΚΕ, ενώ στον εξώστη του θεάτρου δέσποζε το σύνθημα «Ο σοσιαλισμός είναι το αύριο».
Αμφότεροι οι ομιλητές απέτισαν φόρο τιμής σε όλους τους Κερκυραίους που έπεσαν αγωνιζόμενοι για τα ιδανικά του. Επίσης, σε όλους όσους και όλες όσες υπέφεραν σε εξορίες και σε άλλους τόπους φυλάκισης μακριά απ’ το νησί και βέβαια στις φυλακές της Κέρκυρας, συχνά μαζί με κορυφαίες μορφές του ελληνικού επαναστατικού κινήματος. Ο δολοφονημένος στις φυλακές της πόλης Χρήστος Μαλτέζος, ο Νίκος Ζαχαριάδης, ο Άρης Βελουχιώτης, ο Νίκος Μπελογιάννης, ο έγκλειστος στο Λαζαρέτο μετέπειτα πρόεδρος του ΚΚΕ Απόστολος Γκρόζος, ο Αντώνης Αμπατιέλος, ο Γιάννης Ζεύγος, αργότερα και ο Χαρίλαος Φλωράκης και πόσοι και πόσοι άλλοι εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, Έλληνες κομμουνιστές φυλακίστηκαν στον τόπο που «μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη» μόνο και μόνο επειδή δεν πρόδιδαν το λαό, δεν ξεπουλούσαν τα δίκια και τα συμφέροντά του για να σωθούν. Κι ήταν ικανοί, μέσα στα σίδερα, να κάνουν «τη μαύρη πέτρα ολόχρυση και το ξερό χορτάρι», όπως ο Νίκος Ζαχαριάδης γράφοντας μελέτη για τον Κωστή Παλαμά και ο Νίκος Μπελογιάννης ετοιμάζοντας μελέτη για ολόκληρη τη νεολελληνική λογοτεχνία!
Παιδί ακόμα είδε αυτά τα σίδερα και η γυναίκα που το 1991 πρώτη μεταξύ ίσων κράτησε όρθιο, περήφανο και αξιόμαχο το Κάπα Κάπα Έψιλον όταν παντού σχεδόν στον υπόλοιπο κόσμο πολλοί δίπλωναν τις σημαίες, η Αλέκα Παπαρήγα, Γενική Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του μέχρι το 2013. Περί το 1950, τότε που σύμφωνα με τους στίχους του Ιάσονα Δεπούντη έσκιζε τον αέρα της πόλης από τις φυλακές «σαν ουρλιαχτό η φωνή του πληγωμένου» και «τ’ αδικημένου η κραυγή» και στο Λαζαρέτο «είπανε δικαιοσύνη τις δολοφονίες» και «τη σφαγή το κάψιμο τις σφαίρες μ’ άλλα ονόματα», ενώ ήταν-δεν ήταν ακόμη έξι ετών είχε επισκεφθεί με τη μητέρα της τις φυλακές για να συναντήσουν τον φυλακισμένο κομμουνιστή πατέρα της Νίκο Δρόσο. Στην ίδια αποτρόπαια φυλακή της Αγγλοκρατίας, εκεί όπου φυλακίζονταν Επτανήσιοι ριζοσπάστες αγωνιστές και ο λαός διέσωσε το τραγούδι τους «στην Κέρκυρα μας πάνε να μας δικάσουνε, μα ‘μεις θα τραγουδάμε…», ήταν φυλακισμένος νωρίτερα επί τρία χρόνια στη φοβερή «Ακτίνα Θ» και σε απομόνωση ο πεθερός της ηγέτης του ελληνικού εργατικού κινήματος και Γενικός Γραμματέας της ΓΣΕΕ Μήτσος Παπαρήγας, που είχε δολοφονηθεί στην Αθήνα το 1949.
Σαρξ εκ της σαρκός του ΚΚΕ η τοπική Οργάνωση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας ανέδειξε μέλη, στελέχη και φίλους που τίμησαν και δόξασαν αυτές τις ιδιότητες όσο λίγοι. Σαρξ εκ της σαρκός της τοπικής Οργάνωσης εν μέρει και το ίδιο το ΚΚΕ, θα ‘λεγε κανείς, αφού οι σοσιαλιστές – κομμουνιστές της Κέρκυρας συνέβαλαν δραστήρια στην ίδρυσή του, στη διαμόρφωση του επαναστατικού χαρακτήρα του σύμφωνα με τις αρχές της Οκτωβριανής Επανάστασης του ρωσικού λαού και του ηγέτη της Βλαντίμιρ Ίλιτς Λένιν, σε όλη την πορεία του, είτε έμειναν ως το τέλος στις γραμμές του είτε όχι.
Σε χωριά έδιναν το όνομα Λένιν!
Με λόγια όπως «Τιμή και δόξα και στις οικογένειες που γέννησαν τέτοιους ήρωες» οι οργανωτές της εκδήλωσης διατράνωσαν ότι πάντα θα θυμούνται και πάντα θα τιμούν όσους και όσες αγωνίστηκαν τίμια και με σθένος για τους σκοπούς του ΚΚΕ, δίνοντας ακόμη και τη ζωή τους.
Ορισμένοι από αυτούς είχαν λάβει και το όνομα του κορυφαίου Ρώσου επαναστάτη, είχαν βαφτιστεί Λένιν. Ήταν ο Λένιν Κοντάλιπος από το χωριό Βελονάδες και ο Λένιν Γισδάκης από το χωριό Σπαρτίλας.
Αμφότεροι αγωνίστηκαν για τη σοσιαλιστική – κομμουνιστική κοινωνία και γνώρισαν φυλακίσεις, εξορίες, διώξεις.
Ένας άλλος Γισδάκης, Στέφανος το όνομα επίσης από τον Σπαρτίλα, που κάθε τόσο συλλαμβανόταν και κλεινόταν στις φυλακές του νησιού, είχε συναντήσει τον Λένιν στην Ελβετία, είχε πάρει μέρος σε διεθνή Σοσιαλιστική Συνδιάσκεψη στην ίδια χώρα το 1915 με συμμετοχή του Λένιν και είχε αγωνιστεί σκληρά για να μην καταντήσει το νεοσύστατο τότε ΣΕΚΕ-ΚΚΕ… ΣΥΡΙΖΑ ή ΔΗΜΑΡ της εποχής του. «Αυτός που βρίσκεται επικεφαλής της Οκτωβριανής Επανάστασης είναι ο πιο γνήσιος και ο πιο αυθεντικός επαναστάτης», είχε συμπεράνει.
Κι ο γιος του Έκτορας Γισδάκης, με ακλόνητη πίστη στο σύνθημα του Λένιν «Προλετάριοι όλου του κόσμου ενωθείτε» και στην παγκόσμια Επανάσταση είχε στρατευτεί αργότερα στο πλευρό του Μάο Τσε Τουνγκ και της μεγαλειώδους Επανάστασης στην Κίνα, όπου και άφησε την τελευταία του πνοή.
Πριν απ’ αυτόν, το 1936, τρεις άλλοι Κερκυραίοι υποστηρικτές των ίδιων ανθρωπιστικών ιδανικών από την περιοχή της Λευκίμμης, τα αδέλφια Αντώνης και Χρήστος Καββαδίας και ο Σωκράτης Μοναστηριώτης, ναυτεργάτες κι οι τρεις, είχαν βρεθεί στην Ισπανία και έπεσαν ηρωικά πολεμώντας με τις Διεθνείς Ταξιαρχίες στον ισπανικό Εμφύλιο εναντίον του φασίστα Φράνκο.
Από τότε!
Από το 1918, ακόμη, στο ιδρυτικό συνέδριο του ΚΚΕ Κερκυραίοι είχαν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην επικράτηση των γνήσια αριστερών, των επαναστατικών ιδεών στις γραμμές του. Σώζεται ακόμη έγγραφο του 1918 της τοπικής Επιτροπής της Σοσιαλιστικής Ομάδας Κέρκυρας με τα ονόματα Ν. Βαρότση, C. Satorta και Ζ. Βετούρα, σχετικά με εκείνο το ιστορικό συνέδριο, όπου είχε γίνει πολύς λόγος και για τη θέση των κομμουνιστών στο ζήτημα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Στα πρακτικά του συνεδρίου είναι αποτυπωμένα, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα λόγια του Κερκυραίου αντιπροσώπου Φραγκίσκου Τζουλάτη που φοιτούσε στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας: «Οι πόλεμοι κατά του φεουδαλικού συστήματος ήσαν προοδευτικοί. Προ 30 και δεν ξέρωμεν πόσων ετών (…) οι πόλεμοι γίνονται για την μοιρασιά, την αρπαγή αποικιών, είναι πόλεμοι ιμπεριαλιστικοί. Και ο πόλεμος κατά του αστικού καθεστώτος είναι πόλεμος προοδευτικός. Για κάθε άλλο, ό,τι όνομα κι αν φέρει, αλλά αποβλέπει στην εξυπηρέτηση αστικών συμφερόντων, πρέπει να είμεθα κατά».
Ο ίδιος, μαζί με άλλους Κερκυραίους, είχε συμβάλει αποφασιστικά στην υιοθέτηση αντικαπιταλιστικών επαναστατικών θέσεων, στη συμπαράταξη με την Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία και τους Μπολσεβίκους του Λένιν, στην επικράτηση της θέσης για αντικατάσταση της αστικής τάξης από την εργατική τάξη και τους συμμάχους της στην εξουσία.
Κερκυραίος, ο καθηγητής Αριστοτέλης Σίδερις, ήταν ο ένας από τους δύο πρώτους Έλληνες βουλευτές του κομμουνιστικού χώρου το 1915 στη Θεσσαλονίκη, έστω με αποκλίνουσες θέσεις.
Κερκυραϊκές ρίζες, πιθανώς μάλιστα με πρωταγωνιστική συμμετοχή στις προσυνεδριακές εκείνες διαδικασίες στο νησί, φέρεται ότι είχε ο Ζακ Βεντούρας -στην οικογένεια του οποίου ανήκει μάλλον και ο ήρωας τυπογράφος Ιωσήφ Βεντούρας που ξεψύχησε από τα βασανιστήρια των Ιταλών κατακτητών στις φυλακές της Κέρκυρας το 1943 αρνούμενος να καταδώσει του συντρόφους του τού παράνομου τυπογραφείου του ΚΚΕ και άλλων οργανώσεων Αντίστασης- που ήταν ο πρώτος Γραμματέας της Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ) το 1922. Κερκυραίος ήταν, αναμφισβήτητα, ο μεταγενέστερος Γραμματέας της ΟΚΝΕ Σπύρος Θεοδώρου. Ένας άλλος Κερκυραίος, ο Μιχάλης Οικονόμου, υποστηρικτής και αυτός του επαναστατικού χαρακτήρα του νέου κόμματος τότε, ήταν ο Γραμματέας του ιδρυτικού συνεδρίου του ΣΕΚΕ, εκπροσωπώντας τις Σοσιαλιστικές Νεολαίες της χώρας. Ακόμη κι αν κάποιοι διαχώρισαν αργότερα τη θέση τους, προσχωρώντας σε άλλες θέσεις, άφησαν έντονη τη σφραγίδα τους στη δημιουργία και την ανάπτυξη του νέου κόμματος της εργατικής τάξης.
Στην Κέρκυρα, εξάλλου, φαίνεται ότι είχε γεννηθεί ή έρθει μικρός, ζήσει και πάρει μέρος στα πρώτα δυνατά επαναστατικά σκιρτήματα στο νησί ο πρώτος δολοφονημένος ήρωας του ΚΚΕ, ο καλύτερος υπερασπιστής των αρχών της Οκτωβριανής Επανάστασης στην εποχή του Δημοσθένης Λιγδόπουλος, που σκοτώθηκε το 1920, ενώ επέστρεφε από την επαναστατημένη Ρωσία. Στο συνέδριο του ΣΕΚΕ εκπροσώπησε τη Σοσιαλιστική Οργάνωση Αθήνας, ενώ νωρίτερα ήταν μαζί με τον Φρ. Τζουλάτη και τον Μιχ. Οικονόμου πρωταγωνιστής της ίδρυσης και ενδυνάμωσης της Σοσιαλιστικής Νεολαίας Αθήνας.
Τα αναστατικά μηνύματα της Ρωσίας και του Λένιν, οι απελευθερωτικές ιδέες της Οκτωβριανής Επανάστασης, ήχησαν στην Κέρκυρα δυνατότερα ίσως από παντού αλλού στην Ελλάδα. Για χρόνια ο «Ριζοσπάστης» δημοσίευε και για χρόνια εργάτες στις πρωτομαγιάτικες συγκεντρώσεις στο νησί απήγγειλαν τα ιστορικά, αθάνατα ποιήματα «Χαίρε Ρωσία» του γεννημένου στην πόλη της Κέρκυρας Νίκου Λευτεριώτη και «Λένιν» του Σπύρου Νικοκάβουρα από το χωριό Σφακερά. Τις ίδιες ιδέες σάλπιζε στην Αθήνα Γεράσιμος Σπαταλάς από το χωριό Σιναράδες με «κόκκινο» ποίημά του και με το περιοδικό του «Μαύρος Γάτος».
«Σηκώθη τ’ άγιο δίκιο της να λάβει / Όλη η αργατιά με φρόνημα γενναίο / Ισονομίας κηρύχνει νόμο νέο», ύμνησε ο Ντίνος Θεοτόκης σε σονέτο του την εργατική τάξη και ίσως και την κοσμοϊστορική Οκτωβριανή Επανάσταση το 1917.
Συγκλονιστικές ήταν στην εκδήλωση της περασμένης Κυριακής, επίσης, οι αναφορές σε ανταποκρίσεις από την προπολεμική Κέρκυρα για τον εργατόκοσμο, τους φτωχούς και κατατρεγμένους του νησιού και τους αγώνες τους για αξιοπρεπή ζωή, που είχαν δημοσιευτεί στην εφημερίδα του ΚΚΕ «Ριζοσπάστης».
Ο Σπύρος Καλοδίκης κήρυξε την Αντίσταση στην Αθήνα!
Οι μνήμες από την κατοχική περίοδο, τότε που το ΚΚΕ αριθμούσε στο νησί σύμφωνα με ορισμένα στοιχεία 51 γερές Οργανώσεις με 4.000 περίπου μέλη, «ζωντάνεψαν» δυνατά ακόμη και σε πανελλαδική κλίμακα. Εμμέσως, με αναφορές στην πρωτοπόρα συμβολή του, ήρθε στο προσκήνιο η μορφή του Κερκυραίου λιμενεργάτη Σπύρου Καλοδίκη, ο πατέρας του οποίου Νικόλαος από τον οικισμό Καλοδικάδικα του νησιού Παξοί του νομού Κέρκυρας ήταν δάσκαλος και παπάς συγχρόνως, ιερουργούσε στην πόλη της Κέρκυρας και τα οστά του έχουν τιμητικά ενταφιαστεί μπροστά από το ιερό της εκκλησίας των αγίων Ιάσονος και Σωσιπάτρου στο προάστιο Ανεμόμυλος.
Το σθένος του δεν το είχε ίσως κανείς. Αυτός ο μακράν ίσως σημαντικότερος Κερκυραίος κομμουνιστής ήταν που το 1941, καθώς τα τανκς των Ναζί έφταναν ως την Ακρόπολη και άρχιζε ο τρόμος, σάλπισε στην Αθήνα την Αντίσταση!
Ενώ οι οργανώσεις του ΚΚΕ στην Αθήνα λόγω των αθρόων συλλήψεων ήταν αποδεκατισμένες και το αισχρό καθεστώς Μεταξά είχε δημιουργήσει ελεγχόμενα από την Ασφάλεια δήθεν «καθοδηγητικά όργανα» του Κόμματος, ο Σπύρος Καλοδίκης είχε την ευφυία και το θάρρος, νωρίτερα, να δημιουργήσει νέα, ανεξάρτητη Κομμουνιστική Οργάνωση Αθήνας. Δρώντας ως Γραμματέας της αληθινής Κομματικής Οργάνωσης Αθήνας του ΚΚΕ κάλεσε στο άψε-σβήσε πατριωτική αντιχιτλερική-αντικατοχική συγκέντρωση στην πλατεία της Ομόνοιας, αψηφώντας την κυριαρχία των τανκς των Ναζί και κηρύσσοντας την Εθνική Αντίσταση με τα συνθήματα «Αντίσταση στους επιδρομείς», «Όπλα στο λαό».
Ο ίδιος πάλι είχε πρωταγωνιστήσει, εκ μέρους των κομμουνιστών της Αθήνας, στην οργάνωση των παλλαϊκών συλλαλητηρίων που ακολούθησαν το 1943 και το 1944 στην κατεχόμενη Αθήνα, ενάντια στην πολιτική επιστράτευση και την κάθοδο των Βουλγάρων φασιστών στη Μακεδονία. Ήταν ο πιο φλογερός, ο πιο δραστήριος κι ο πιο αποτελεσματικός οργανωτής των αγώνων της εργατικής τάξης της πρωτεύουσας. Ηγετική και επιβλητική φυσιογνωμία, πιστός, χαρισματικός και αφοσιωμένος στα ιδανικά του σοσιαλισμού – κομμουνισμού, «διαμάντι του Κόμματος» όπως έχει χαρακτηριστεί, αναδείχθηκε ηγετικό στέλεχος του Κάπα Κάπα Έψιλον.
Πριν συμπληρώσει τα είκοσι χρόνια του, ο γεννημένος γύρω στο 1910 Σπ. Καλοδίκης έγινε μέλος του ΚΚΕ στην Κέρκυρα, όπου και δούλεψε. Η μεταξική δικτατορία τον συνέλαβε και τον έκλεισε στις φυλακές της Ακροναυπλίας. Το 1939 μεταφέρθηκε ως φυματικός στο Σανατόριο της Πέτρας Ολύμπου και στη συνέχεια στον Άη Στράτη, απ’ όπου τον Ιούλιο του 1940 δραπέτευσε και πήγε στην Αθήνα. Το 1942 εκλέχτηκε από την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ μέλος της Κεντρικής του Επιτροπής. Ήταν Γραμματέας του Εργατικού ΕΑΜ της Αθήνας και συμμετείχε με όλες τις δυνάμεις του στον αγώνα των αντιστασιακών οργανώσεων και του ΚΚΕ τον Δεκέμβριο του 1944. Ο ίδιος ήταν επικεφαλής της επιχείρησης ανατίναξης του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρετανία» όπου στεγαζόταν τα βρετανικά και ελληνικά επιτελεία καταστολής του λαϊκού κινήματος, η οποία «πάγωσε» την τελευταία στιγμή λόγω της απροσδόκητης άφιξης του Βρετανού πρωθυπουργού Τσόρτσιλ στην Αθήνα, ενώ λίγο μετά αποκαλύφθηκε.
Δεν έχει μιλήσει ίσως για κανέναν άλλο με τόσο θερμά λόγια καρδιάς και εκτίμησης ο Γραμματέας της ΚΟΑ του ΚΚΕ την περίοδο της Κατοχής Βασ. Μπαρτζώτας. Είχε σημειώσει για τον Σπύρο Καλοδίκη το 1984 στο βιβλίο του «Η Εθνική Αντίσταση στην αδούλωτη Αθήνα» για τους αγώνες της εργατικής τάξης και του αθηναϊκού λαού για την επιβίωση: «Στους μεγάλους αυτούς αγώνες ένας από τους κύριους καθοδηγητές τους ήταν ο Σπύρος Καλοδίκης. Στάθηκε ο πιο δραστήριος οργανωτής των μαζικών αγώνων του αθηναϊκού προλεταριάτου (…) Δεν υπάρχει απεργία, μαζική διαδήλωση και πανεθνικό συλλαλητήριο στα χρόνια αυτά της κατοχής στην Αθήνα, που να μην είναι συνδεμένα με το όνομα του Σπύρου Καλοδίκη».
Ο Κερκυραίος εργάτης δολοφονήθηκε πισώπλατα από συνεργάτη της Ασφάλειας στις 24 Νοεμβρίου 1947 σε δρόμο της Λάρισας, ενώ είχε επιλεγεί επικεφαλής των οργανώσεων του ΚΚΕ στη Θεσσαλία, λόγω του πραγματικού πογκρόμ διώξεων που είχαν εξαπολύσει κρατικές και παρακρατικές αντιδραστικές οργανώσεις στην περιοχή. Αιμορραγώντας και θέλοντας να μαθευτεί η σύλληψή του για να μην τον εξαφανίσουν, όπως έγινε με άλλους συντρόφους του, φώναξε δυνατά: «Πατριώτες, είμαι ο Σπύρος Καλοδίκης, γραμματέας της Οργάνωσης του ΚΚΕ». Επίσης, σύμφωνα με μαρτυρίες που είχε υπόψη του ο Βασ. Μπαρτζώτας, πρόλαβε να φωνάξει «Ζήτω το ΚΚΕ».
Ο Στάθης Καραγιώργης είχε γράψει για τον Κερκυραίο κομμουνιστή: «Ο Σπύρος Καλοδίκης ήταν μια επιβλητική φυσιογνωμία του κινήματός μας. Ευθύς στο κορμί, ευθύς στην ψυχή, ευθύς στο χαρακτήρα…».
Σύμφωνα με τον Κερκυραίο επαναστάτη, «ο κομμουνιστής, ο αγωνιστής ζει, δουλεύει, παλεύει σαν να είναι να ζήσει χίλια χρόνια και είναι έτοιμος να πεθάνει κάθε στιγμή».
Ο ρόλος που έπαιξε το 1941 είναι ανεκτίμητος. «Με κορμό τα εξόριστα στελέχη του που απέδρασαν από τους τόπους κράτησης και με λίγες δυνάμεις στην παρανομία, σκόρπιες και ασύνδετες μεταξύ τους, όπως η “Ανεξάρτητη Κομμουνιστική Οργάνωση Αθήνας”, με επικεφαλής τον Σπύρο Καλοδίκη, το ΚΚΕ προσπάθησε να ανασυγκροτηθεί, να οργανώσει το λαό και να διαμορφώσει την πολιτική του γραμμή στις νέες συνθήκες», είχε γράψει ο «Ριζοσπάστης» το 2000, εξαίροντας τον ιστορικό ρόλο του.
Στην Αθήνα, στην έδρα του ΚΚΕ στον Περισσό, το όνομα του Κερκυραίου αγωνιστή-ήρωα περιλαμβάνεται σε τιμητική επιγραφή με τα ονόματα των μελών της Κεντρικής Επιτροπής του Κόμματος που έπεσαν στις επάλξεις του αγώνα.
Επίσης, στα γραφεία του ΚΚΕ στην πόλη της Κέρκυρας το όνομά του περιλαμβάνεται σε αντίστοιχη επιγραφή με τα ονόματα Κερκυραίων που έπεσαν μαχόμενοι για τα ιδανικά του σοσιαλισμού – κομμουνισμού.
Ο Νάσος Βλάσσης και οι εκτελέσεις!...
Όπως κι ο αξέχαστος επικεφαλής της Κομματικής Οργάνωσης Λευκίμμης του ΚΚΕ Νάσος Βλάσσης που για τους αγώνες του για τα συμφέροντα της φτωχής κερκυραϊκής αγροτιάς είχε εκλεγεί πρόεδρος της Ένωσης Γεωργικών Συνεταιρισμών και εκτελέστηκε με ψηλά το κεφάλι, μαζί με τον επίσης πρωτοπόρο αγωνιστή-συντοπίτη του Θρασύβουλο Βλάσση, τον Φεβρουάριο του 1949, στα Γιάννενα. Στη διάρκεια της Κατοχής εξέδιδε τη χειρόγραφη εφημερίδα «Κόκκινη Λευκίμμη.
Τόσο ο πρώτος όσο και ο δεύτερος κρίθηκαν από ατιμασμένο Στρατοδικείο υπεύθυνοι για το γεγονός ότι στα βουνά της Ηπείρου έγραφαν λαμπρές σελίδες ηρωισμού με τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας (ΔΣΕ) νέοι της Λευκίμμης, που για να φτάσουν στα βουνά είχαν κατασκευάσει καΐκι και είχαν μεταβεί εκεί τον Οκτώβριο του 1947, μέσω των αλβανικών ακτών.
Προικισμένος με ηγετικές αρετές και υποδειγματική ανθρωπιά, ο Νάσος Βλάσσης αρνήθηκε μέχρι τέλους να αποκηρύξει το ΚΚΕ. Το ίδιο και ο Θρασύβουλος Βλάσσης, τους οποίους δυνάμεις του ΕΔΕΣ από την Ήπειρο, μετά την απελευθέρωση, απειλούσαν έξω από τα σπίτια τους στη Λευκίμμη με πολυβόλα, επειδή είχαν ηγηθεί του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ. «Πηγαίνω στο θάνατο κι’ έχω τη συνείδηση αναπαυμένη πως σ’ όλη μου τη ζωή μέχρι σήμερα δεν πείραξα κανένα και μόνον καλό έκαμα όταν μου ήταν δυνατό», έγραψε o Νάσος Βλάσσης στους δικούς του μισή ώρα πριν τον πάρουν για το ντουφέκισμα.
Αθάνατη η μνήμη και του εκτελεσμένου επαναστάτη Νίκου Λούβρου από το χωριό Αγρός, στερνό γράμμα του οποίου από τις φυλακές του Αργοστολιού της Κεφαλονιάς αναδείκνυε η έκθεση αρχειακού υλικού στο Δημοτικό Θέατρο. Η νίκη μπορεί ν’ αργούσε, αλλά θα ‘ρθει, διαμήνυε στους δικούς του!…
Λίγο πριν τον εκτελέσουν είχε τη δύναμη να γράψει και ζεστούς, τρυφερούς, παρηγορητικούς στίχους στη μικρή αδελφή του. Εκτελέστηκε για τη δράση του με το ΚΚΕ τον Σεπτέμβριο του 1949, ενώ ο αδελφός του Βαγγέλης Λούβρος είχε σκοτωθεί τον Ιούλιο του 1944, πολεμώντας στην πρώτη γραμμή με τον ΕΛΑΣ στη νικηφόρα μάχη της Αμφιλοχίας εναντίον των Γερμανών. Στην ίδια, περίφημη εκείνη μάχη στην οποία είχε αφήσει την τελευταία του πνοή και ο 20χρονος περίπου κομμουνιστής Άγγελος Κονοφάος από τη Λευκίμμη.
Στην ίδια αυτή μάχη ηρώων όπου έμεινε βαριά ανάπηρος ο κομμουνιστής Γιάννης Τσαγκάρης από το χωριό Γαρδελάδες, επιλοχίας λόχου που έφερε το όνομα του βασιλιά των Φαιάκων «Αλκίνος» και μετέπειτα πρόεδρος των Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου Ελλάδας και γενικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αντιστασιακών Οργανώσεων, που φεύγοντας αργότερα από τη ζωή άφησε τους στίχους «Ο άνθρωπος δεν πεθαίνει» σαν «η φλόγα του ιδανικού μένει αναμμένη» και πήρε μαζί του, σύμφωνα με επιθυμία του, μια Κόκκινη Σημαία.
Ο Νίκος Λούβρος εκτελέστηκε στην Κεφαλονιά, όπως τον Μάιο του 1949 για ίδιους λόγους στην Αρκαδία ο Λευκιμμιώτης κομμουνιστής Γιάννης Ασπιώτης. Μαζί του στην Κεφαλονιά εκτελέστηκε το 1949 και ο καταδικασμένος συνολικά σε 26 φορές σε θάνατο ομοϊδεάτης τους εργάτης γης Θοδωρής Παραμυθιώτης από το χωριό Γαβράδες.
Σε βουνοκορφές-σύμβολα γενναιότητας, αγωνιζόμενοι, είχαν αφήσει τη στερνή τους πνοή, εν τω μεταξύ, ο Σπύρος Λάσκαρης από το χωριό Βάτος, οι Σίμος Βλάσσης, Νίκος Κάντας, Βασίλης Καββαδίας, Αντώνης Γαρδικιώτης, Σπύρος Κουλούρης, Βασίλης Ράντος και άλλοι νεολαίοι κυρίως από τη Λευκίμμη, μαχητές άξιοι του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας.
Όπως και ο Γιάννης Σέρβος από την ευρύτερη περιοχή της Κορακιάνας σε μάχη του ΕΛΑΣ, νωρίτερα, στη Μεσσηνία. Όπως και ο Λευκιμμιώτης Κάιζερ Χρυσικόπουλος, που εκτελέστηκε ενώ διέφευγε από τον κρατικό Στρατό για τον Δημοκρατικό στη Θράκη. Όπως ο Σπύρος Γαστεράτος, που είχε εκτελεστεί εν ψυχρώ στο σπίτι του στη Λευκίμμη από βόλια Ιταλών κατακτητών.
Όπως νωρίτερα, τον Μάιο του 1943, από βόλια Ιταλών καραμπινιέρων είχε δολοφονηθεί σε καλύβα στη Λευκίμμη, όπου είχε καλέσει σύσκεψη για τη φυγάδευση καταζητούμενου συντρόφου τους σε ακτές της Ηπείρου, ο πρωτοπόρος του κινήματος Εθνικής Αντίστασης ναυτεργάτης κομμουνιστής Οδυσσέας Κοτινάς, που νεότερον όμοιο του σε θάρρος κι ανθρωπιά δεν έχει ίσως ακόμα βγάλει ξανά ο τόπος, όπως λένε στην περιοχή.
Έμεινε στη συλλογική μνήμη ως κομμουνιστής- σύμβολο κοινωνικής προσφοράς, αυταπάρνησης για τα ιδανικά του σοσιαλισμού – κομμουνισμού, μπολσεβίκου, αποφασισμένου επαναστάτη.
Όπως και ο ατρόμητος ομοϊδεάτης τους Γιάννης Μακρής από το χωριό Μεσαριά, που Ναζί τον έβαλαν, λένε, να σκάψει τον λάκκο του για να θαφτεί πριν ακόμα ξεψυχήσει από τα βόλια τους έξω από το χωριό Δουκάδες τον Σεπτέμβριο του 1944. Οργάνωνε σαμποτάζ εις βάρος του γερμανικού φυλακίου στο χωριό από κοινού με κομμουνιστές και άλλους αντιφασίστες στρατιώτες της κατοχικής δύναμης.
Όπως κι ο γεννημένος στην πόλη του νησιού στρατιωτικός διοικητής του 15ου Συντάγματος του εφεδρικού ΕΛΑΣ της Κέρκυρας Αλέκος Πρίφτης, αξιωματικός που εντάχθηκε στο ΚΚΕ το 1935 και είχε τεθεί επικεφαλής ηρωικών επιχειρήσεων του ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ στο νησί συνεργαζόμενος και με τον Απ. Γκρόζο -που είχε απελευθερωθεί από το Λαζαρέτο με πολλούς άλλους κομμουνιστές και είχε πάρει δραστήρια μέρος στη δράση του κινήματος Αντίστασης- μεταξύ άλλων για τη μεταφορά και διάσωση στην Ήπειρο Αμερικανών αεροπόρων, σε μια επιχείρηση που Βρετανοί και Αμερικανοί δεν πίστευαν ότι ήταν δυνατόν να πραγματοποιηθεί με επιτυχία.
Σύμφωνα με γραπτή μαρτυρία του αξιωματικού του ΕΛΑΣ στο χωριό Σκριπερό Κίμωνα Καλοδίκη, αδελφού του Σπύρου Καλοδίκη, σαν άλλος Άρης Βελουχιώτης ο Αλέκος Πρίφτης αρνήθηκε να παραδώσει τα όπλα μετά την απελευθέρωση. Στο χωριό Κορακιάνα, εξάλλου, εξέδιδε την εφημερίδα «Επανάσταση». Ηγήθηκε στρατιωτικά της πρώτης αντάρτικης ομάδας του κατοπινού Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας στην Ήπειρο και σκοτώθηκε από πυρά πολυβόλου σε μάχη τον Ιούνιο του 1946. Το όνομά του έγινε θρύλος στο νησί και πολλοί έλεγαν αργότερα, όταν ψήφιζαν για βουλευτή της ΕΔΑ στην Κέρκυρα τον τηλεγραφητή αδελφό του Γεράσιμο Πρίφτη, ανένταχτο κομμουνιστή-καπετάνιο του 24 ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ στην Πάργα και στο Σούλι και αντιπρόεδρο μεταπολεμικά της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αντιστασιακών, ότι εκδικούνται με την ψήφο τους για τον σκοτωμό του!
Έχουν σωθεί γι’ αυτόν, όπως και για τον Νάσο Βλάσση, λαϊκά ποιήματα, απλών ανθρώπων.
Η Οργάνωση Κέρκυρας του ΚΚΕ, κόντρα σε διωγμένες από την Ήπειρο δυνάμεις του ΕΔΕΣ που «κάθισαν στο σβέρκο» του κερκυραϊκού λαού εν ονόματι της συμφωνίας της Καζέρτας, είχε συνεργαστεί άλλωστε με αντιφασίστες στρατιώτες τόσο των ιταλικών όσο και των γερμανικών-ναζιστικών δυνάμεων, κατορθώνοντας να περιορίσει σημαντικά την καταστροφή ζωτικών εγκαταστάσεων και των εκτεταμένων λιμενικών μονάδων της πόλης από τους Γερμανούς, λίγο πριν φύγουν.
Σώζεται η περήφανη επιστολή που είχε απευθύνει τότε, στις 9 Οκτωβρίου 1944, η Κομμουνιστική Οργάνωση Κέρκυρας σε άλλες δυνάμεις και Αρχές του νησιού, υπογεγραμμένη από τον τραπεζοϋπάλληλο εξορισμένο στην Ακροναυπλία επί Μεταξά και αργότερα στο Λαζαρέτο Γραμματέα της Βασίλη Άνθη:
«Κύριοι, έχουμε την τιμή να σας γνωρίσουμε τα παρακάτω: Η Κομμουνιστική Οργάνωση Κέρκυρας από καιρό, έχοντας θετικές πληροφορίες ότι οι Γερμανοί φεύγοντας θα ανατινάξουν το λιμάνι και ότι οι εκρηκτικές ύλες που έχουν ετοιμαστεί θα φέρουν σοβαρές καταστροφές, έκαμε κάθε προσπάθεια για να ματαιώσει την ανατίναξη. Χτες τη νύχτα η Κ.Ο.Κ. έκοψε τα καλώδια σύνδεσης των υπονομεύσεων και η ανατίναξη που ήταν να γίνει σήμερα το πρωί ματαιώθηκε. Στο μεταξύ ο Καπετάνιος του ΕΛΑΣ ειδοποίησε χτες στις 6 μ.μ. τους δύο Στρατιωτικούς Διοικητές κ.κ. Σπύρο Τριβιζά και Ν. Μουρτίκα να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να εμποδίσουν την προσπάθεια των Γερμανών να ξαναενώσουν τις συνδέσεις. Οι δύο Στρατιωτικοί Διοικητές δεν ενόμισαν ότι έπρεπε να λάβουν μέτρα. Έχουμε τη γνώμη ότι ακόμα και τώρα είναι καιρός να εμποδίσουμε το φασιστικό έγκλημα κατά της Κέρκυρας. Οι Γερμανοί που μένουν ακόμα στην πόλη είναι περί τους 50 και πιστεύουμε ότι θα ήταν εγκληματικό και ατιμωτικό συγχρόνως να τους αφήσουμε ανενόχλητους να συμπληρώσουν το έργο της καταστροφής της πόλης μας.
Η Κ.Ο.Κ. (…) πιστεύει ότι έκαμε το καθήκον της και είναι έτοιμη να παρουσιαστεί αύριο στον κερκυραϊκό Λαό με το μέτωπο ψηλά».
Η θυσία και οι αρετές των Κερκυραίων κομμουνιστών του παρελθόντος συνεχίζουν να εμπνέουν, όπως έδειξε η συγκέντρωση της περασμένης Κυριακής στο Δημοτικό Θέατρο της πόλης.
Ήταν εκεί, μεταξύ άλλων, απόγονοι και συγγενείς αυτών που έδωσαν και τη ζωή τους για τα λαϊκά συμφέροντα και τη σοσιαλιστική – κομμουνιστική κοινωνία. Ανάμεσά τους η Κερκυραία συνδικαλίστρια τραπεζοϋπάλληλος, στέλεχος και υποψήφια στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΚΚΕ στις εκλογές του 2015 Αλεξάνδρα Μπαλού, από τη Μεσαριά, ο πατέρας της οποίας Αριστείδης Μπαλός ήταν αξιωματικός του ΕΛΑΣ στον κερκυραϊκό Βορρά και ο πάνω εικονιζόμενος θείος της Σπύρος Μπαλός, κομμουνιστής φυματιολόγος γιατρός στο «Σωτηρία», είχε αφήσει την τελευταία πνοή του στις μάχες της Αθήνας τον Δεκέμβριο του 1944 εναντίον των βρετανικών δυνάμεων υπό τον διαβόητο Σκόμπι και Ελλήνων συμμάχων τους ενώ, όπως θυμούνται στην Ηλιούπολη όπου κατοικούσε, μετέφερε τραυματίες του ΕΛΑΣ.
Ήταν και συγχωριανοί του αθάνατου στη μνήμη κομμουνιστή δάσκαλου από το χωριό Κουραμάδες Κώστα Χυτήρη, συντρόφου του Νίκου Πλουμπίδη στους αγώνες των δασκάλων. Μ’ αυτόν η Κέρκυρα «συμμετείχε» στις πρώτες γραμμές και στο έπος της Καισαριανής.
Γέννημα-θρέμμα της Κέρκυρας, ο Κώστας Χυτήρης ήταν ένας από τους 200 περίπου κομμουνιστές που φωνάζοντας «Ζήτω η Ελλάδα – Ζήτω το ΚΚΕ» εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς στην Καισαριανή την Πρωτομαγιά του 1944. Δίδασκε σε σχολείο της Ξάνθης όταν επισκέφτηκε για τελευταία φορά τη γενέτειρά του για τον γάμο του αδελφού του στις αρχές του 1936. Στη συνέχεια τον συνέλαβε το καθεστώς Μεταξά, το οποίο και τον παρέδωσε τελικά στους Γερμανούς.
Ήταν και απόγονοι και συγγενείς Μακρονησιωτών, όπως αυτών των Κερκυραίων κρατουμένων εκεί που εικονίζονται στη φωτογραφία, αφού η Κέρκυρα συνέχισε και μετά να συμμετέχει δραστήρια στους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες για την κοινωνική δικαιοσύνη.
Μόνο και μόνο από το χωριό Άη Μαθιάς, άλλωστε, μεταπολεμικά είχαν σταλεί στη Μακρόνησο 22 αγρότες, εργάτες, επαγγελματίες και επιστήμονες.
Ήταν στο Δημοτικό Θέατρο, ακόμη, συγγενείς, φίλοι, συνεχιστές της δράσης εκείνων των Κερκυραίων κομμουνιστών που εξακολούθησαν και στα χρόνια μέχρι τη Χούντα να καταδιώκονται παντοιοτρόπως και τον Απρίλιο του 1967, ενώ ο τόπος έκανε τη λιτανεία των Βαΐων, οδηγήθηκαν κακήν-κακώς στο Παλαιό Φρούριο και στις φυλακές και πήραν πάλι τον δρόμο για τα ξερονήσια, μαζί με νεότερους Κερκυραίους κομμουνιστές της Αθήνας. Όπως, μεταξύ άλλων, ο εικονιζόμενος αριστερά μετέπειτα υποψήφιος βουλευτής του ΚΚΕ και στην Κέρκυρα Λέων Αυδής, το όνομα του οποίου έχει δοθεί σε πλατεία των Αθηνών. Όπως και ο εικονιζόμενος δεξιά καταδικασμένος μάλλον δις εις θάνατον παλαιότερα και αλύγιστος απ’ τα φρικτά βασανιστήρια της χουντικής σπείρας Θεοφιλογιαννάκου στα μπουντρούμια της ΕΣΑ και στον Ωρωπό κομμουνιστής, υποψήφιος βουλευτής της Ενωμένης Αριστεράς στην Κέρκυρα το 1974 Σταύρος Κωνσταντάς από το χωριό Αγραφοί, η οικογένεια του οποίου για τέταρτη συνεχόμενη γενιά κοσμεί τις τάξεις του Κάπα Κάπα Έψιλον και της ΚΝΕ.
Ήταν εκεί αγωνιστές του Πολυτεχνείου, παλαιότεροι και νεότεροι από εκείνους που «έχτισαν» μεταπολιτευτικά το ΚΚΕ και την ΚΝΕ απ’ το ένα άκρο της Κέρκυρας ίσα με το άλλο, νέοι, χτεσινοί φίλοι του ΚΚΕ, αυριανοί…
Αρκετοί σήκωσαν περήφανα τις γροθιές τους, συγκινημένοι, όταν μέλος της ΚΝΕ-γιος κομμουνίστριας από το λαϊκό προάστιο της Γαρίτσας δήλωσε περήφανα από το βήμα ότι ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες, ακόμα κι όταν όλα τα ‘σκιαζε η φοβέρα, το ΚΚΕ δεν έλειψε ούτε στιγμή από το νησί και τους αγώνες του κερκυραϊκού λαού για τα πιο μικρά και τα πιο μεγάλα προβλήματά του. «Πάντα θα θυμόμαστε, πάντα θα τιμούμε τη μνήμη των πρωτοπόρων των σοσιαλιστικών ιδεών και των ιδανικών του κομμουνισμού στην Κέρκυρα, όλων αυτών που από το 1918 κράτησαν διαρκώς “αναμμένο το καντήλι” των ιδεών και των ιδανικών του σοσιαλισμού – κομμουνισμού στην Κέρκυρα», υποσχέθηκε.
Ήταν στο Δημοτικό Θέατρο άνθρωποι ασυμβίβαστοι με το άδικο καπιταλιστικό σύστημα. Σαν από ‘κείνους που ενέπνευσαν τον Ντίνο Θεοτόκη στο μυθιστόρημά του «Οι Σκλάβοι στα δεσμά τους» να βάλει στο στόμα του ήρωά του Άλκη Σωζόμενου, με αμφιβολίες και αντιφάσεις και ταλαντεύσεις έστω, τα λόγια: «Επανάσταση… Επανάσταση». Αν ο Κερκυραίος εισηγητής του σοσιαλισμού στην ελληνική πεζογραφία δήλωνε «Οι σοσιαλιστικές ιδέες μού ξεσκέπασαν έναν κόσμο που δεν τον εφανταζόμουν», αλλά αμφέβαλλε για την ικανότητα των ανθρώπων να αγωνιστούν όσο πρέπει για να τις κάνουν πράξη, υπάρχουν πια πολλοί συμπατριώτες του που αγωνίζονται κιόλας γι’ αυτές με πλήρη επίγνωση και συνείδηση, συχνά καθημερινά, με επιμονή, για κάθε λαϊκό πρόβλημα, με όσες δυνάμεις έχουν. «Ο δρόμος είναι ο δρόμος», ο αγώνας, ο δύσκολος και κάποτε πικρός ή απογοητευτικός μα και μοσχοβολισμένος κι ελπιδοφόρος γιατί είναι ο μοναδικός κι ο πιο ωραίος, φαίνεται να πιστεύουν. Κάποιοι άλλωστε ξέρουν ίσως από τον Νίκο Καζαντζάκη ότι ο αγώνας για τη νίκη είναι νίκη, ότι η Ιστορία πάει μπροστά αλλά και πίσω για λίγο, ότι χρέος μας δεν είναι τόσο να ρωτάμε γιατί όσο ν’ ανηφορίζουμε. Κι είναι βέβαιοι ότι πιο ώριμοι και πιο σοφοί πια μετά το πρώτο κοσμογονικό πείραμα του 20ού αιώνα την επόμενη φορά οι κομμουνιστές εδώ στη χώρα μας ή αλλού πρώτοι θα το ξανακάνουν μια για πάντα καλύτερα!
Δεν χρειαζόταν να είσαι κομμουνιστής στην εκδήλωση στο Δημοτικό Θέατρο για να παραδεχτείς ότι το ΚΚΕ ήταν «παρών» σε ό,τι έχει κερδηθεί κι επιτευχθεί στο νησί τον αιώνα που πέρασε ή σε ό,τι άδικο κι ασύμφορο για τους πολλούς αποτράπηκε και να καταλάβεις ότι ετοιμάζεται να δώσει δυναμικά το «παρών» και στις επερχόμενες τοπικές, περιφερειακές και εθνικές εκλογές, κόντρα σε επιλογές που όλα δείχνουν ότι ήδη επεξεργάζονται στο παρασκήνιο για το νησί πετρελαϊκές, τουριστικές και άλλες αλλοδαπές και εγχώριες κοινοπραξίες εξαγωγής πλούτου τύπου Total- ELPE, Rotchild και Ikos-Andreadis για να επιβάλουν υποταγή και υποβάθμιση της ζωής των πολλών σε επίπεδα που ήδη αρχίζουν να παραπέμπουν, τηρουμένων των αναλογιών, στην περίοδο της Αγγλοκρατίας, αν όχι και της Ενετοκρατίας στο νησί.
Επίσης, δύσκολα θα εμπόδιζες τον εαυτό σου να θυμηθεί τα λόγια του Μπέρτολτ Μπρεχτ «Είμαι μ’ εσάς που κρατάτε ψηλά τις σημαίες μεσ’ στον ενάντιο άνεμο».
ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΡΦΙΑΤΗΣ
