Ο Σπύρος Γραμματικός (Μονός) γεννήθηκε το 1903 στον οικισμό Μαγαζιά του νησιού Παξοί.

Σε μικρή ηλικία μπόρεσε να μελετήσει βιβλία μαρξιστικού περιεχομένου και για τον Λένιν. Εντάχθηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας μετά το 1925.

Έζησε και δούλεψε σε διάφορα μέρη της χώρας, όπου έμαθε και τη ραφτική τέχνη.

Οι διώξεις εις βάρος του, για τις ιδέες και τη δράση του, ξεκίνησαν λίγο μετά το 1929 με βάση τη νομοθεσία «περί ιδιώνυμου» της κυβέρνησης Βενιζέλου, που ποινικοποίησε τις κομμουνιστικές ιδέες στην Ελλάδα. Τότε φυλακίστηκε στην Ήπειρο.

Αργότερα συνελήφθη από τη δικτατορία Μεταξά και εξορίστηκε στην Ανάφη.

Στη διάρκεια της ιταλικής και γερμανικής Κατοχής εντάχθηκε στο ΕΑΜ και ανέπτυξε πρωτοπόρο αντιστασιακό ρόλο στους Παξούς, στρατολογώντας πολλούς κατοίκους του νησιού στον αγώνα της Εθνικής Αντίστασης και ενισχύοντας τον ΕΛΑΣ στην Ήπειρο.

Εκεί, μετά το τέλος του πολέμου, αιχμαλωτίστηκε από τον ΕΔΕΣ και κλείστηκε και κρατήθηκε για αρκετό χρονικό διάστημα σε στρατόπεδο, μαζί με άλλα μέλη του ΕΑΜ και του ΚΚΕ.

Στη συνέχεια, την περίοδο του Εμφυλίου, συνελήφθη, φυλακίστηκε και βασανίστηκε στις φυλακές της Κέρκυρας.

Κατηγορήθηκε και δικάστηκε πολλές φορές για διάφορους λόγους και με διάφορες αφορμές, όπως για έρανο υπέρ του ΚΚΕ και διάθεση «αντεθνικών» εφημερίδων, αλλά και με κατηγορίες για πράξεις που ο ίδιος αγνοούσε.

Στις συνθήκες που το ΚΚΕ είχε τεθεί εκτός νόμου υποστήριξε την ΕΔΑ.

Ανέπτυξε συνδικαλιστική δραστηριότητα στον χώρο των εμποροραφτών.

Την περίοδο της Χούντας αντιμετώπισε νέες κατηγορίες, φυλάκιση  και παρακολουθήσεις. Επίσης, υπέστη από αστυνομική δύναμη των Παξών ξυλοδαρμούς, τα σημάδια των οποίων έμειναν στο σώμα του μέχρι τον θάνατό του. Τα προβλήματα που προκάλεσε ο βασανισμός στην υγεία του τον ταλαιπωρούσαν μέχρι που «έφυγε από τη ζωή».  

Ο Σπύρος Γραμματικός αγαπούσε πολύ το διάβασμα, το νησί του και τις συζητήσεις με τους πολλούς φίλους του. Στάθηκε πάντα δίπλα στους αδύναμους, με όποιον τρόπο μπορούσε.

Τον χαρακτήριζαν η ηρεμία του και το αίσθημα δικαιοσύνης που διακατείχε τις πράξεις και τις αποφάσεις του, στοιχεία που τον έκαναν σεβαστό, ιδιαιτέρως μετά το 1974, ακόμη και από τους πολιτικούς αντιπάλους του. Επί δεκαετίες ήταν σημείο αναφοράς για το κομμουνιστικό κίνημα.

Στο μικρό νησί των Παξών, όπου έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, ήταν επίσης υπέρμαχος της δημιουργίας συνεταιριστικού κινήματος των ελαιοπαραγωγών για την προαγωγή των συμφερόντων τους. Ως ελαιοπαραγωγός αποτέλεσε ιδρυτικό μέλος του ελαιουργικού Συνεταιρισμού στον Γάιο Παξών.

«Ήταν ανοικτός άνθρωπος, με ευθυκρισία, με σεβασμό στους άλλους, με ευρύ πνεύμα για την Αριστερά, με πολλά προτερήματα που τον έκαναν ξεχωριστό και σύμβολο του Κόμματός του στους Παξούς», αναφέρει για τον πατέρα της η κόρη του Μαρούσω Γραμματικού. «Όσα κι αν υπέφερε, δεν άλλαξε τις ιδέες του», προσθέτει.

Ο Σπύρος Γραμματικός πέθανε σε ηλικία 85 ετών στους Παξούς, τις 5 Δεκεμβρίου 1988, έχοντας την ιδιότητα του μέλους του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας.