Σημαντικά βιβλία που συνδέονται με την Κέρκυρα και την ιστορία της, μα και άλλα γραμμένα από Κερκυραίους ή άλλους συγγραφείς που αφορούν ευρύτερα ζητήματα ιδεολογικοπολιτικού χαρακτήρα και αναφέρονται και στο νησί των Φαιάκων, περιλαμβάνει ο κατάλογος των εκδόσεων της «Σύγχρονης Εποχής» στον μισό αιώνα που συμπλήρωσε το 2022, λειτουργώντας ως εκδοτικός οργανισμός του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας.

Πρόκειται για έναν κατάλογο συγκλονιστικό για έναν πολύ ξεχωριστό, πραγματικά μοναδικό λόγο:

Κάποια βιβλία, ακόμη και υπό μορφή σημειώσεων, έχουν γραφτεί από ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ μέσα στις φυλακές της Κέρκυρας είτε περιγράφουν το νησί με τα μάτια και την αίσθηση των πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές ή περιλαμβάνουν κείμενα που απευθύνονταν στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών!

Ο εκδοτικός οίκος γιόρτασε προσφάτως τα πενήντα χρόνια από την ίδρυσή του με ωραία εκδήλωση σε πολιτιστικό χώρο του Δήμου της Αθήνας, με τη συμμετοχή και του Γενικού Γραμματέα του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα. Σε δήλωσή του ο ηγέτης του ΚΚΕ έκανε λόγο για «πενήντα χρόνια αδιάκοπης και πολύτιμης προσφοράς στην εκδοτική και μορφωτική δραστηριότητα του ΚΚΕ», προσθέτοντας: «Χρέος όλων μας είναι να συμβάλλουμε από δω και πέρα πιο αποφασιστικά στη δημιουργία ενός μεγάλου μορφωτικού ρεύματος μέσα στην ελληνική κοινωνία».

Ήταν εκεί και ο Κερκυραίος πανεπιστημιακός και συγγραφέας Γιώργος Ρούσης, νέο βιβλίο του οποίου κυκλοφόρησε από τη «Σύγχρονη Εποχή» εφέτος. Στην εκδήλωση διαβάστηκε δήλωσή του. Ο Γιώργος Ρούσης αναφέρθηκε στους δεσμούς που τον συνδέουν από την αρχή κιόλας της εκδοτικής δραστηριότητας της «Σύγχρονης Εποχής», καθώς και στους άξιους συντρόφους, όπως είπε, που ήταν υπεύθυνοι των εκδόσεων. Σημείωσε ακόμα ότι σε αντίθεση με εκδοτικούς οίκους άλλων Κομμουνιστικών Κομμάτων, η «Σύγχρονη Εποχή» παρά την κρίση του κομμουνιστικού κινήματος συνέχισε και μάλιστα βελτίωσε την εκδοτική της δραστηριότητα. Όσο δε για τον ίδιο, δήλωσε αποφασισμένος να συμβάλλει με όλες του τις δυνάμεις στην εκδοτική δραστηριότητα.

Στον ίδιο εκδοτικό οίκο είχε εκδώσει ένα βιβλίο του ο πατέρας του, Μάχος Ρούσης, τον Ιούλιο του 1977, με το ψευδώνυμο Φρίξος Λιβυκός. Ήταν το «ΤΜΙΜΙ».

Σημείωνε ο Μάχος Ρούσης σε εισαγωγική σελίδα:

«Το βιβλιαράκι τούτο γράφτηκε το 1946.Έμεινε από τότες ανέκδοτο. Τέσσερα κεφάλαιά του όμως έχουν δημοσιευτεί στα "Ελεύθερα Γράμματα", που τη διεύθυνσή τους είχε ο Δημήτρης Φωτιάδης. Με την άδεια του σεβαστού πνευματικού μας ανθρώπου, παραθέτω πιο κάτω, αντί για Πρόλογο, ένα γράμμα του αυτής της εποχής που μου έκαμε την τιμή να μου στείλη.

Γενάρης 1977

ΦΡΙΞΟΣ ΛΙΒΥΚΟΣ»

Ακολουθούσε σε διπλανή σελίδα η εξής επιστολή του σπουδαίου Δ. Φωτιάδη:

«ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ
ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ
Βουκουρεστίου 6β
ΑΘΗΝΑ

Αθήνα, 24.11.46

Αγαπητέ φίλε,

Από καιρό ήθελα να σας γράψω, για να σας πω πόση χαρά μας δώσατε με τα κομμάτια σας από το δράμα της Μέσης Ανατολής. Η κριτική μας; Μ' αυτή έγινε, δημοσιέψαμε δυό κομμάτια και στο ερχόμενο φύλλο δημοσιεύουμε τρίτο, το "Ι.Σ.Τ.Α.". Κατορθώσατε να κάνετε αληθινή τέχνη ένα μέρος από τους πολύπλευρους αγώνες του Ελληνικού λαού. Ολοκληρώσατε τη δουλειά αυτή, με τον ίδιο και με την ίδια καλλιτεχνική αντίληψη. Πρέπει να βγουν σε βιβλίο.

Σας συγχαίρω και σας χαιρετώ εγκάρδια.

Δικός σας.

Δ. ΦΩΤΙΑΔΗΣ»

Και βγήκαν σε βιβλίο, το 1977. Ο Τηλέμαχος Ρούσης είχε φυλακιστεί, για την υποστήριξή του στο ΕΑΜ και στο ΚΚΕ τα χρόνια της Κατοχής, στη Λιβύη. Εξ ου και η υπογραφή Λιβυκός.

Περιγράφει στο βιβλίο, που είχε κυκλοφορήσει τότε σε 2.000 αντίτυπα, όσα τράβηξε, όσα έζησε στα στρατόπεδα κράτησης στη Λιβύη, μαζί με πολλούς άλλους αγωνιστές.

Είναι το πρόσωπο που για τη μεγάλη συμβολή του στα πολιτιστικά κυρίως πράγματα της Κέρκυρας μια πλατεία της πόλης έχει ονομαστεί Πλατεία Μάχου Ρούση.

Δεσπόζουν βέβαια στη λίστα των εκδόσεων της «Σύγχρονης Εποχής» κερκυραϊκού ενδιαφέροντος, να το πούμε έτσι, αυτές που αφορούν τον μέγα Κερκυραίο λογοτέχνη Κωνσταντίνο Θεοτόκη, που η συμπλήρωση το 2023 ενός αιώνα από τον θάνατό του έχει σημάνει την οργάνωση ενός εκτεταμένου κύκλου εκδηλώσεων για εκείνον και το έργο του στην πόλη και σε χωριά του νησιού.

Το έργο του Θεοτόκη «Οι σκλάβοι στα δεσμά τους» διανύει πια την πέμπτη του έκδοση από τη «Σύγχρονη Εποχή», καθώς συνεχίζει να κερδίζει νέους αναγνώστες.

Όπως σημειώνεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, «ο Κ. Θεοτόκης συνθέτει στο έργο αυτό έναν επιβλητικό πίνακα της κοινωνίας. "Οι σκλάβοι στα δεσμά τους" αποτελούν αναμφισβήτητα μία από τις πιο μεγάλες λογοτεχνικές δημιουργίες του Κ. Θεοτόκη. Είναι ορόσημο και αφετηρία για το ρεαλιστικό σοσιαλιστικό μυθιστόρημα. Με το έργο αυτό, όπως και με όλα τα άλλα πνευματικά του δημιουργήματα, ο Κ. Θεοτόκης έχει κατακτήσει επάξια μια από τις κορυφαίες θέσεις στα ελληνικά γράμματα. Και είναι πολύ σωστό αυτό που είπε για τον Θεοτόκη ένας ξένος ιστορικός της λογοτεχνίας μας, ο Έσσελιγκ: πώς αν έγραφε σε μια άλλη γλώσσα θα είχε γίνει παγκόσμια γνωστός».

Στη ζωή και το έργο του Κ. Θεοτόκη ήταν αφιερωμένο άλλο βιβλίο του εκδοτικού οίκου, επιμελημένο από τον Ηπειρώτη λογοτέχνη και κριτικό λογοτεχνίας Τάκη Αδάμο.

Τίτλος του Κωνσταντίνος Θεοτόκης - Επιλογή. Παρουσιάζει και τμήματα διαφόρων έργων του επαναστάτη σοσιαλιστή λογοτέχνη.

Πριν από σαράντα χρόνια, το 1982, η «Σύγχρονη Εποχή» είχε εκδώσει το θαυμάσιο βιβλίο του Ηπειρώτη αγωνιστή Λάμπρου Κασσελούρη «Της Λευτεριάς οι Αθάνατοι», που αναφερόταν με πληθώρα στοιχείων στην κατάσταση που επικρατούσε στις φυλακές της Κέρκυρας τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια με τη φυλάκιση εκατοντάδων πολιτικών κρατουμένων και στους αγωνιστές που εκτελέστηκαν στη μαρτυρική κερκυραϊκή νησίδα Λαζαρέτο.

Αναμφίβολα, συγκλονιστικό. Ήταν εκεί, ανάμεσα στους μελλοθάνατους, ο συγγραφέας.

«Κέρκυρα - Μια φωνή απ' τα κάτεργα» τιτλοφορείται το βιβλίο που ο εκδοτικός οίκος κυκλοφόρησε το 2015, παρουσιάζοντας εκτεταμένο υπόμνημα πολιτικών κρατουμένων των φυλακών της Κέρκυρας προς τον ΟΗΕ μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σημείωναν στο υπόμνημά τους: «Η περίπτωσή μας δεν είναι περίπτωση μιας ομάδας ανθρώπων μόνο. Η περίπτωση μιας ορισμένης πολιτικής παράταξης της χώρας μας. Αλλά πρόβλημα ολόκληρου του λαού μας που δέκα ολόκληρα χρόνια ύστερα από τη συντριβή του χιτλεροφασισμού, για την οποία τόσο πάλεψε και τόσα υπέφερε, ζει κάτω από άγριες τρομοκρατικές συνθήκες. Για την καλύτερη μελέτη του προβλήματος των ελλήνων πολιτικών κρατουμένων. Για πιο τελεσφόρες ενέργειες εκ μέρους σας για τη λύση του ελληνικού δράματος που συνδέεται και ταυτίζεται, με το δράμα των ελλήνων πολιτικών κρατουμένων, κοντά σ' αυτά που θα διαβάσετε παρακάτω, θα πρέπει να αναλογισθείτε τη θέση μας και τη θέση του λαού μας. Θα πρέπει νοερά για μια στιγμή να μεταφερθείτε στη δική μας θέση, να φαντασθείτε για μια στιγμή πως ζείτε το δράμα μας. Είναι απαραίτητο αυτό, γιατί μόνο η ξερή αφήγηση των γεγονότων από μας, μόνο η νεκρή μελέτη των στοιχείων από μέρους σας δε φτάνει για να αναπλάσετε ψυχικά και να δείτε την έκταση του δράματος που ζούμε, το μέγεθος και την έκταση της αδικίας, τις συνέπειες από την παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων σε βάρος μας, σε βάρος του λαού μας». Πραγματικό ντοκουμέντο.

Το βιβλίο της «Σύγχρονης Εποχής» με τον τίτλο «Κείμενα από την απομόνωση» περιλαμβάνει τις σημειώσεις που κράτησε ο Νίκος Μπελογιάννης στο χρονικό διάστημα που έμεινε στις φυλακές της Κέρκυρας πριν οδηγηθεί πάλι στην Αθήνα για τη δεύτερη δίκη του κι εκτελεστεί τις 30 Μάρτη 1952. Πάσχιζε να προχωρήσει, να φέρει εις πέρας μιαν ολόκληρη μελέτη για τις ρίζες της νεοελληνικής λογοτεχνίας.

Η Έλλη Παππά, σύντροφος, συγκρατούμενη και συγκατηγορούμενη του κομμουνιστή λαϊκού ήρωα στην Αθήνα, άφησε την εξής μαρτυρία: «Η μελέτη αυτή έχει μια μεγάλη, και πολύ χαρακτηριστική ιστορία. Γιατί ξεκίνησε μέσα στα μπουντρούμια της Ασφάλειας, στους ατελείωτους μήνες της απομόνωσης, από τη σύλληψή μας ως την πρώτη δίκη. Το γράψιμό της ολοκληρώθηκε στη φυλακή της Κέρκυρας, όπου είχε μεταφερθεί ο Νίκος, όταν τελείωσε η πρώτη δίκη, ως τη μεταφορά του και πάλι στα απομονωτήρια της Ασφάλειας, το Γενάρη του ’52, για τη δεύτερη δίκη». Ενώ σχεδίαζαν να τον καταδικάσουν σε θάνατο ήδη πριν τον δικάσουν για πρώτη φορά για απαγορευμένη «κομμουνιστή προπαγάνδα», εκείνος προμηθευόταν βιβλία κι έγραφε τη μελέτη του. «Έτσι άρχισε να παίρνει μορφή η μελέτη του για τις ρίζες της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Στη φυλακή της Κέρκυρας, στο ελάχιστο διάστημα που έμεινε εκεί, μπόρεσε να τη γράψει, σαν ένα κεφάλαιο της μεγάλης μελέτης πάνω στην ιστορία της ελληνικής σκέψης, που θα γράφαμε μαζί, αν ζούσαμε βέβαια». Ο ίδιος υπέθετε πως αν δεν τον εκτελούσαν θα τον μετέφεραν πάλι στο κάτεργο της Κέρκυρας, αυτή τη φορά ως «κατάσκοπο» κιόλας του ήδη από το 1947 εκτός νόμου Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, σύμφωνα με τη νέα άδικη κατηγορία που του είχε «φορτώσει» το αστικό κράτος.

Ο ομοϊδεάτης συγκρατούμενος του Μπελογιάννη στις φυλακές της Κέρκυρας θεατρικός κριτικός Στάθης Δρομάζος ήταν εκείνος που διέσωσε τα χειρόγραφα της μελέτης, η οποία εκδόθηκε για πρώτη φορά λίγους μήνες μετά την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη, με φροντίδα της μητέρας του σύμφωνα με ορισμένες πηγές, ως μελέτη προσώπου με το ψευδώνυμο Μ. Κουλουριώτης. Το έργο του Μπελογιάννη, που το 1943 ήταν κρατούμενος στο ιταλικό στρατόπεδο συγκέντρωσης αιχμαλώτων – αντιστασιακών στην κερκυραϊκή νησίδα Λαζαρέτο, έμεινε στην Ιστορία ως «Σχέδιο για μια ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Πρώτες μακρινές ρίζες – Προσχέδια – Σημειώσεις».

Γραμμένο από τον καταγόμενο από το κερκυραϊκό χωριό Σπαρτύλας αγωνιστή Δημήτρη Σέρβο, το βιβλίο «Παράνομες χειρόγραφες εφημερίδες απ' τις φυλακές και τις εξορίες», που κυκλοφόρησε το 2002 και ήταν αφιερωμένο στα 85 χρόνια του ΚΚΕ, αποτελεί ένα άλλο σημαντικό ιστορικό ντοκουμέντο. Έφερε στο φως και εφημερίδες που εκδίδονταν στο κάτεργο της Κέρκυρας.

«Η έκδοση αυτή», όπως τονίζεται εισαγωγικά, «αποτελεί τιμή για τον κρατούμενο-εξόριστο που μέσα σε αντίξοες συνθήκες κατάφερνε να κρατά ελεύθερη τη σκέψη του, να "εκδίδει" εφημερίδα που να ενημερώνει, να διαφωτίζει, να ατσαλώνει το φρόνημα, να ψυχαγωγεί, να μορφώνει. Ταυτόχρονα δίνει τη δυνατότητα στο μελετητή, τον ιστορικό του μέλλοντος να έχει μια σημαντική πηγή καταγραφής γεγονότων όπως καταγράφτηκαν στις σελίδες αυτών των εφημερίδων. Ακόμη δίνεται η ευκαιρία στους σημερινούς λαϊκούς αγωνιστές που παλεύουν ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τον πόλεμο, για το σοσιαλισμό, να έρθουν σε επαφή με τα φύλλα αυτών των εφημερίδων από τις φυλακές και τις εξορίες, να αναγνωρίσουν αυτές σαν πολύτιμο βοήθημα γνώσης, πείρας, αγωνιστικής ανάτασης και απόφασης για θυσίες σε δύσκολους και χαλεπούς καιρούς».

Με ολόκληρη εκτεταμένη μελέτη της επί πολλά έτη Γενικής Γραμματέα του ΚΚΕ Αλέκας Παπαρήγα για τον Ιωάννη Καποδίστρια, το βιβλίο «» που κυκλοφόρησε το 2021, με αφορμή τα 200 χρόνια από την αστική και εθνικοαπελευθερωτική Επανάσταση του 1821, είναι συλλογικό έργο του Τμήματος Ιστορίας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ και αποτελεί πολύτιμο βιβλίο για την εκτίμηση της προσωπικότητας και του έργου του Κερκυραίου πρώτου Κυβερνήτη της σύγχρονης Ελλάδας.

Ειδική μελέτη, που περιλαμβάνεται στο βιβλίο και αφορά τα ελληνικά μετεπαναστατικά Συντάγματα, είναι γραμμένη από την κερκυραϊκής καταγωγής Μαρίνα Λαβράνου, υπεύθυνη του Τομέα Λαϊκών Ελευθεριών και Δικαιοσύνης της ΚΕ του ΚΚΕ.

«Η συμπλήρωση 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821», όπως σημειώνεται στη σχετική παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, «αποτελεί σημαντική ευκαιρία για να προσεγγίσουμε και να γνωρίσουμε βαθύτερα τα γεγονότα που οδήγησαν στη συγκρότηση του ελληνικού αστικού κράτους, όπως και τις τοπικές και διεθνείς οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες μέσα στις οποίες αυτά εκδηλώθηκαν. Η ιστορική αποτίμηση της Επανάστασης του 1821, όπως και κάθε άλλου ιστορικού γεγονότος, εκκινεί από συγκεκριμένη ταξική οπτική, συνδέεται αντικειμενικά με τη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα κι επομένως αξιοποιείται και στη διαμόρφωση συγκεκριμένης συνείδησης αναφορικά με το επιθυμητό μέλλον. Συνεπώς, αποτελεί πρωταρχική ανάγκη και αναπόσπαστη πλευρά της σημερινής ιδεολογικής-πολιτικής και ταξικής πάλης και της αναζήτησης της ιστορικής αλήθειας τόσο η αποδέσμευση της εργατικής τάξης και γενικά των λαϊκών στρωμάτων από το σύνολο των εκδοχών της αστικής ιστοριογραφίας όσο και η εξαγωγή χρήσιμων -από τη σκοπιά τους- ιστορικών συμπερασμάτων από την Επανάσταση του 1821».

Στοιχεία μοναδικά που δεν υπάρχουν αλλού, για Κερκυραίους αγωνιστές που έπεσαν νεκροί στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων και του ταξικού Εμφυλίου Πολέμου, μαζί και για Εβραίους της Κέρκυρας που εξοντώθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, περιλαμβάνονται στο πολύτομο έργο με τον τίτλο «Έπεσαν για τη ζωή», που εξέδωσε η «Σύγχρονη Εποχή» ως συλλογικό έργο του ΚΚΕ πριν από δύο δεκαετίες.

Η Μαρίνα Λαβράνου συμπεριλαμβάνεται με κείμενά της στους συγγραφείς του βιβλίου «Η συνταγματική έκφραση της δικτατορίας του κεφαλαίου», που εξέδωσε ως συλλογικό έργο η «Σύγχρονη Εποχή» τον Αύγουστο του 2021. Η ίδια είχε και την επιμέλεια του βιβλίου. Η δική της μελέτη φέρει τον τίτλο «Το Σύνταγμα, "ο νόμος των νόμων" του αστικού Δικαίου».

Με αυτή την έκδοση ο εκδοτικός οίκος εγκαινίασε, όπως ανέφερε, «μια νέα σειρά εκδόσεων που φιλοδοξεί να συμβάλλει στη μαρξιστική ερευνητική προσπάθεια των θεμάτων του αστικού και του σοσιαλιστικού Δικαίου. Αφορά τη διερεύνηση των προβλημάτων του Δικαίου και γενικότερα της λειτουργίας του κράτους της εργατικής εξουσίας, τη μελέτη της αλληλεπίδρασης των αλλαγών στο εποικοδόμημα και στην οικονομία, την περίοδο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης του 20ού αιώνα. Αφορά επίσης τη συσχέτιση των αλλαγών του αστικού, νομικού και πολιτικού εποικοδομήματος με την ανάπτυξη της ελληνικής καπιταλιστικής οικονομίας, ιδιαίτερα μετά από το πέρασμα στην περίοδο του μονοπωλιακού καπιταλισμού και τη διαμόρφωση του σύγχρονου αστικού επιτελικού κράτους». Προσέθεσε επίσης ότι η συγκεκριμένη έκδοση «στοχεύει στην ανάδειξη του ταξικού περιεχομένου του αστικού Συντάγματος, ν' αποκαλύψει το ρόλο του στην εδραίωση και ενίσχυση της δικτατορίας του κεφαλαίου. Ν' αναδείξει τη συνεχή προσαρμογή του Συντάγματος στις ανάγκες της αστικής τάξης, όπως φάνηκε όχι μόνο από την τελευταία αναθεώρηση αλλά και στη συνέχεια, με τη συζήτηση που εντάθηκε την περίοδο της νέας διεθνούς κρίσης και της πανδημίας».

Κλείνοντας αυτή τη μικρή επισήμανση επετειακού χαρακτήρα στη συνυφασμένη ευθέως ή εμμέσως με την Κέρκυρα εκδοτική δραστηριότητα της «Σύγχρονης Εποχής» στα πενήντα χρόνια της λειτουργίας της και παραλείποντας σειρά βιβλίων με πολύτιμα υλικά για την πορεία του εργατικού - σοσιαλιστικού κινήματος και της λογοτεχνικής παραγωγής της Κέρκυρας, ας θυμίσουμε κάποια παλαιότερα βιβλία του ίδιου εκδοτικού οίκου που έγραψε ο Γιώργος Ρούσης.

Το 1989 τυπώθηκε από αυτήν το βιβλίο του «Ο ασιατικός τρόπος παραγωγής και ο σοσιαλισμός», στο πλαίσιο της συνεργασίας του με το Κέντρο Μαρξιστικών Ερευνών. Σε αυτό εξεταζόταν «ο συσχετισμός του ασιατικού τρόπου παραγωγής, δηλαδή μιας κοινωνίας δίχως ιδιωτική ιδιοκτησία, πιο ειδικά δίχως ιδιωτική ιδιοκτησία στη γη, στην οποία όμως υπήρχε μια μορφή κράτους και εκμετάλλευση του υπόλοιπου πληθυσμού από την αριστοκρατία του κρατικού μηχανισμού, με το σοσιαλισμό και τα γραφειοκρατικά φαινόμενα που μπορεί να εμφανιστούν σ' αυτόν». Είχε επιχειρηθεί «μια σύγκριση του ασιατικού τρόπου παραγωγής και της σοσιαλιστικής γραφειοκρατίας».

Δικό του έργο ήταν τέσσερα χρόνια νωρίτερα, το 1985, η μελέτη του «Ο Λένιν για τη γραφειοκρατία».

Εξέταζε τους κινδύνους γραφειοκρατικής δομής που είχε επισημάνει ο μεγάλος Ρώσος επαναστάτης και πρωτουργός της δημιουργίας του πρώτου στον κόσμο εργατικού - σοσιαλιστικού κράτους.

Το 1983, σε ηλικία 35 ετών, είχε εκδώσει το πρώτο θεωρητικό - ιδεολογικό και πολιτικό βιβλίο του, που έφερε τον τίτλο «Συμμετοχή των εργαζομένων - Πεδίο ταξικής πάλης ή ταξικής συνεργασίας;».

Εστίαζε στις προσπάθειες του αστικού κράτους να εξασφαλίσει ταξική συναίνεση και υποταγή των εργαζομένων με αρμοδιότητες συμμετοχής εκπροσώπων τους, υπό όρους, σε ορισμένα διοικητικά όργανα σειράς επιχειρήσεων. Εκείνο το βιβλίο του επανεκδόθηκε τουλάχιστον άλλες δύο φορές.

Το φετινό βιβλίο του «Αστική Δημοκρατία. Εγχειρίδιο επαναστατικής χρήσης» παρουσιάστηκε ως γνωστόν και στην Κέρκυρα. Τον συντονισμό στη σχετική εκδήλωση είχε η Αλεξάνδρα Μπαλού, στέλεχος του ΚΚΕ και επικεφαλής του συνδυασμού «Λαϊκή Συσπείρωση» στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, η οποία τόνισε ότι το βιβλίο συμβάλλει στην αποκάλυψη του πραγματικού χαρακτήρα της αστικής δημοκρατίας ως μία από τις μορφές της δικτατορίας του κεφαλαίου, σε αντίθεση με τα ιδεολογήματα του συστήματος πού την προβάλλουν ως τη βέλτιστη μορφή λαϊκής κυριαρχίας. Ο συγγραφέας επισήμανε ότι, παρά το γεγονός ότι και σε άλλα βιβλία του έχει ασχοληθεί με αυτό το ζήτημά, το συγκεκριμένο είναι το πρώτο στο οποίο παρουσιάζει μια συνολική πραγμάτευση τον ζητημάτων της αστικής δημοκρατίας. Σημείωσε, επίσης, ότι η έκδοση της μελέτης του από τη «Σύγχρονη Εποχή» έχει και συμβολικό χαρακτήρα, αναδεικνύοντας την επιλογή του να συμπορευτεί με το ΚΚΕ.

Να και ολόκληρη η δήλωση που έκανε ο Γιώργος Ρούσης στην εκδήλωση για τα 50 χρόνια του σύγχρονου εκδοτικού οίκου του ΚΚΕ: «Θυμήθηκα τα πρώτα μου βιβλία που είχαν εκδοθεί από τη "Σύγχρονη Εποχή" και μια μετάφραση που είχα κάνει εδώ και 43 χρόνια, ενός γαλλικού βιβλίου που είχε εκδώσει μετά από πρότασή μου, με τίτλο "Φταίνε οι μισθοί για τον πληθωρισμό;". Το γεγονός και μόνο ότι η "Σύγχρονη Εποχή" εκπληρώνει μια σημαντική λειτουργία του συλλογικού διανοούμενου της εργατικής τάξης, ο οποίος είναι το Κόμμα, αρκεί για να καταδείξει τη βαρύνουσα σημασία που αυτή έχει για την εργατική τάξη του τόπου μας. Ακόμη κι αν η 50χρονη δραστηριότητά της περιοριζόταν στη μετάφραση στα Ελληνικά και στην έκδοση των "Απάντων" του Λένιν, κάτι που δεν έχουν κάνει πολλοί εκδοτικοί οίκοι ξένων χωρών, και στα έργα των κλασικών του μαρξισμού που έχει εκδώσει, η συμβολή της στη διάδοση της μαρξιστικής κοσμοθεωρίας θα ήταν πολύ σημαντική. Αξίζει να επισημάνουμε ότι σε αντίθεση με αντίστοιχους εκδοτικούς οίκους Κομμουνιστικών Κομμάτων άλλων χωρών, όπως για παράδειγμα της Ιταλίας ή της Γαλλίας, η "Σύγχρονη Εποχή", παρά την κρίση του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, συνέχισε και μάλιστα βελτίωσε τη δραστηριότητά της, κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία σε μια περίοδο κυριαρχίας των ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης και επικοινωνίας, κατά την οποία η πλειονότητα των νέων διαβάζει πολύ λίγο προοδευτική λογοτεχνία και ακόμα λιγότερο πολιτικά - θεωρητικά βιβλία. (...) Σε ό,τι με αφορά, θα ήθελα να δηλώσω ότι είμαι αποφασισμένος να συμβάλω με όλες μου τις δυνάμεις στο έργο της "Σύγχρονης Εποχής", με την οποία με συνδέουν μακρόχρονοι δεσμοί από την εποχή της ίδρυσής της και ακόμα πρωθύστερα, από την εποχή των "Πολιτικών και Λογοτεχνικών Εκδόσεων", που ήταν το εκδοτικό του Κόμματος την περίοδο της παρανομίας του».

* Η εισαγωγική φωτογραφία προέρχεται από έκθεση βιβλίου που είχε γίνει στο πλαίσιο εκδηλώσεων του 9ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - Οδηγητή στην Κέρκυρα το 1983.

ΑΛΕΞΟΣ ΝΑΠΑΙΟΣ