Γκρέμισε τις σιταποθήκες των πλουσίων και μοίρασε το σιτάρι δίκαια στον λαό.

Βοσκός. Κτηνοτρόφος.

Πάντα, παρά του τίτλους του, μ’ έναν απλό σκούφο.

Όχι απ’ τους φτωχότερους βοσκούς, μα βοσκός, ταπεινός. Τα ίδια, φτωχικά ρούχα φορούσε πάντα. Πριν από δεκαεφτά περίπου αιώνες. Στη μαρτυρική Κύπρο. Εκεί εγεννήθηκε, στο κατεχόμενο σήμερα από τους πλούσιους της Τουρκίας, από την αστική τάξη της με τον στρατό της, χωριουδάκι Άσκια. Στην Αμμόχωστο. Εκοιμήθηκε, σαν σήμερα 12 Δεκεμβρίου, μάλλον το 348 μ.Χ., σε ηλικία 78 ετών.

Δεν άλλαξε καθόλου τη βιοτή Του και τον πλεγμένο με φοινικόφυλλα σκούφο Του ούτε όταν έγινε στο νησί Του επίσκοπος Τριμυθούντος, διαλεγμένος δια βοής απ’ τον λαό κι όχι κυρίως από σώμα πενήντα αρχόντων όπως γινόταν επί αιώνες αργότερα στην Κέρκυρα με τους Πρωτοπαπάδες μας. Έδινε άφεση αμαρτιών στους φτωχούς κλέφτες. Απελευθέρωσε έναν καταδικασμένο σε θάνατο.

Καταφρονεμένοι, βιοπαλαιστές, εργάτες, οι τσαγκάρηδες της Κύπρου κι όχι η άρχουσα τάξη της εποχής, Τον έκαναν Άγιο τους πρώτοι.

Τον χρυσό και άλλα δώρα που Του χάρισε ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος δεν τα κράτησε ούτε για την Εκκλησία ούτε για τον εαυτό Του. Τα δώρισε στον λαό. Όπως ήθελε να γίνει με τα πλούτη του δικού μας τόπου τρεις περίπου αιώνες πριν από Αυτόν, σύμφωνα με την πιο αγνή εκκλησιαστική παράδοση, η πρώτη μάρτυρας Αγία του χριστιανισμού στην Κέρκυρα, η παραγκωνισμένη στη συνέχεια από τους ντόπιους και ξένους κυρίαρχους του νησιού αγία Κερκύρα που το πούλημά Της από ρασοφόρο στον Μαμωνά ή τον Μεφιστοφελή ανέσυραν από τη λήθη ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης με τον Μάρκο Ζαβιτζιάνο στο αφορισμένο σχεδόν έργο «Το βιό της Κυράς Κερκύρας».

Μεγάλη η Χάρη Του!

Και, συγγνώμη, πολλές συγγνώμες Άγιε μας που επιτρέψαμε επί αιώνες να Είσαι ατομική ιδιοκτησία, πηγή πλουτισμού, μα και καταθλιπτικής κυριαρχίας διαδόχων ίσως εκείνων που με τις πράξεις Σου πολέμησες. Συγγνώμη που περιβεβλημένον από τωρινούς άρχοντες με χρυσό σαν εκείνον που μοίρασες και περιστοιχισμένον από χρυσοφόρους αμφισβητίες εκείνης της ταπεινότητάς Σου, θαμπωμένοι και ζαλισμένοι κι αμήχανοι δεν καταφέραμε ν’ αναδείξουμε και να διαδώσουμε αρκούντως, όπως Κύπριοι έχουν πράξει, τις πιο μεγάλες αρετές της ζωής Σου.

Πιστεύετε είτε όχι, λίγο ή πολύ, φίλες και φίλοι, αυτή είναι η αλήθεια, η σύμφωνη με την κυπριακή τουλάχιστον εκκλησιαστική παράδοση και την πρώτη βιογραφία του απ’ τον επίσκοπο Πάφου Θεόδωρο σε δώδεκα κώδικες τον 8ο αιώνα, η λίγο-πολύ παραμερισμένη, αν όχι και αποσιωπημένη. Μεταφυσικά ή όχι, ο Άγιος Σπυρίδων εστάθηκε άλλωστε επί αιώνες πολύτιμη παρηγοριά, ελπίδα κι απαντοχή του κερκυραϊκού λαού του βασανισμένου από τις επιδρομές, τους πολέμους, τις αρρώστιες, τον κατατρεγμό, τις αδικίες. Κι έτσι θα ‘ναι, είτε κρύβουν είτε ομολογούν τις πιο δυνατές αρετές της επίγειας ζωής Του!

Χρόνια πολλά για τον Άγιο μας φίλες και φίλοι της Κέρκυρας και της Κύπρου. Υγεία!

Χαίρε μάνα του Άγιου μας, χαίρε Κύπρο αδούλωτη της καρδιάς μας και του Γιώργου Σεφέρη που ως ποιητής με τους στίχους του ύμνησε την Κύπρο όσο κανείς και ως διπλωμάτης συγκέντρωσε και διέσωσε όσα κανείς άλλος έγγραφα-φωτιά για την επαχθή Αγγλοκρατία στην Κέρκυρα, εκείνη που σαν μεγάλη βδέλλα και αποικιοκρατική κηλίδα αίματος επιβιώνει στο νησί της Αφροδίτης με τις τεράστιες βρετανικές βάσεις σε έκταση αχανή της κυπριακής γης, όση σχεδόν όλη η μισή Κέρκυρα! Χαίρε Κύπρο κατεχόμενη και κατά 37% από την πλουτοκρατούμενη σύγχρονη Τουρκία, που το 2010 στολίσκος της έφθασε κι ένα πόδι από τα δικά μας εδάφη με μοχλό στρατιωτική βάση της στον Αυλώνα στις αλβανικές ακτές. Χαίρε Πάφο, πόλη αδελφοποιημένη με την Κέρκυρα.

Τιμή και δόξα δική σου πριν απ’ όλους, Κύπρο αγαπημένη, είναι ο πολιούχος του νησιού μας Άγιος Σπυρίδων, αφού εσύ Τον γέννησες. Προσκυνούμε σε κι εσένα αφού, επιπλέον, κανένας άλλος τόπος της καρδιάς μας δεν αντιστέκεται ακόμη στην περιοχή μας, όπως κι η Παλαιστίνη, τόσο πολύ ακόμα εναντίον ξένη Κατοχής!

Το ‘να χέρι νίβει τ’ άλλο στην τόσο κοινή πολλές φορές ιστορική πορεία στα κάποτε συγχρόνως βενετοκρατούμενα κι αργότερα η Κέρκυρα πρώτα και η Κύπρος μετά αγγλοκρατούμενα νησιά μας. Αιώνιος τίτλος φιλίας η συγκλονιστική βοήθεια των Κυπρίων στους χτυπημένους από σεισμούς Επτανήσιους τη δεκαετία του ’50. Αιώνιος τίτλος φιλίας οι συγκλονιστικές διαδηλώσεις των Κερκυραίων για το Κυπριακό το ’55, το ’56, το ’60 μπροστά από το βρετανικό προξενείο.

Πόσοι δεσμοί μάς συνδέουν, πόσα μας ενώνουν, φίλες και φίλοι!

Θα το ξέρετε άλλωστε, λειτουργεί και Ένωση των μόνο λίγων δεκάδων πλέον Κυπρίων στο νησί μας με τον τίτλο «Ευαγόρας» ίσως όχι μόνο απ’ τον παλιό φωτισμένο βασιλιά-αναμορφωτή της Κύπρου, με πρόεδρό της αρχικά τον καθηγητή απ’ τους πρώτους στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο Νίκο Μιχαηλίδη και τωρινό τον νοσοκομειακό ιατρό Καλλίνικο Χριστοδούλου, ενώ από το 2013 λειτουργεί και Ένωση Κυπρίων Φοιτητών Κέρκυρας, με διπλό σήμα. Μια κερκυραϊκή απήδαλος ναυς και η περικαλής Αφροδίτη της Κύπρου σ’ ένα.

Μια Κυπρία, η Αδαμαντίνη Γονέμη, ήταν η μάνα του Ιωάννη Καποδίστρια που τα μάτια του, τα τόσο ζωηρά όπως στην εικόνα που ακολουθεί, ήταν στραμμένα και στην Κύπρο.

Αυτός πρώτος, αρκετές δεκαετίες πριν το επαναλάβει άλλος στη σύγχρονη Ελλάδα, ως Κυβερνήτης της, το 1828, λες κι ήθελε ν’ ανταποδώσει κάπως τα πιστευτά θαύματα του Κύπριου Αγίου μας εζήτησε το θαύμα με επιστολή τους προς τις Μεγάλες Δυνάμεις του καιρού εκείνου: η Κύπρος, έλεγε, πρέπει να ενταχθεί στο νέο ελληνικό κράτος, το «Νέα Ελλάς». Έστω κι αν δεν βρήκε τρόπο να υποστηρίξει τη δραματική έκκληση προκρίτων και του αρχιεπίσκοπου Πανάρετου του νησιού το ίδιος αυτό έτος, τον Αύγουστο του 1828, για συνδρομή.
Νωρίτερα είχε θέσει στις Μεγάλες Δυνάμεις το θέμα της ένταξης της Κύπρου στο νέο κράτος, εξηγώντας ότι τα όριά του «από του 1821 καθορίζονται υπό του αίματος του εκχυθέντος εις τα σφαγεία (…), της Κύπρου (…) και εις τους πολλούς κατά την και κατά θάλασσαν αγώνας, διά των οποίων εδοξάσθη το ανδρείον τούτο έθνος».
Από τότε κι από πολύ νωρίτερα, όπως και τώρα, κατοικούσαν στην Κέρκυρα αρκετές οικογένειες με κυπριακή καταγωγή, γνωστές στον Καποδίστρια πριν απ’ την εγκατάστασή του στη Ρωσία. Κόρη του σφαγιασμένου το 1821 στη Λάρνακα αγωνιστή Παυλή Χάρτα ήταν η Κολόμπα Χάρτα, σύζυγος του κορυφαίου ιστορικού μας της εποχής εκείνης Ανδρέα Μουστοξύδη, που οι καταγγελίες του για τη συνεχιζόμενη Αγγλοκρατία στα νησιά των Ελλήνων το 1859 διαδόθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής μέσω άρθρου του Καρλ Μαρξ. Μαζί με άλλους στην Κέρκυρα εγκαταστάθηκε μετά τις σφαγές του 1821 κι ο Κύπριος λόγιος Γεώργιος Οικονομίδης, μαθητής και μετά καθηγητής στην Ιόνιο Ακαδημία, με συγγράμματα σπάνια.

Με την οικογένεια του Ιωάννη Καποδίστρια συνδεόταν άλλωστε ο τότε γεννημένος στη Λεμεσό από Κερκυραία μητέρα Επαμεινώνδας Φραγκούδης, σπουδαστής σε σχολείο και στην Ιόνιο Ακαδημία στην Κέρκυρα, που αναδείχθηκε εξαίρετος αγωνιστής για την Κύπρο και λογοτέχνης, επηρεασμένος από τον εγκατεστημένο τότε στην Κέρκυρα Διονύσιο Σολωμό και τη λογοτεχνική Επτανησιακή Σχολή.

Το ανυπότακτο κίνημα του επτανησιακού Ριζοσπαστισμού για την αιματοβαμμένη μέχρι να κατορθωθεί ένωση των αγγλοκρατούμενων Ιόνιων νησιών με την Ελλάδα εστάθηκε πηγή έμπνευσης. Πρωταρχική, όπως Κύπριοι εκτιμούν, πηγή έμπνευσης και ξεσηκωμού στο νησί της Αφροδίτης τα κατοπινά χρόνια.

Η θεά της ομορφιάς! Μήπως, ας ανοίξουμε μια παρένθεση, πρώτη αυτή μας ενώνει; Στην Κύπρο δεν έχει αποδοθεί ο γενέθλιος τόπος της Αφροδίτης; Μα κι η Κέρκυρα στα μυθικά γεννητούρια της τα ζωγραφισμένα απ’ τον Νίκο Κόκκαλη δεν φέρεται να «βγήκε απ’ το πέλαγο τ’ αφράτο, τέρας της ομορφάδας και σημείο τ’ άγιο της Αφροδίτης μεγαλείο, Αφροδίτη των νησιών, με κρίνο και ρόδο πλουμιστή, γιομάτη γλύκες, Κέρκυρα, απ’ του Ουρανού το αίμα εβγήκες», όπως μας έμαθε με τους αθάνατους αυτούς στίχους του τους εμπνευσμένους από τον Απολλώνιο τον Ρόδιο ο ποιητής-ήρωας των ελληνικών δικαίων Λορέντζος Μαβίλης;

Δικαίως, από πολλές πλευρές της Ιστορίας, έχουμε εμείς οδούς Κύπρου και αγωνιστών της και οι Κύπριοι οδό Μαβίλη και στη Λεμεσό και στη Λευκωσία και οδό Κέρκυρας τόσο στην Πάφο όσο και στην Λευκωσία.

Ενωνόμαστε και αεροπορικά πλέον, αν και τόσο μακριά αλλιώς.

Όχι πολύ μακριά από τη μαρτυρική διχοτομημένη Λυκωσία, στην Αγία Νάπα, στέκει «Corfu Hotel». Στην κερκυραϊκή παραλία Γλυφάδα ανήκαν στην Τράπεζα Κύπρου δύο ξενοδοχειακές μονάδες μέχρι το 2015 που η Ευρωπαϊκή Ένωση έβαλε των Κυπρίων εργαζομένων «τα δύο πόδια σ’ ένα παπούτσι» αδιαφορώντας συγχρόνως για τη λύση του Κυπριακού σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, ενώ το 1994, όταν στη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της στην Κέρκυρα δρομολογήθηκε για πρώτη φορά η ένταξη της Κύπρου σ’ αυτή τη κοινή φυλακή μάς λέγανε ότι οσονούπω θα λυθεί και το Κυπριακό.

Ο Γιώργος Δαυίδ του ομίλου Λεβέντη με τις δραστηριότητες της The Coca-Cola Company σε 27 χώρες και ο πιο φιλότεχνος Δάκης Ιωάννου του κατασκευαστικού ομίλου JP Avax με τις διεθνείς δραστηριότητες συγκαταλέγονται με τη συχνή, σεμνή και διακριτική παρουσία τους στην κυπριακή παροικία της Κέρκυρας, όπου προπολεμικά υπήρχε ιδιωτικό εκπαιδευτήριο Δαυίδ και πλέον το πιο γνωστό όνομα με τοπικές οικονομικές δραστηριότητες ολκής, αν και μειούμενες και όχι τόσο συνεπείς, είναι ο ξενοδοχειακός όμιλος Louis. Κύπριοι, μαζί μ’ έναν ευπατρίδη της πλουσιότερης κερκυραϊκής οικογένειας που το όνομά της συνδεόταν επί αιώνες με τον Άγιο μας και μεγάλο ναό Του ως κτητορικά-περιουσιακά στοιχεία της, αποτελούν άλλωστε συχνά τους προτιμητέους συνδαιτημόνες μελών της σχετιζόμενης οικονομικά και με την Κύπρο περίφημης οικογένειας Ρότσιλντ στα βορειαοανατολικά του νησιού σε κτήμα πεντακοσίων περίπου στρεμμάτων με θέα την Αλβανία. Από κοντά μερικές φορές και πρόσωπα υψηλόβαθμα και με φιλίες και συγγένειες ανακατεμένα κερκυραϊκά και συνδεόμενα οικογενειακώς με την Κύπρο στελέχη των ιδρυμάτων Μποδοσάκη, Νιάρχου και Λάτση, που ανοίγουν λίγο τα πουγκιά τους πού και πού για την Κέρκυρα, αλλά αργούν να συνδράμουν, για χάρη του Αγίου έστω, το συχνά γεμάτο κυπριακές σελίδες του Λεύκιου Ζαφειρίου και άλλων, ανάμεσά τους και για τον καθηγητή στην Ιόνιο Ακαδημία στην Κέρκυρα Ανδρέα Κάλβο, το σκληρά αγωνιζόμενο να επιβιώσει σπουδαίο σολωμικό κερκυραϊκό περιοδικό «Πόρφυρας».

Ήταν το 1879 στην Κύπρο, δεκαπέντε χρόνια μετά την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα καθώς στέριωνε η πρώτη κιόλας φάση της αγγλικής κατοχής στο νησί, όταν διά στόματος ιεραρχών τους, σύμφωνα με τους βρετανικούς «Times», οι Κύπριοι στο ανατολικό άκρο της ηπειρωτικής Ελλάδας για πρώτη φορά έθεσαν στη Βρετανία ζήτημα «παράδοσης» του νησιού στην Ελλάδα ή έστω κάποιου είδους αυτονομίας του, επικαλούμενοι ακριβώς την επιτυχία των αδελφών τους στις δυτικές εσχατιές της Ελλάδας.

Ιστορικοί έχουν αποδείξει ότι τόσο στη Λάρνακα όσο και στη Λεμεσό κατοικούσαν πολλοί μορφωμένοι Κύπριοι και άλλοι Έλληνες από τα Επτάνησα ή Κύπριοι που μετά τις σφαγές του 1821 είχαν καταφύγει στα αγγλοκρατούμενα Επτάνησα και αργότερα επανήλθαν ως Άγγλοι υπήκοοι με νέες ιδέες και συγκαλυμμένη, έστω, εθνική δραστηριότητα.

Από την ένατη δεκαετία του 19ου αιώνα το αγωνιστικό ριζοσπαστικό «επτανησιακό πρότυπο» θα μπολιάσει ανεξίτηλα για οκτώ περίπου δεκαετίες τους ηρωικούς αγώνες του κυπριακού λαού για Λευτεριά.

Με σαφή χαρακτηριστικά ανάλογα εκείνων του επτανησιακού Ριζοσπαστικού κόμματος ιδρύθηκε στην Κύπρο, μετά την εξέγερση του 1931, μυστική οργάνωση-κόμμα με την επωνυμία Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση Κύπρου, η ΕΡΕΚ.

Το 1934, με την ευκαιρία των 70χρονων της ένωσης της Επτανήσου με την Ελλάδα ο τρανός Κύπριος αγωνιστής και μετέπειτα εξόριστος Σάββας Λοϊζίδης έγραφε στην αθηναϊκή «Εστία» ότι στο νησί του επαναλαμβανόταν ό,τι στα νησιά μας την ύστερη φάση της Αγγλοκρατίας με την προσφορά μεταρρυθμίσεων, για να διακηρύξει όπως το 1858 οι επτανήσιοι Ριζοσπάστες: «Η αστεία αυτή προσπάθεια (…) είνε καταδικασμένη εις αποτυχίαν». Διασώζεται σχετικό τηλεγράφημα της βρετανικής πρεσβείας της Αθήνας στον Πάλμερ στην Κύπρο κι από ‘κει στο Λονδίνο. Στις πανηγυρικές εκδηλώσεις στην Κέρκυρα υπουργοί Κερκυραίοι είχαν πάθει γλωσσοδέτη για την Κύπρο, μα οι Κερκυραίοι τους συγύρισαν καλά, λες και οι εορτασμοί ήταν για την Κύπρο!

Όπως όρθιοι όλοι σε ανάλογη εκδήλωση-συνέδριο το 1914 χειροκροτούσαν ατελείωτα τον εκπρόσωπο των Κυπρίων Πασχάλη Κωνσταντινίδη και είχαν λόγια για την Κύπρο όλοι οι γνήσιοι ομιλητές τους. Τόσο που η «Φωνή της Κύπρου» έγραψε ότι το συνέδριο προσέλαβε «χαρακτήρα μάλλον επτανησοκυπριακόν».

Τα ‘ψαλαν, έστω διπλωματικά, στον Βρετανό αξιωματούχο Waterlow που επισκέφθηκε την Κέρκυρα, παθαίνοντας κάτι σαν διπλωματικό Βατερλό, το 1935, παρόλο που το 1931 ο Βρετανός πρόξενος στην Πάτρα ενημέρωνε τους προϊσταμένους του ότι μιλημένος και φοβισμένος ο κερκυραϊκός Τύπος θα σιωπούσε έκτοτε για την Κύπρο. Το 1935 σε δοξολογία στην Κέρκυρα για την 25η Μαρτίου είχαν εμφανιστεί Κύπριοι φοιτητές με κυπριακό λάβαρο!

Ακόμα και στα μέσα της δεκαετίας του 1950 πρωτοπόροι Κύπριοι αγωνιστές τραγουδούσαν μεταξύ άλλων, τι λέτε, τους δρόμους της Λευκωσίας; Τον δικό τους όπως τον ένιωθαν, αφού τα ίδια μ’ εκείνους ένιωθαν, ύμνο των Επτανησίων Ριζοσπαστών του Γεράσιμου Μαυρογιάννη μ’ ετούτους μεταξύ άλλων τους στίχους:

Των εχθρών μισώ τα δώρα.
Δεν τα θέλω. Ας τὰ κρατήσουν.
Τους μισώ κι ας με μισήσουν.
Προτιμώ την φυλακή.

Στο λαμπρό μέλλον μου ελπίζω.
Βλέπω την ελευθεριά μου.
Και ξεχνάω την σκλαβιά μου.
Θάρθη ολόλαμπρη Αυγή.

Θάρθη, θάρθη ναι, μια μέρα,
που θα ξεσχισθούν συνθήκαι.
Κι όποιος σε άλυσες εμβήκε,
πάλι ελεύθερος θα βγη.

Αφθονούν στα κυπριακά ιστορικά Αρχεία οι αναφορές των Κύπριων πολιτευτών της κοινοβουλευτικής Αγγλοκρατίας στο παράδειγμα και στα ψηφίσματα όπως και στους αιματηρούς για την ένωση αγώνες των Επτανησίων εναντίον των Βρετανών, που κατά τα άλλα οι δικοί μας ταγοί σήμερα προτιμούν με γενικόλογους πανηγυρικούς ν’ αποσιωπούν. Ζούσαν μεταχρονολογημένα, έλεγαν, την ίδια φρίκη των απαγχονισμών, τις εξορίες, το λουτρό αίματος, τους κάθε είδους διωγμούς. Αν στην Κέρκυρα και στ’ άλλα νησιά μας επί δεκαετίες μέχρι το 1860 ζήσαμε την ανείπωτη σε βία πρώιμη «παλμεροκρατία» των επιτελών του Βρετανού πολιτικού και πρωθυπουργού υποκόμη της ομάδας του «Τάγματος του Λουτρού» Πάλμερστον, στην Κύπρο έχουν να λένε ότι έζησαν αντιμέτωποι και όρθιοι μια νεότερη φοβερή «παλμεροκρατία», υφιστάμενοι αποτρόπαιη και στυγνή δικτατορική βία τα χρόνια 1931-1940 από τον Βρετανό αρμοστή της Κύπρου σερ Χέρμπερτ Ρίτσμοντ Πάλμερ, έμπρακτο ζηλωτή εκείνου του αρμοστή των Ιονίων νήσων Ουόρδ προς τον οποίο οι Ριζοσπάστες της Κέρκυρας θαρρετά το 1850 έγραφαν: «Κύριε Ουάρδε (…) Η Βουλή έκαμε μνείαν των ανοσιουργημάτων της στρατοκρατίας σου (…) Ανατριχιάζεις οσάκις γίνεται λόγος περί των πραγμάτων εκείνων φοβούμενος μη σε καταπνίξη το αίμα των θυμάτων σου! Εμπρός, Κύριε Ουάρδε! ο πολιτικός τάφος σου είναι ήδη ανεωγμένος! εις αυτόν θέλεις καταβή με τας αράς (…) της Επτανήσου, της Ελλάδος απάσης και της Ευρώπης. Η ιστορία του πολιτικού σου βίου, κατά την Επτάνησον, θέλει μετά φρίκης αναγινώσκεσθαι, και θέλει σε κατατάσσει ως εφάμιλλον των τεράτων του απολυτισμού και της σκληρότητος».

Τότε, ένα κρυφό παλμερικής έμπνευσης βρετανικό σχέδιο προέβλεπε για στρατηγικούς ιμπεριαλιστικούς λόγους τη μετατροπή ειδικά και μόνο της Κέρκυρας μαζί με τους Παξούς σε πλήρη αποικία της Βρετανίας και την απόδοση των άλλων νησιών της Επτανήσου στην Ελλάδα. Κάτι που για τους ίδιους λόγους δεν απέφυγε η Κύπρος το 1925.

Πώς τα φέρνει, όμως, φίλες και φίλοι, η Ιστορία, εξήντα χρόνια μετά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας ως ανεξάρτητης κρατικής ονότητας το 1960. Ένας άλλος Πάλμερ, Αμερικανός αυτή τη φορά, ζήλεψε εκείνον τον Πάλμερ, αν και χωρίς μαστίγιο φανερό στο χέρι. Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάθιου Πάλμερ! Εν έτει 2020 ζήτησε από την Κύπρο, αντί να απολογηθεί και πάλι και πάλι και πάλι για την αμερικανοΝΑΤΟϊκή συνενοχή στην τουρκική κατοχή μέρους της Κύπρου, τι δεν ζήτησε!

Αξίωσε η Κύπρος να ενταχθεί σε αμερικανοΝΑΤΟϊκό στρατιωτικό πρόγραμμα, να «συντονιστεί» περισσότερο με τις ΗΠΑ στα ενεργειακά προγράμματα για υδρογονάνθρακες που εξελίσσονται στο Κυπριακό πέλαγος, ενώ στο δικό μας Ιόνιο πέλαγος είναι υπό εξέλιξη και στην Κέρκυρα ενισχύεται με τη βοήθεια της αμερικανικής πρεσβείας των Αθηνών η λειτουργία φιλολογικής υποτίθεται «Αμερικανικής Γωνιάς» προθύμων, αλλά και να τερματίσει, η Κύπρος βέβαια, τις σταθμεύσεις πλοίων άλλων χωρών στα κυπριακά λιμάνια.

Ο Αμερικανός πρέσβυς στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, από την πλευρά του, βλέπετε, έχει πολύ αγαπήσει εσχάτως με επισκέψεις του κιόλας την Κέρκυρα. Ευτυχώς, πάντως, δεν ήλθε κι από ‘δω σ’ εμάς ο Μάικ Πομπέο.

Μας φτάνει το βρετανικό προξενείο και λυπούμαστε βέβαια που δεν έχουμε κυπριακό, ενώ χαιρόμαστε που δεν έχετε συν τους άλλοις και το ΝΑΤΟ στο κεφάλι σας.

Όπως πάντοτε κι εσείς, έτσι είχαμε κι εμείς πράκτορες των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών υπεράνω υποψίας. Πού να φανταστούμε όμως τι φίδι κρύβαμε στον κόρφο μας όταν ζούσε οικογενειακώς στην Κέρκυρα και τον είχαμε περί πολλού πριν προτιμήσει την Κύπρο για να εμπλακεί σε πρωταγωνιστικό ρόλο ως δήθεν εκπαιδευτικός σύμβουλος της βρετανικής πρεσβείας ακόμα και στην εκτέλεση αγωνιστών μαθητών της Κύπρου! Λέμε, βέβαια, για τον κατά τα άλλα άξιο λογοτέχνη και υμνητή του νησιού μας Λόρενς Ντάρελ.

Έχουμε και κοινόν μεγάλο επενδυτή με άλλο όνομα που χάνεις τον λογαριασμό ποιους ακριβώς συμπεριλαμβάνει, αλλά είναι μετοχικώς συνδεδεμένος ταξικά κι εθνοτικά λίγο-πολύ μ’ εκείνους τους Πάλμερ, ο οποίος ενδιαφέρεται, υποτίθεται, για το καλό τόσο της Κύπρου όσο και της Κέρκυρας, προτιμώντας μας για μπίζνες.

Για τα ενεργειακά, αλλά όχι μόνο. Την παριζιάνικη εννοούμε στην έδρα, γαλλικής υπηκοότητας και παγκόσμιας στα κεφάλαια τρανή Total, σημαντικός μέτοχος της οποίας είναι η σύμβουλος συχνά των κρατών μας Black Rock, που με τη σειρά της φέρει μέτοχο μείζονος σημασίας τον κραταιό όμιλο Ρότσιλντ. Η Total έχει και σ’ εμάς εδώ, καθόλου μακριά απ’ το βόρειο άκρο μας, τον πρώτο λόγο στις έρευνες για υδρογονάνθρακες.

Μας συνδέουν άλλωστε οικονομικά οι παραδοσιακές σχέσεις της εγκατεστημένης οικιστικά εκτός των άλλων στην Κέρκυρα τραπεζικής οικογένειας των Ρότσιλντ με τις κεντρικές Τράπεζες των δύο χωρών μας και άλλες τράπεζες, όπως η ελληνική Eurobank, μέσω διαφόρων εταιρειών. Όμιλος-κολοσσός που νοιάζεται για όλα όσα μας αφορούν!

Εκείνης της ίδιας οικογένειας που για να δανείσει τη μικρή Ελλάδα λίγο πριν από το 1850 έγινε η αφορμή να ξεσπάσουν στην Αθήνα τα γνωστά «Παρκερικά», να αποκλείσει ο βρετανικός στόλος την Ελλάδα και ο πολύς Πάλμερστον… να απαιτήσει από την Ελλάδα, μεταξύ των άλλων, να αποζημιώσει Επτανήσιους εφοπλιστές με κυπριακές ρίζες για ζημιές τους στα αγγλοκρατούμενα Επτάνησα!

Έχει ευτυχώς βέβαια και ο λαός δυνατή φωνή, έστω με αδύναμη τσέπη. Δεν έπαψε ούτε στην Αθήνα, από τους απόδημους Κερκυραίους και άλλους Επτανήσιους, η σταθερή υποστήριξη των αγώνων των Κυπρίων μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ταγμένος με τον Άγιο και την Αριστερά, ο Κερκυραίος ιερέας Γεράσιμος Παπικινός, ένας απ’ τους άφοβους νέους το 1941 που είχαν υψώσει το ανάστημά τους στον Ιταλό κατακτητή του νησιού σε ατρόμητη νεανική διαδήλωση του Νοεμβρίου εκείνου του έτους στην πόλη της Κέρκυρας. Δεν εδίστασε το 1955 και το 1956, ενώ ήταν σπουδαστής σε αθηναϊκό εκκλησιαστικό Φροντιστήριο, να πάρει μέρος με άλλους Κερκυραίους στις αιματηρές -με νεκρούς πέντε κομμουνιστές κι έναν άλλο δημοκράτη- ιστορικές διαδηλώσεις για το Κυπριακό στο κέντρο της ελληνικής πρωτεύουσας. Αψηφώντας, με πίστη ίσως και στον Άγιο, εκείνες τις απαγορεύσεις.

Γραμματέας του ΕΑΜ του παλιού κερκυραϊκού Δήμου Ποταμογειτόνων επί Κατοχής και πατέρας του σοσιαλιστή αγωνιστή κι υποψήφιου βουλευτή με το ΚΚΕ το 2015 Κώστα Παπικινού, ο πιστός στις αξίες του Άγιου μας «παπα-Γεράσιμος» στην Κέρκυρα εικονίζεται με πολιτικά, στον κύκλο, αντιμέτωπος με ροπαλοφόρο αστυνομικό στις πρώτες γραμμές μιας από εκείνες τις αιματηρές αθηναϊκές διαδηλώσεις υποστήριξης στον λαό της γενέθλιας γης του Άγιου Σπυρίδωνα. Η σχετική φωτογραφία είναι απαθανατισμένη σε βιβλίο Επτανήσιου δημοσιογράφου με τη βιογραφία του φυλακισμένου τότε στην Κέρκυρα ηγέτη του κόμματος των Ελλήνων κομμουνιστών Χαρίλαου Φλωράκη.

Δεσμοί ίδιου αίματος από τον ίδιο δυνάστη με ξένα αλλά και με ελληνικά ονόματα ενώνουν τους απλούς ανθρώπους κι αγωνιστές της Κέρκυρας και της Κύπρου.

Έδρασαν οι Κερκυραίοι κάθε πολιτικού φρονήματος εδώ και στην Αθήνα, πολλές φορές, σε αντίθεση με Κερκυραίους πολιτικούς εκπροσώπους της τοπικής και της ευρύτερης ελληνικής αστικής τάξης, σε ανομήματα των οποίων για το Κυπριακό τάχθηκαν απέναντι, ενάντιοι:

* Το 1900 όταν ο πρωθυπουργός Γεώργιος Θεοτόκης δεν ντράπηκε να πει σε Κυπρίους απεσταλμένους ότι επειδή δεν συμφωνεί η Βρετανία δεν μπορούσε καν ν’ αρθρώσει λέξη ούτε, όπως του πρότειναν, για μιαν αυτονομία της Κύπρου.

* Το 1932 όταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος εξέδωσε διαταγή που οι Κερκυραίοι και Πατρινοί πολιτικοί επιτελείς του εκτέλεσαν με τη βία απαγορεύοντας σε κερκυραϊκούς φορείς να επιδώσουν ψήφισμα υπέρ του κυπριακού λαού στον επισκέπτη της Κέρκυρας Βρετανό πρίγκιπα της Ουαλίας και διάδοχο του βρετανικού θρόνου Εδουάρδο και κατεβάζονται βιαίως αντιπροσωπεία κυπριακού φοιτητικού συλλόγου των Αθηνών από το καράβι «Φρίντον» που πήγαινε από την Πάτρα για την Κέρκυρα ώστε να μη φθάσει σ’ αυτή, για να μη δυσαρεστηθεί η σύμμαχος και προστάτιδα της ελληνικής αστικής τάξης κάτοχος της Κύπρου Βρετανία.

* Το 1935 όταν για τον ίδιο λόγο ο υπουργός και Εξωτερικών Ιωάννης Θεοτόκης, ενώ ήταν μέλος μιας Εθνικής Επιτροπής για την Κύπρο με ασαφείς στόχους, υπέκυψε σε βρετανική αξίωση να συστήσει στον ελληνικό Τύπο να μη φωνασκεί για την Κύπρο.

* Το 1956 όταν ο ακροδεξιός υπουργός Εξωτερικών Σπύρος Θεοτόκης υιοθέτησε τόσο μειοδοτική πολιτική έναντι της Βρετανίας και τόσο διπρόσωπη πολιτική έναντι του Μακαρίου που αναγκάστηκε να παραιτηθεί.

* Το 1974 με τη δημόσια κατακραυγή έξω από το Παλαιό Φρούριο της πόλης για την ελληνική χουντική προδοσία και την αμερικανοΝΑΤΟϊκή προδοσία με την παράδοση μέρους της Κύπρου στην Τουρκία.

* Το 2004, όταν στην Κέρκυρα και στην Αθήνα ο σημερινός υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σιγοντάριζε με μισόλογα το διχοτομικό κι ενάντιο σε μια βιώσιμη ενιαία και ανεξάρτητη Κύπρο «Σχέδιο Ανάν» που ο γεννημένος στην Κύπρο βουλευτής Κέρκυρας Μπάμπης Χαραλάμπους και αμέτρητοι Κερκυραίοι δημοκράτες εστηλίτευαν και ο κυπριακός λαός περήφανα στις κάλπες εχαστούκισε κι επέταξε στον κάλαθο των ιστορικών αχρήστων.

Κοινή ήταν άλλωστε η ήπια στάση της ελληνοκυπριακής αστικής τάξης και της ελληνικής και επτανησιακής αστικής τάξης απέναντι στη βρετανική αστική τάξη, καθώς συνέπιπταν κάποια συμφέροντά τους.

Σώζονται για τα γεγονότα του 1932 βρετανική αναφορά διαμαρτυρίας και τηλεγράφημα του υπουργείου Εξωτερικών μας στον νομάρχη Κέρκυρας Νοταρά ακόμη και για να διατάξει τον διευθυντή του τηλεγραφείου να αποκρύψει τηλεγράφημα Κυπρίων φοιτητών της Αθήνας διότι «δεν εχώρει συσχέτισις του Κυπριακού» με την επίσκεψη του πρίγκιπα, συγγενή του γεννημένου στην Κέρκυρα συζύγου της σημερινής βασίλισσας Ελισάβετ, Φίλιππου. Ο κερκυραϊκός Τύπος δεν υπάκουσε, εξέφρασε τη θέληση «αποδόσεως των ελευθεριών του κυπριακού λαού».

Σώζεται και η σχετική με την αξίωση Βρετανών απ’ τον Ιωάννη Θεοτόκη το 1935

Ιδιαίτερη χαρά και υπερηφάνεια νιώσαμε απονέμοντας τον τίτλο του επίτιμου δημότη της Κέρκυρας στον αγωνιστή πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια που ως κομμουνιστής γνώριζε και με τη θητεία του επιβεβαίωσε, ευθαρσώς, ότι τα ασυμβίβαστα δεν συμβιβάζονται με λόγια. «Μια λύση που θα αποκαθιστά και ια διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες ολόκληρου του λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων», είχε ζητήσει κι από ‘τούτα τα χώματα.

Όπως και το 2010 στον αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο Β’. Τον ίδιο διαλεχτό μας τίτλο.

Δύο λογοτέχνες, Κύπριος ο ένας στην Κέρκυρα με εκδόσεις βιβλίων και το περιοδικό «Καταφύγιο» και Κερκυραίος ο άλλος στην Κύπρο με άλλα βιβλία και πολλή δουλειά για το περιοδικό «Ακτή», με αφιερώματα κιόλας ο ένας για την πατρίδα του άλλου, διαπρέπουν στα Γράμματα. Ευριπίδης Κλεόπας ο πρώτος, Γιώργος Μύαρης ο δεύτερος.

Στην Κέρκυρα μα και στην πατρίδα τ’ Αγιού μας, τη συνδεδεμένη με την Κέρκυρα και στο «Δίκτυο πόλεων για τον Ιωάννη Καποδίστρια» κατεχόμενη ακόμα Αμμόχωστο, ο πρώτος έχει αφιερώσει στίχους όπως ετούτοι:

Ήρθα πάλι πίσω στην πόλη
του Ευαγόρα
έκανα σπονδή στους θεούς μας
στη Σαλαμίνα
ήρθα πίσω στην πόλη μας
(…)
Βαφτίστηκα ξανά στα κύματά της
ένα κοχύλι έμεινε εκεί, για πάντα
να σε θυμίζει, κι άλλο ένα σου ‘φερα εγώ
να τ’ αποθέσω δίπλα σου, στην Κέρκυρα
(…)
Κυματίζοντας απ’ το Ιόνιο
ως την ακραία Καρπασία
του Σολωμού το στίχο
κι εφώναζα ώ θεϊκιά κι όλη αίματα πατρίδα!

Στίχους και για την Κέρκυρα εμμέσως και για την Κύπρο, όπως ετούτοι, ως Γιώργος Κορφιάτης ο δεύτερος:

Και απαγγέλλεις Όμηρο και Σολωμό,
θαρρώ και «Ύμνο και θρήνο για την Κύπρο»
(…)
Το φόβο των αεροπλάνων στα ορύγματα του εθνικόφρονος Ιουλίου,
το βλέμμα του κυνηγημένου αγριμιού
τον Αύγουστο του ’74·
κι εμένα που το ξύπνιο μου μοσχοβολά
βασιλικό απ’ την αυλή του πατρικού σου στο Βαρώσι.

Ένωση Κερκυραίων της Κύπρου δραστήρια, με τον επικεφαλής της Νίκο Καρύδη να προβάλλει το νησί μας και με ραδιοφωνικά αφιερώματα, λειτουργεί στη Λευκωσία.

Όπως είναι φυσικό, ιδιαίτεροι και οι μουσικοί δεσμοί που μας ενώνουν. Η συμφωνική ορχήστρα της Παλαιάς του 1840 Φιλαρμονική της Κέρκυρας και η συμφωνική ορχήστρα της Κύπρου, μοιράζονται τον ίδιο μαέστρο, βς επίτιμο μάλιστα στην Κύπρο: τον Άλκη Μπαλτά που συνεργάζεται πολύ και με τον έξοχο ερμηνευτή μας Βασίλη Γισδάκη. Πάλι στα δικά μας χρόνια, τα τελευταία, η κερκυραϊκή χορωδία «Σπύρος Σαμάρας» τραγούδησε στην Κύπρο και η κυπριακή «Αδούλωτη Κερύνεια» στην Κέρκυρα.

Έκφραση των ίδιων ιστορικών και γαλουχημένων σε αγαθούς πνευματικούς και πολιτικοκοινωνικούς αγώνες δεσμών είναι, επίσης, από τις κορυφαίες, ο μισός Κερκυραίος και μισός Κύπριος Θωμάς Φλαγγίνης.

Τον 17ο αιώνα φρόντιζε και για τις δύο στη Βενετία καθιερώνοντας πλεονεκτική ποσόστωση για μαθητές τους στο περίφημο «Φλαγγινιανό Κολέγιο» της εποχής, που αποτελεί πια την έδρα του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας. Κληροδότησε στην Κέρκυρα, μεταξύ άλλων, το «Φλαγγίνειο» ευρύ οίκημα στο κερκυραϊκό προάστιο Ανεμόμυλος, μαζί με πλούτο και ωραίες πνευματικές παρακαταθήκες.

Ας γυρίσουμε λίγο ακόμα πίσω, πριν πάμε μπροστά στο 1974 που έδεσε για τα καλά με δεσμούς αίματος του κερκυραϊκού λαού την Κύπρο με την Κέρκυρα, όπου το 2015 για τη λύση του Κυπριακού είχαν συναντηθεί οι διαπραγματευτές Ανδρέας Μαυρογιάννης και Οζντίλ Ναμί.

Πίσω στην Ενετοκρατία, έχουν σωθεί αποδείξεις ότι Κερκυραίοι και άλλοι Επτανήσιοι, με το παρόμοιο εμπορικό και ναυτικό δαιμόνιο που από τότε χαρακτηρίζει τους λαούς της Ελλάδας και της Κύπρου, είχαν εγκατασταθεί στη Λάρνακα, με σεβασμό και στους προγόνους των Τουρκοκυπρίων. Σώζεται από λίγο μετά το 1570 αναφορά Οθωμανών εμπόρων που τα ‘χαν βρει δύσκολα μαζί τους στον ανταγωνισμό! Τότε περίπου κυπριακές οικογένειες με τα κύρια ονόματα Χωραφάς, Μοτσανέγας, Κωνστάντζος, Μπούκαρης, Γονέμης κι άλλα εγκαταστάθηκαν στην Κέρκυρα και σ’ άλλα νησιά του Ιονίου.

Το 1864, κατά την ένωση, οι Επτανήσιοι στην Κύπρο ήταν «205 ψυχαί», σύμφωνα με τον Έλληνα υποπρόξενο στο νησί. Κάτοικος κυπριακού χωριού, με υπογραφή «Βασανισμένος» το 1883 είχε απευθυνθεί ποιητικά στον Βρετανό πρωθυπουργό με στίχο «ένωσιν θα σου ζητούμεν σαν την των Επτανησίων». Αυτό έλεγε και ο δήμαρχος Λεμεσού τέσσερα χρόνια μετά, το 1887. Έγραφε η εφημερίδα «Ευαγόρας» το 1895 προτείνοντας τη δημιουργία Ριζοσπαστικού κόμματος και ανένδοτο αγώνα: «Άλλοτε εν Επτανήσω υπήρχε μερίς ριζοσπαστών και μερίς καταχθονίων…». Αργότερα, όπως εμείς λέγαμε κομεστάδες τους πειθήνιους στη Βρετανία βουλευτές, αυτό έγινε και στην Κύπρο. Όταν ο αγωνιστής λόγιος Γεώργιος Φραγκούδης το 1895 είπε στον βασιλιά της Ελλάδας Γεώργιο τον Α’ ότι η Κύπρος πρέπει να ενωθεί με την Ελλάδα όπως νωρίτερα τα Επτάνησα, έλαβε, λέει, την απάντηση: «Αυτό εξαρτάται από τους Κυπριώτας, καθώς το επέτυχαν οι Επτανήσιοι οι ίδιοι». Η βίαιη καταστολή το απέτρεψε.

Στην επόμενη επίσκεψή σας στην Κέρκυρα, περνώντας τώρα στο 1974 να ‘μαστε καλά φίλες και φίλοι της Κύπρου, σταθείτε σε πλατεία του Παλιού Λιμανιού και πεταχτείτε στο Κανόνι μπροστ’ από το Ποντικονήσι μας ή και στο χωριό Άνω Γαρούνας δεκαπέντε περίπου χιλιόμετρα απ’ την πόλη. Προτομές και ιδιαίτερες τιμές και ιστορίες φρίκης και ηρωισμού διασώζουμε για ήρωές μας του τρομερού κυπριακού ’74.

Την πλατεία της Σπηλιάς στο παλιό λιμάνι κοσμεί προτομή του ήρωα Ελευθέριου Χανδρινού, πλωτάρχη – κυβερνήτη του αρματαγωγού «Λέσβος» με θαυμαστό έργο, τότε. Άλλη προτομή του δεσπόζει στο άλσος «Πλωτάρχης Ελευθέριος Χανδρινός» στην Πάφο, όπου οδός με το τιμημένο όνομά του διασχίζει την πόλη ίσα με τη θάλασσα. Τόσα πρόσφερε που έχει λάβει τον βαθμό του αντιναύαρχου.

Μπροστ’ από το εκκλησάκι στο Κανόνι κοσμεί τον χώρο προτομή του Ελευθέριου Άνθη, υδραυλικού και ανθυπασπιστή, τα αποκαλυπτήρια της οποίας είχαν γίνει από πρώην πρόεδρο της Βουλής της Κύπρου. Το 2017 επέστρεψαν τα οστά του και έγινε η κηδεία του στην Κέρκυρα.

Με τιμές ήρωα έγινε το 2018 στο χωριό Άνω Γαρούνας η επαναταφή των λειψάνων του Σπύρου Αγάθου από το πλήρωμα της ακταιωρού «Φαέθων» που σκοτώθηκε το 1964 στον κόλπο από την Μόρφου από βόμβες ναπάλμ της τουρκικής αεροπορίας.

Δύο Ελευθέριοι, ένας Σπύρος…

Έχει γράψει μοναδική πραγματεία στην Κέρκυρα για τον άγιο μας τον ιερό και για τους Καθολικούς μας ο πρωτοπρεσβύτερος Αθανάσιος Τσίτσας, το 1967, με τίτλο «Ο Ιερός Σπυρίδων». Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο Θεοδόσης Νικολαίδης έχει φέρει στο φως στοιχεία της λατρείας του από τον 16ο μέχρι και τον 18ο αιώνα.

Ο ιστορικός Γρηγόρης Δαφνής έχει φέρει στο φως άγνωστα ελληνικά και βρετανικά στοιχεία για το Κυπριακό. Όπως και ο Σταμάτιος Λάσκαρις, διπλωμάτης και ιστορικός της ελληνικής και ευρωπαϊκής διπλωματίας.

Δεσμοί πλούσιοι που η παρουσίασή τους γεμίζει βιβλίο μάς ενώνουν από την εποχή του Ομήρου ακόμα, που τραγούδησε και τη Φαιακία και την Κύπρο …

Δεν έχουμε καθόλου σχεδόν, άλλωστε, σπίτι-φαμίλια χωρίς Σπυρίδωνα με όλες τις τοπικές παραλλαγές του και τα υποκοριστικά του ή Σπυριδούλα. Στο νησί όπου έχουμε σε 45 εκκλησιές στο όνομά Του γνήσιες ζωγραφιές του αγίου με τον ταπεινό σκούφο και σε αναπαραγωγή κι αυτή την καταπληκτική του Αμμοχωστιανού ζωγράφου Γιώργου Γεωργίου οικογένειας και δικής μας, έχουμε και χωριό Άγιοι Δούλοι, καθώς η Ιστορία το ‘φερ’ έτσι που είχαμε κι Εκκλησία στην πρώτη γραμμή δίκαιων αγώνων με θύμα ακόμη και σε ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Αυστρία και φιλεύσπλαχνη κι Εκκλησία φεουδάρχη, σύμμαχο φεουδαρχών και άφωνο συμμέτοχο κάποτε σε διωγμό του φωτισμένου Κοσμά του Αιτωλού από το νησί. Κι άπονη κάποτε για πραγματικούς διωγμούς. Του λαού. Κι άλλοτε κοντά του. Πολύ.

Όπως έχουν και οι Κύπριοι αφιερωμένες σ’ Αυτόν εκκλησίες αρκετές κι υπέροχες, καθώς και σχολικές μονάδες.

Στίχους δεν έχουμε ίσως πιο πολυσήμαντους, ομολογούμε, από ‘κείνους που μας χάρισε, ως χάρη ίσως και στον «Πόρφυρα» που τον έχει τιμήσει, ο Κύπριος ποιητής Κυριάκος Χαραλαμπίδης, συνδέοντάς τους με τη μυθική κερκυραϊκή Γοργώ και την πεταλούδα-ασπούδα του Σολωμού και τον Ανδρέα Κάλβο και τον Καποδίστρια:

Θέμα Γοργούς
Μία ζωή στη λάρνακά του μέσα,
φορώντας αδιάφθορες παντόφλες,
ο Άγιος ευπρεπώς κεραμουργεί.

Παρέκει ο Διάβολος, μεταλλαγμένος
σε θερμική φωνή, καμώνεται άρδην
ότι το τίμιο σώμα του ανυμνεί,
ενώ στο βάθος αναιρεί μ’ ασπούδα
το πόσιμο απ’ τα χείλη του φιλί.

Η ουρανία της οροφής εξίσταται.
Αλλά οι δυο αγαθοί της πόλεως δαίμονες,
Ο κόντε Σολωμός και ο Capo d’ Istria
−πρόσθες και του Ανδρέου την αργυρέα ομίχλη−
μιαν άχνη απανθίζουν ποιητική.

Θέλω να ειπώ, με του Αγίου Σπυρίδωνος
και των εταίρων του την ευλογία,
η Κόλαση μαζεύει τ’ απονέρια
του φευγαλέου της σκοταδιού στη Γόργυρα.

Αμέτρητοι κοινωνικοί αγωνιστές σ’ ετούτη τη βορειοδυτική εσχατιά της Ελλάδας έφεραν και το όνομά Του και τις καλύτερες αξίες Του.

Ανάμεσά τους ξεχώρισε για την πίστη του στον Άγιο, μεταξύ άλλων, ο πολυβραβευμένος φωτογράφος-αγωνιστής υπέρ των φτωχών και σπουδαστής εκκλησιαστικής Σχολής στα νιάτα του Σπύρος Χαλικιάς, διαδηλωτής με πανό με τον Χριστό και τον Λένιν στην πλατεία της Ομόνοιας της Αθήνας λίγο μετά την εγκαθίδρυση της τόσο καταστροφικής και για την Κύπρο δικτατορίας του 1967 και βασανισμένος απ’ αυτήν όσο λίγοι. Με πληγές ανεπούλωτες.

Ήξερε ίσως ότι ο καθηγητής Θεολογίας Γεώργιος Μεταλληνός εξήρε με το ακόλουθο τετράστιχο τη μέριμνα για τους αδικημένους:

Πέρα στο βαθύ κάμπο της Μεσαορίας
ο Άι Σπυρίδωνας, λιγνός, τυλιγμένος το λιοπύρι,
ξαναπλάθει, στη σιωπή, το κεραμίδι του
για το καλάθι ενός φτωχού.

Σαν λόγια-φυλαχτό είχαν γίνει δεκτά τα λόγια του Μακάριου προέδρου-αγωνιστή της Κυπριακής Δημοκρατίας προς Κερκυραίους ότι «στη χορεία των ανθρώπων που με την πίστη και την αρετή τους αναδείχθηκαν σε υποδείγματα αγιοσύνης, ο Άγιος Σπυρίδωνας (…) κατέχει μια κορυφαία θέση».

Πλατεία Ηρώων Κυπριακού Αγώνα, θυμίζουμε, έχουμε ονομάσει την πλατεία ακριβώς μπροστά απ’ τη χτισμένη το 1589 μεγαλόπρεπη εκκλησία-έργο Τέχνης μας του Αγίου Σπυρίδωνα, όπου το Λείψανό Του μεταφέρθηκε από άλλες εκκλησίες μας το 1590, πολύ μετ’ από τότε που έφθασε στην Κέρκυρα από την Κωνσταντινούπολη, μετά την άλωση της τελευταίας, το 1456.

Επίσης, τιμούμε το όνομα του απαγχονισμένου σε ηλικία 19 ετών από βρετανική αγχόνη Κύπριου επαναστάτη Ευαγόρα Παλληκαρίδη.

Το δικό του όνομα φέρει η αίθουσα των συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου στην πόλη της Κέρκυρας.

* Το κείμενο αυτό αφιερώνεται στον πολιτογραφημένο δεκαετίες τώρα Κερκυραίο, της Κύπρου γιο λαοφιλέστερο γιατρό του νησιού μας και πρώην βουλευτή Κέρκυρας του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, Μπάμπη Χαραλάμπους.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΟΡΦΙΑΤΗΣ