«Κάνε το καλό και ρίχ' το στον γιαλό». Αυτό προτρέπει ένα από τα αποστάγματα της λαϊκής ανιδιοτέλειας, πείρας και σοφίας, ιδιαιτέρως εδώ στα Επτάνησα όπου κορυφαίες μορφές της πνευματικής ζωής στον τόπο μας, όπως ο Διονύσιος Σολωμός ή ο Κωνσταντίνος Θεοτόκης, με τη στάση ζωής τους και τα λεγόμενά τους ακριβώς αυτό εδίδαξαν. Όχι τυχαία, πάμπλουτοι πραγματικοί ευεργέτες της Αναγνωστικής Εταιρίας Κέρκυρας στην τόσο μακρά ιστορία της δεν διανοήθηκαν, καν, να θελήσουν στη διάρκεια της ζωής τους να κοσμήσει τους χώρους της προσωπογραφία τους.
Αλλά στη σημερινή εποχή πια η κυρίαρχη αστική τάξη, καθώς κατρακυλά σε ολοένα και πιο αντιδραστικά σκαλοπάτια για να αποφύγει την αναπόφευκτη στην πορεία απώλεια της σκουριασμένης εξουσίας της, δεν έχει ούτε τέτοιους δισταγμούς.
Η αλαζονεία της βγάζει μάτι!
Αυτά διδάσκει η πρόσφατη τελετή αποκαλυπτηρίων προσωπογραφίας ενός Κερκυραίου κόμη, όπως επιμένει να αυτοπροσδιορίζεται, στην 186χρονη Αναγνωστική Εταιρία της πόλης μας.
Ο νέος πρόεδρος της Αναγνωστικής εγκωμίασε την προσφορά του στην Εταιρία, πριν αποκαλύψει μια προσωπογραφία του εν λόγω κόμη, καθήμενου κατά τη διάρκεια της τελετής δίπλα στην περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων και συγγενή του, σε μιαν αίθουσα που φέρει, φευ, όνομα Κερκυραίου υπουργού της Χούντας.
«Το 'να χέρι νίβει τ' άλλο και τα δυο το πρόσωπο», κατά πως πάλι λέει ο λαός μας; Οικογενειακή υπόθεση στην οποία δεν μας πέφτει λόγος, θα 'λεγαν άλλοι. Ή, απλώς, άλλες λίγες δραστηριότητες εξαγνισμού των μπίζνες για ακόμη μεγαλύτερες;
Διότι θα ξέρετε τη συνέχεια, όσον αφορά τον περιβόητο κατασκευασμένο στην Ιταλία οβελίσκο του κόμη «για μια ελεύθερη χριστιανική Ευρώπη»: Με εισηγητή υπέρ του οβελίσκου τον ίδιο τον πρόεδρο της Αναγνωστικής Εταιρίας, για λογαριασμό του Οργανισμού Λιμένα Κέρκυρας αν δεν κάνουμε λάθος, το Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής του υπουργείου Περιβάλλοντος στην Αθήνα αποφάνθηκε πως ο τελευταίος κόμης της Κέρκυρας έχει το δικαίωμα να θέλει να εγκαταστήσει στον κόμβο του Νέου Λιμένα της πόλης, εξοβελίζοντας το υπάρχον γλυπτό με την ομηρική απήδαλο ναυν των Φαιάκων του Ομήρου, αυτόν τον οβελίσκο που εμείς οι κοινοί θνητοί με το φτωχό μυαλό δεν σκεφτήκαμε. Η αντίθετη γνώμη του τοπικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής δεν αξίζει, αποφάνθηκαν, παρά για τον κάλαθο των αχρήστων. Άλλαξε άλλωστε γνώμη, μας είπαν επίσης, αλήθεια ή ψέματα, η αρχικώς αντίθετη σε αυτή την ιδέα του κόμη επικεφαλής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κέρκυρας. Επίσης, η Διεύθυνση Βυζαντινών Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού ενέκρινε τη σχετική μελέτη, δίνοντας «πράσινο φως», όπως μας λένε, στην τοποθέτηση του «χριστιανικού» οβελίσκου στο κόμβο του νέου Λιμανιού.
Η αλήθεια είναι πως ο κόμης σε συνέντευξή του τον Οκτώβριο του 2020 μάς είχε προϊδεάσει για τη δύναμή του. «Βάζω στόχους και τους επιτυγχάνω όσο χρονικό διάστημα και εάν χρειαστεί να περιμένω. Έτσι, κάνω και επί επτά χρόνια για την τοποθέτηση ενός ενεπιγράφου αναμνηστικού οβελίσκου στο νέο κόμβο του Οργανισμού Λιμένα Κερκύρας». Από το 2013 τον είχε πιάσει βλέπετε ο πόνος «να τιμηθούν οι 200 Κερκυραίοι που πολέμησαν το 1716 κατά των Οθωμανών» για μια υποτίθεται «ελεύθερη χριστιανική Ευρώπη» που δήθεν εκπροσωπούσε η αντιδραστική Βενετία!
Σιγά μην ρωτούσαν τι λέμε εμείς οι Κερκυραίοι ή, έστω, έκαναν λόγο για τους αμέτρητους ανώνυμους Κερκυραίους που έπεσαν τότε ή ποια γνώμη έχει επ' αυτού το δημοτικό συμβούλιο!
Αλλά γι' αυτόν και μόνο τον λόγο η δική τους απόφαση, που δεν είναι άλλωστε υποχρεωτική, αξίζει για τον κάλαθο των αχρήστων.
«Ανάθεμα τα τάλαρα», όπως θα 'γραφε υποθέτουμε για όλο αυτό το θέμα ο αρνητής της τάξης του επαναστάτης σοσιαλιστής λογοτέχνης Κωνσταντίνος Θεοτόκης!
Να 'ναι καλά βέβαια ο άνθρωπος που θέλει να μας φορέσει «καπέλο» τον οβελίσκο που εμπνεύστηκε, να 'ναι καλά όλοι οι άνθρωποι με τις πλούσιες τσέπες, να ρίχνουν κανέναν οβολό τους σε κοινωφελείς δραστηριότητες στην Αναγνωστική Εταιρία ή αλλού κι ας προέρχεται βέβαια κυρίως από τον δικό μας μόχθο ή τον μόχθο των προγόνων μας σε χαλεπούς καιρούς!
Ας αποκαλείται όπως θέλει ο κ. Κόμης μας κι ας έχουν καταργηθεί δια νόμου οι κληρονομικοί τίτλοι Ευγενείας όλων εκείνων που, κατά πως είχε πει γύρω στα 1970 η Μαρία Ασπιώτη, αποτελούσαν ως τάξη τον «προαιώνιο εχθρό του λαού» μας.
Ας προτιμούν οι κάθε λογής ευεργέτες να ονειρεύονται σύμβολα της κακιάς ώρας παρά να κάνουν κάτι τις για όλα εκείνα τα καταρρέοντα μνημεία που ο «Περιπατητής» του «corfupress.com» με συγκλονιστικά στοιχεία έφερε επιτακτικά στην επιφάνεια!
Να θέλουν ωστόσο, ως βαρόνοι του χρήματος, με το ζόρι και τον οβολό μας να εξαγνίσουν εμμέσως πλην σαφώς την αποτρόπαιη κερκυραϊκή αριστοκρατία και την κυριαρχία των Βενετών στην Κέρκυρα που εστιγμάτισε ο ίδιος ο Ιωάννης Καποδίστριας; Να ασελγούν στη μνήμη προγόνων μας που αναγκάστηκαν στρατολογούμενοι συχνά με τη βία να χύσουν το αίμα τους για τη στερέωση αυτής της εξουσίας ή προσφέρθηκαν απροστάτευτοι ως «πρόβατα επί σφαγή»; Να μην διστάζουν για τις σκουριασμένες απόψεις τους να θέλουν να υψώσουν στην πόλη μας ερήμην της έναν οβελίσκο ιστορικής παραπλάνησης και λανθασμένων πολιτικοθρησκευτικών μηνυμάτων εκεί όπου δεσπόζει η απήδαλος ναυς, δηλαδή το πιο χαρακτηριστικό και γνωστό διεθνώς ομηρικό σύμβολο της Κέρκυρας;
Ε, λοιπόν, όχι! Αυτό παραπάει!
Με όλον τον οφειλόμενο σεβασμό πρέπει να πούμε να τον βάλετε κύριε κόμη στη βίλα σας ή στο roof garden του ξενοδοχείου σας τον οβελίσκο δήθεν τιμής στους Κερκυραίους και να καλείτε εκεί όποιους τουρίστες θέλουν να τον βλέπουν!
Κι αφήστε ήσυχη την Προεδρία της Δημοκρατίας κυρία Κράτσα και λοιποί ενδιαφερόμενοι με την τόσο επιλεκτική μνήμη!
Διότι οι κύκλοι αυτοί φέρουν αναμφισβήτητα την ευθύνη για μια μεγάλη δημοσιογραφική γκάφα της περασμένης χρονιάς. Εννοούμε το δημοσίευμα του κρατικού ειδησεογραφικού πρακτορείου ΑΠΕ-ΜΠΕ με ημερομηνία 8 Μαΐου 2021 που συνέδεε τα... εγκαίνια του οβελίσκου με τους -παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας βεβαίως- εορτασμούς της ένωσης της Επτανήσου με την Ελλάδα στην Κέρκυρα την 21η Μαΐου 2021.
Τότε, δηλαδή, που παραλίγο να αλλάξει ξενοδοχείο η κυρία Κατερίνα Σακελλαροπούλου, όταν κύκλοι της Προεδρίας πληροφορήθηκαν λίγες ώρες πριν από την έναρξη του εορτασμού της αποτίναξης του βρετανικού ζυγού και την άφιξή της στο νησί ότι στο επιλεγμένο από την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων ξενοδοχείο για τη διαμονή της κυμάτιζε η βρετανική σημαία!
«Επιτρέψτε μας», αναφερόταν τότε σε επιστολή Κερκυραίου στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας, «να Σας προτείνουμε να μην συνδέσετε την παρουσία Σας, όπως κάποιοι επιθυμούν, με τα επιχειρούμενα σχεδόν πραξικοπηματικά εγκαίνια τοποθέτησης μνημειακής κατασκευής άσχετης με τον λόγο της επίσκεψής Σας στην Κέρκυρα, που ο Δήμος του νησιού μας το 2016 δεν είχε αποδεχθεί να τοποθετηθεί εκεί που τώρα επιχειρείται, παρά μόνον σε άλλο σημείο, υπό συγκεκριμένους όρους, για πολλούς λόγους. Η τοποθέτηση αυτή επιχειρείται τώρα εν ονόματι μιας "θρησκευτικής" Ευρώπης και με ανιστόρητες αναφορές, περιέργως πώς, "υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και του Δήμου Κέρκυρας", ενώ αγνοούν το θέμα αμφότερα τα αρμόδια συμβούλια της Περιφέρειας και του Δήμου. Παρακαλούμε θερμώς μην συμπράξετε σε αυτή την επιχειρούμενη αντιδημοκρατική, αποπροσανατολιστική και ανιστόρητη εκτροπή σε μιαν ημέρα, μάλιστα, που παγίως στα νησιά μας αφιερώνεται αποκλειστικά και μόνον στον εορτασμό της αποτίναξης του βρετανικού ζυγού».
Η απήδαλος ναυς, για να επανέλθουμε στο γλυπτό που κοσμεί τον κόμβο του Νέου Λιμένα της πόλης, είναι ένα πολύτιμο και, ως ομηρικό, παλαιότερο περιουσιακό πνευματικό στοιχείο της Κέρκυρας.
Αντιπροσωπεύει, μάλιστα, μια προσοδοφόρα πηγή του εισοδήματος του νησιού μας, αφού το καράβι χωρίς πηδάλιο εκφράζει την ομηρική Κέρκυρα με τους Κήπους του Αλκινόου και όλα τα άλλα που μας λέει η «Οδύσσεια» και κοσμούν τόσες και τόσες καμπάνιες προβολής της Κέρκυρας!
Στο κάτω-κάτω κι εσείς αγαπητέ κύριε Χαράλαμπε Βούλγαρη του Συνδέσμου Ξενοδόχων Κέρκυρας, που σιωπάτε, δεν ξέρετε πως αυτή η απήδαλος ναυς είναι για όλα σχεδόν ανεξαιρέτως τα μεγάλα διεθνή τουριστικά πρακτορεία το σήμα κατατεθέν της Κέρκυρας στην προβολή της, σε συνδυασμό φυσικά με το πιο πασίγνωστο διεθνώς βιβλίο που είναι η διδασκόμενη λίγο-πολύ σε όλη τη Γη ομηρική «Οδύσσεια»;
Ασφαλώς είναι δικαίωμα του Οργανισμού Λιμένα Κέρκυρας να επιλέγει να μεταφέρει κάποια στιγμή την ιδιοκτησίας του εικαστική κατασκευή με την απήδαλο ναυν, που έφτιαξαν το 2013 για λογαριασμό του ο Κώστας Πανάρετος και η Κλειώ Μπρένερ. Να σχεδιάζει, δηλαδή, να την εγκαταστήσει στο Μουσείο Ναυτικής Παράδοσης της Κέρκυρας που - μπράβο του- ετοιμάζει στους χώρους του εκεί κοντά εντός του Νέου Λιμένα. Καιρός ήταν για ένα τέτοιο Μουσείο, για τη ναυτική μας παράδοση που έκανε μάλιστα τον μεγάλο ποιητή Γιάννη Ρίτσο να γράψει στίχους για τους «μακρύκουπους Φαίακες» περιγράφοντας την ομηρική πόλη ως μια «ναυτική πολιτεία που στα μπαλκόνια της και στις κληματαριές της σκόνταφταν τα κατάρτια». Η ναυτοσύνη και η ναυτιλία της Κέρκυρας και της Επτανήσου συγκροτούν ένα πολύ σημαντικό και ιδιαίτερο κεφάλαιο της Ιστορίας μας. Ναύτης ήταν άλλωστε ο μεγαλύτερος Επτανήσιος ήρωας της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ο Παξινός πυρπολητής Γιώργος Ανεμογιάννης. Ναυτεργάτες και λιμενεργάτες ήταν ορισμένοι από τους μεγαλύτερους κοινωνικούς αγωνιστές της Κέρκυρας και της Επτανήσου για την πρόοδο. Η εμπορική ναυτιλία ήταν μια βασική δραστηριότητα της κερκυραϊκής και επτανησιακής αστικής τάξης την περίοδο της ανόδου της, όταν ακόμη είχε προοδευτικό χαρακτήρα. Πολύ ωραία!
Συμφωνούμε όμως να αφαιρεθεί το γλυπτό και η συνοδευτική μεταλλική κατασκευή με τη μαρμάρινη πλάκα στην πέτρινη βάση του γλυπτού για το καράβι χωρίς πηδάλιο, ενώ ο Δήμος της πόλης το φέρει ως έμβλημά του συμβολικό της ναυτοσύνης και της πνευματικής ρώμης των Φαιάκων, για να υψώσει ο στερνός Κερκυραίος κόμης εκεί, σε έναν χώρο δημοσίου συμφέροντος, έναν οβελίσκο μηνυμάτων άλλου είδους;
Συμφωνούμε κιόλας να μην υπάρχει κανένα μνημειακού χαρακτήρα επιβλητικό εικαστικό έργο με την απήδαλο ναυν σε κάποια περίοπτη θέση στην πόλη της Κέρκυρας;
«Ανάθεμά τα τα τάλαρα» μας έρχεται να ξαναπούμε, με τα λόγια του Κερκυραίου συγγραφέα που και με αυτή τη ρήση του μας απέδειξε, όπως είχε πει η Ειρήνη Δενδρινού, «πόσο τυραννικά το χρήμα επιβάλλεται και στα δυνατότερα και αγνότερα αισθήματά μας»!
«Ανάθεμά τα τα τάλαρα» και για τον λόγο, φυσικά, ότι αυτά ήταν η αιτία των αμέτρητων πολέμων που θέρισαν επί αιώνες το νησί και τους προγόνους μας. «Για τ' αφέντη το φαΐ» βέβαια κατά πως λέει και ο γνωστός βαρναλικός στίχος.
Οι πολιορκίες της Κέρκυρας
Αλλά ας μιλήσουμε λίγο και για το 1716 που επικαλούνται οι υποστηρικτές του οβελίσκου, για τους προγόνους μας, για όσα έχει υποστεί ο λαός μας:
Για κάποιον σπουδαίο λόγο, όπως μας λένε, πρέπει να τοποθετηθεί στη θέση του γλυπτού με την απήδαλο ναυν ένας οβελίσκος ύψους 8,5 μέτρων «στη μνήμη των Κερκυραίων που ηρωικά αγωνίστηκαν κατά την οθωμανική επιδρομή το 1716». Αποσοβώντας με τις δυνάμεις της Βενετίας υπό τον Σούλενμπουργκ, μας λένε, μιαν ήττα τους που δήθεν «θα μετέτρεπε την Ευρώπη σε Οθωμανική Αυτοκρατορία». Η νίκη της Βενετίας, μας λένε ακόμη, συμβολίζει κάποιαν «ανάπτυξη του κινήματος του Διαφωτισμού», τη «γέννηση της σύγχρονης αστικής Δημοκρατίας» και μια «Δύση που προασπίζεται τη Δημοκρατία ως ευρωπαϊκή αξία». Κάποια τέτοια λόγια θα «εξηγούν», ασφαλώς, τον οβελίσκο, σύμφωνα με τα «πιστεύω» του χορηγού-δωρητή του.
Μισές αλήθειες και ψέματα όλα, χοντροκομμένα, που παρερμηνεύουν όσα μύρια βάσανα και ανθρωποθυσίες υπέστησαν και από την ίδια τη Βενετία οι πρόγονοί μας -και μαζί τους φυσικά, ειρήσθω εν παρόδω, η παραγκωνισμένη χάριν της εξουσίας του Πάπα κερκυραϊκή Ορθόδοξη Εκκλησία, που βέβαια στα τουρκοκρατούμενα ελληνικά εδάφη δεν είχε τον Πάπα πάνω από το κεφάλι της!
Ας μην γελιόμαστε, τότε ο ένας κοινωνικός σκοταδισμός νίκησε τον άλλο, με βίαιη εξόντωση του λαού μας που χρησιμοποιήθηκε ως «ασπίδα» των βενετικών δυνάμεων!
Ο Βενετο-Οθωμανικός πόλεμος ήταν για τον λαό μας ένας πόλεμος με σημαίες ξένες. Ο λαός μας χρησιμοποιήθηκε από τους Βενετούς δόγηδες και την αριστοκρατία της Κέρκυρας κυριολεκτικά ως «αναλώσιμος» για να σωθούν οι ίδιοι και το εξίσου βάρβαρο δικό τους καταπιεστικό βενετικό καθεστώς, που καταλύθηκε οκτώ δεκαετίες αργότερα χάρη στην υποταγή της Βενετίας στις δυνάμεις της κοσμοϊστορικής κι αναζωογονητικής Γαλλικής Επανάστασης υπό τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Τότε που αυτές κατέλαβαν τη Βενετία και εκεί συντάχθηκαν μάλιστα μαζί τους, μεταξύ άλλων, σπουδαίοι Κερκυραίοι επαναστάτες υποστηρικτές της κοινωνικής προόδου και της ανερχόμενης αστικής τάξης, για την κατάλυση του φεουδαρχικού καθεστώτος και την κίνηση της Ιστορίας προς τα μπρος. Διότι βέβαια όχι το 1716, αλλά το 1797 νίκησαν στην περιοχή μας οι ιδέες του Διαφωτισμού και της προοδευτικής εκείνον τον καιρό αστικής τάξης και Δημοκρατίας, που καταπολεμούσε η βενετική υποτιθέμενη Γαληνοτάτη Δημοκρατία των δόγηδων και του μηχανισμού τους.
Ο λαός της Κέρκυρας το 1716 σε όλη την ύπαιθρο του νησιού εγκαταλείφθηκε από τους Βενετούς στο έλεος των Οθωμανών. Αυτό που ενδιέφερε τους Βενετούς ήταν το πώς θα κρατήσουν με τα φρούρια της πόλης την εξουσία τους. Αυτή ήταν και η εντολή τους προς τον Σούλενμπουργκ. Πόσοι πρόγονοί μας αφέθηκαν από την «Προστάτιδα Δύναμη» άοπλοι και απροστάτευτοι να γίνουν βορά των Οθωμανών; Μόνο να φανταστούμε μπορούμε.
Οι στυγνοί ταξικοί κυρίαρχοι, τελείως αδιάφοροι για όλους αυτούς, δεν μπήκαν ποτέ στον κόπο να μας αφήσουν κάποια μαρτυρία, κάποιαν εκτίμηση για όλους εκείνους που προσπάθησαν μακριά από την πόλη να υπερασπίσουν ηρωικά τις φαμίλιες τους, το βιος τους, τον τόπο τους από το πλιάτσικο και τη δολοφονική βία του ισχυρού ξένου στρατού! Μόνον άλλα, βλέπετε, ενδιέφεραν τους νικητές Βενετούς και Κερκυραίους συμμάχους τους. Όπως προέβλεπε το καθεστώς τους, ως αντίτιμο για τις βαρονίες και τα προνόμια πλουτισμού και τους τίτλους που χορηγούσε η ίδια η Βενετία, οι αριστοκρατικοί Οίκοι που νέμονταν μαζί της την τοπική εξουσία όφειλαν να συγκροτήσουν στρατιωτικά σώματα, με εκόντες-άκοντες Κερκυραίους δουλοπάροικους βέβαια, για να πολεμήσουν εναντίον των εχθρών της. Με ωμή βία έγινε αυτό. Αμέτρητοι Κερκυραίοι έγιναν με το ζόρι βορά των οθωμανικών όπλων και κανονιών στις πρώτες γραμμές της μάχης. Με αντάλλαγμα από τη Βενετία, μετά, νέα προνόμια για εκείνες τις οικογένειες Ευγενών που μπόρεσαν να προσφέρουν αρκετούς «αναλώσιμους» Κερκυραίους.
Μόνον οργανωμένα σώματα μειοψηφικών θρησκευτικών κοινοτήτων που είχαν ήδη αποκτήσει ή λάβει υποσχέσεις για κάποιες ελευθερίες προσήλθαν, ως έναν βαθμό βέβαια, «αυτοβούλως», με οδηγίες ηγετών τους. Άρχοντες του τόπου με οικόσημα και φέουδα ή και θρησκευτικούς τίτλους είχαν κάθε λόγο να προασπίσουν, όπως και έκαναν, την απειλούμενη εξουσία τους και τα προνόμιά τους, με θύμα τον λαό.
Ούτε ένας τους δεν σκοτώθηκε!
Τόσο πολύ πολέμησαν «ενθαρρύνοντες», «προτρέποντες», «αμείβοντες», που δεν χάθηκε ούτε ένας Ευγενής για δείγμα!
Αλλά αντάμειψε αδρά τις οικογένειές τους η Βενετία για την ανθρωποθυσία των ανώνυμων «συντηρηθέντων και εξοπλισθέντων» από αυτούς.
Σύμφωνα όμως με τον Σπύρο Γαούτση, «από τις μπομπάρδες και τις χατζάρες» των Οθωμανών χάθηκαν τουλάχιστον εκατοντάδες Κερκυραίοι που «έμειναν οι αφανείς πρωταγωνιστές» εκείνης της φονικής περιόδου.
Αρκεί νομίζουμε να δει κανείς λίγο στις γραμμές του και πίσω από τις γραμμές του εκείνο το ιστορικό «Ημερολόγιο» που εξέδωσε το 2017 το κερκυραϊκό σωματείο «Μνήμη Αλμπέρ Κοέν» με σημειώσεις του Αυστριακού στρατάρχη-κόμη Σούλενμπουργκ που είχαν επιστρατεύσει οι Βενετοί για να ηγηθεί των δυνάμεών τους.
Από αυτό προβάλλει ανάγλυφα η στυγνή ταξική λογική της Βενετίας για την πάση θυσία του τοπικού πληθυσμού διασφάλιση της κυριαρχίας της στην Κέρκυρα μέσω των φρουρίων και οχυρών της στην πόλη του νησιού.
Το ίδιο αυτό «Ημερολόγιο» αποκαλύπτει άλλωστε πέραν των άλλων, όπως έχει επισημάνει ο Γαούτσης, «την αγανάκτηση αλλά και την απείθεια» των Κερκυραίων «λόγω της διαρκούς λαφυραγώγησής των» τόσο από τους Οθωμανούς όσο και από τις μισθοφορικές δυνάμεις της Βενετίας!
Για όσους εθελοτυφλούν ή φαντασιώνονται πως για εθνικούς ή θρησκευτικούς λόγους βρέθηκαν χιλιάδες Κερκυραίοι που δήθεν τέθηκαν εθελοντικά ως πολεμιστές κάτω από τις σημαίες και τα οικόσημα της Βενετίας και της λαομίσητης τοπικής αριστοκρατίας υπό τις διαταγές του κόμη-στρατάρχη Σούλενμπουργκ, αρκούν άλλωστε μερικά κερκυραϊκά λόγια. Βρίσκονται καταχωρημένα το 1973 στον 17ο τόμο των «Κερκυραϊκών Χρονικών» του Κερκυραίου αστού βεβαίως λόγιου και δημοσιογράφου Κώστα Δαφνή, αλλά είναι παλαιότερα. Αφορούν ορισμένα στοιχεία από μελέτη του 19ου αιώνα, γραμμένη από τον υπεράνω υποψίας, υποθέτουμε, Κερκυραίο ιστοριοδίφη αριστοκρατικών αντιλήψεων Λαυρέντιο Βροκίνη, βαθύ μελετητή του Ιστορικού Αρχείου Κέρκυρας. Σύμφωνα λοιπόν με σχετικό έγγραφο, για την ενίσχυση των ναυτικών δυνάμεων του Σούλενμπουργκ επιβλήθηκε βίαιη υποχρεωτική στρατολόγηση Κερκυραίων σε πλοία τους.
Καταναγκαστική ναυτολόγηση, κοινώς. Με κόσμο από τη Γαρίτσα, το Μαντούκι και τον Ποταμό. «Μικρόν προ της πολιορκίας και της εμφανίσεως του τουρκικού στόλου εν τω πορθμώ, επιταγή του Γενικού Καπετάνου Ανδρέου Πιζάνη, καταναγκαστικής ναυτολογίας γενομένης υπό του 3ου Προβλεπτού Δα- Μόστου προς συμπλήρωσιν του Ενετικού στόλου». Βασίμως μπορούμε να υποθέσουμε λοιπόν από αυτό τι ακριβώς συνέβη γενικότερα.
Ιδιαιτέρως αν σταθμίσουμε το γεγονός ότι, όπως σημειώνει ο Βροκίνης, στη συλλογική μνήμη των Κερκυραίων άσβεστη είχε μείνει η οργή για την «ένεκεν αβελτηρίας των Ενετών αρχηγών αιχμαλωσίαν 20-25.000 Κερκυραίων κατά την υπό Μπαρμπαρόσα (1537) πολιορκίαν της νήσου». Όταν, δηλαδή, η λεγόμενη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας, ενώ από το 1386 είχε υποσχεθεί προστασία του νησιού από επιδρομές, άλλες βέβαια πέραν των δικών της στους τοπικούς φυσικούς και ανθρώπινους πόρους, όχι μόνον είχε αφήσει χιλιάδες προγόνους μας στην κερκυραϊκή ύπαιθρο τελείως αβοήθητους να γίνουν τελικά βορά των οθωμανικών κανονιών ή να καταλήξουν αιχμάλωτοι στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής.
Οι ίδιοι οι Βενετοί το 1537 είχαν θέσει κιόλας στο έλεος των Οθωμανών, ως «άχρηστα στόματα», τρεις χιλιάδες προγόνους μας που είχαν καταφύγει από προάστια της πόλης και κοντινά χωριά στο τότε φρούριο!
Ποιος το λέει αυτό; Ο άρχοντας Ανδρέας Μάρμορας στην περίφημη πρώτη «Ιστορία της Κέρκυρας» που τύπωσε το 1672 με τον τίτλο «Della Historia di Corfu».
Αντιγράφουμε από το μεταφρασμένο από απόγονόν του κείμενό του:
«Γέροι, γυναίκες και παιδιά αποκλείστηκαν από την προστασία της πόλης και διώχτηκαν στο έλεος των Τούρκων, οι οποίοι, βλέποντας αυτό που γινόταν, δεν τους άφησαν να πλησιάσουν στα χαρακώματά τους. Και αυτοί οι κακόμοιροι, διωγμένοι και από τους Χριστιανούς και από τους Τούρκους, δεν ήξεραν πού να πάνε και τι να κάνουν για να σωθούν. Έμοιαζαν με καράβια σπρωγμένα από τον άνεμο που δεν είχαν πού να πάνε. Ήταν λυπηρό να βλέπεις αυτούς τους δυστυχισμένους να πηγαινοέρχονται ανάμεσα στις γραμμές των επιτιθέμενων και τα τείχη των αμυνόμενων, μια να τρέχουν και μια να κάθονται στο χώμα ακίνητοι και οι γυναίκες να κλαίνε τους άντρες, τα παιδιά τους πατέρες τους και οι γέροι τα παιδιά τους και όλοι μαζί τη Διοίκηση που τους είχε αποκλείσει από την Πατρίδα και τους είχε παραδώσει στα χέρια των Τούρκων (...) Και όταν οι γέροι έδειχναν τις ουλές που είχαν στο σώμα τους από περασμένες μάχες στην υπηρεσία του Δόγη, πολλοί, όχι μόνον Κερκυραίοι, αλλά και Βενετσιάνοι, επιθυμούσαν να πεθάνουν για να μην επιζήσουν σε τέτοιο θέαμα (...) Και οι διωγμένοι, μην βρίσκοντας προστασία ούτε ανάμεσα σε φίλους ούτε σε εχθρούς βρήκαν καταφύγιο σε λάκκους. Και οι αμυνόμενοι, βαλλόμενοι και από τις βομβάρδες και από τις φωνές των συγγενών τους, ήταν διπλά χτυπημένοι. Δεν θα ήξερα να πω ποια χτυπήματα ήταν πιο θανατηφόρα. Τα πρώτα σκότωναν τα σώματα, τα δεύτερα τις ψυχές. Σε αυτά τα κακά προστέθηκαν και κάποιες καταιγίδες που έσπειραν την καταστροφή και τον θάνατο σε αυτούς τους δυστυχισμένους οι οποίοι ήδη δοκιμάζονταν από την πείνα. Και οι αμυνόμενοι, βλέποντάς τους, συνόδευαν την καταιγίδα με τα δάκρυά τους».
Μελλοντικές σκηνές τύπου Σμύρνης του 1922 διαδραματίστηκαν στην πόλη της Κέρκυρας το 1537 και στην κερκυραϊκή ύπαιθρο το 1716!
Η οθωμανική βαρβαρότητα στην άλλο τόσο αποτρόπαιη δήθεν χριστιανική βενετική εκδοχή της!
Ανάλογη περιγραφή, καταχωρημένη και στο υπ' αριθμό 6 «Δελτίον» της Αναγνωστικής Εταιρίας Κέρκυρας το 1969, έχει διασώσει άλλωστε ο Κερκυραίος αυτόπτυς μάρτυς Νίκανδρος Νούκιος στις «Αποδημίες» του, που κυκλοφόρησαν πλήρεις τον περασμένο Δεκέμβριο από τις εκδόσεις «Άγρα» με τον τίτλο «Ταξίδι στην Εσπερία»
Στο υπ' αριθμό 18 «Δελτίον» της Αναγνωστικής το 1981 έχει καταχωρηθεί εξάλλου, με την υπογραφή του Γιώργου Λινάρδου, μια «Έκθεση περί της διεξαχθείσης στα 1716 πολιορκίας της πόλεως Κερκύρας», γραμμένη από λοχαγό της Βενετίας. Σύμφωνα με αυτή, το 1716 υπήρξε «δυστροπία των Ελλήνων που αρνούνταν να βοηθήσουν» τις δυνάμεις του Σούλενμπουργκ, ακόμη και όταν επιχειρήθηκε «καταναγκασμός» τους, αφού «τους μετέφεραν στους στρατώνες» και σχημάτισαν από αυτούς «ορισμένους λόχους». Οι Βενετοί φοβόντουσαν «καθημερινώς στάσεις εκ μέρους των». Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; «Πολλοί απ' αυτούς να τουφεκισθούν»! Όχι βέβαια από τις οθωμανικές δυνάμεις, αλλά από τις δυνάμεις του Σούλενμπουργκ! «Πολλοί» κιόλας!
Σύμφωνα με την ίδια «Έκθεση», πέντε χιλιάδες Έλληνες θεωρήθηκαν «αυτόμολοι» επειδή δεν συντάχθηκαν με τους Βενετούς, χωρίς να δίνονται περισσότερα στοιχεία για την αντιμετώπισή τους.
Για την ίδια πολιορκία του 1716 ο Βροκίνης συνέλεξε στοιχεία από ιδιωτικά κυρίως αρχεία αρχοντικών οικογενειών. Αθροίζοντας φερόμενους στρατολογημένους από τον έναν ή τον άλλο Ευγενή προγόνους μας, κατέληξε στην υπόθεση πως υπήρξε ένα δυναμικό 3.054 Κερκυραίων θεωρητικά «συνδραμόντων με την ζωήν και τα χρήματά των τότε τους Ενετούς», πέραν άγνωστου αριθμού άλλων Κερκυραίων επίσης «υπήκοων του ισχυρού λέοντος», όπως τους ονομάζει και αυτούς, που αντιστάθηκαν ή και έπεσαν θύματα όταν οι οθωμανικές δυνάμεις «έφερον εις Ύψον, Γουβίον, Ποταμόν και εις τινα μέρη του Γύρου καταστροφήν», καθώς οι Βενετοί άφησαν απροστάτευτο τον τοπικό πληθυσμό παραδίδοντάς τον στο έλεος των Οθωμανών, πριν οι τελευταίοι καταλάβουν καταστροφικά και τις Μπενίτσες και τα προάστια της πόλης Μαντούκι και Γαρίτσα. Αναφέρεται ονομαστικά, μεταξύ όσων μνημονεύει, σε πάνω-κάτω 200 μέλη οικογενειών Ευγενών. Οι αναφορές του σε μάχες μακριά από την πόλη περιλαμβάνουν, σχεδόν αποκλειστικά, μόνον Κερκυραίους αμυνόμενους!
Συνέλεξε στην πραγματικότητα, από αρχοντικές οικογένειες, «πιστοποιήσεις» δοσμένες κυρίως από μέλη της τοπικής βενετικής διοίκησης ότι μέλη τους όντως τους είχαν συνδράμει με δυνάμεις στρατολογημένων, με βάση τις οποίες, τουλάχιστον σε αρκετές περιπτώσεις, έλαβαν ανταλλάγματα, όπως απαλλαγή από οικονομικά και άλλα βάρη. Παραβλέποντας το γεγονός ότι εκείνη την εποχή η αγοραπωλησία κάθε είδους πιστοποιήσεων ήταν συνήθης μέθοδος πλουτισμού, δεν υπάρχει βέβαια αμφιβολία πως η τοπική κυρίαρχη τάξη υπεράσπισε την εξουσία της στο πλευρό των Βενετών, με «ασπίδα» αμέτρητους Κερκυραίους που είχε στη δούλεψή της, προσβλέποντας βεβαίως και σε ανταλλάγματα, σε νέα προνόμια με βενετική βούλα. Αναφέρει ο Βροκίνης για τις εξαργυρωμένες υπηρεσίες κάποιων πολεμιστών: «Ένεκα τούτων η Ενετική Γερουσία παρεχώρησε εις αυτούς δικαιώματα επί τινων γαιών εις Πέλεκα».
Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο οι άρχοντες «αποζημιώθηκαν», ενώ ο λαός, βέβαια, εισέπραξε ακόμη μεγαλύτερη φτώχεια, καταστροφή, καταπίεση.
Φοβούμενοι άλλωστε, λόγω των συχνών αγροτικών αντιδράσεων και εξεγέρσεων, πως τα όπλα κάποια στιγμή θα μπορούσαν να στραφούν εναντίον τους, ακόμη και στις παραμονές ξένων επιδρομών ούτε οι Βενετοί ούτε οι τοπικοί φεουδάρχες εξόπλιζαν τους κατοίκους της υπαίθρου ή έστω συνοικιών της πόλης, ώστε να μπορέσουν να αμυνθούν, με εξαίρεση βέβαια «πραιτοριανούς» στα φέουδα. Κάποια «σώματα πολιτοφυλακής» σχηματίζονταν κυριολεκτικά την ύστατη ώρα, με την ευθύνη φεουδαρχών και με «το μαχαίρι στο λαιμό» των χωρικών, κάποιοι από τους οποίους, όπως μαρτυρείται, έκρυβαν όπλα για την άμυνά τους.
Στο σχετικό βιβλίο του με τον τίτλο «Περί των ετησίως τελουμένων εν Κερκύρα Λιτανειών του θ. λειψάνου του Αγίου Σπυρίδωνος και της εν έτει 1716 πολιορκίας της Κερκύρας» ο Βροκίνης διέσωσε, από την αρχοντική οικογένεια Θεοτόκη, δύο από τα πολλά παραδείγματα. Εννοούμε για την με το αζημίωτο βέβαια «στρατολογική» και εμπορική δράση κόμηδων- φεουδαρχών του «Γενικού Συμβουλίου» της τοπικής ελίτ, που απόγονοί τους, ως μέλη πλέον μιας αστικής τάξης πάμπλουτης και από τους πολέμους σε συνθήκες λιμοκτονίας του λαού, σε μεταγενέστερες χρονικές περιόδους όρισαν την τύχη του.
Το πρώτο:
«Θεοτόκης Κό. Γεώργιος. Ούτος με το εξ 100 και επέκεινα ανδρών πλήρωμα του Κερκυραϊκού κατέργου, ούτινος ην Κυβερνήτης, με το εξ ισαρίθμων ανδρών πλήρες πλήρωμα του ιδίαις δαπάναις οπλισθέντος και συντηρηθέντος κατέργου του, προς δε τούτοις με ακολουθίαν ετέρων 30 ανδρών υπ' αυτού οπλισθέντων και συντηρηθέντων (...) Μαχόμενος δε και ενθαρρύνων λόγω και έργω τους συμπολεμούντας, ήμοιβε δια χρηματικών δώρων τας αποτελεσματικάς πυροβολάς (...) Πλην του ιδιωτικού κατέργου του, συνετήρησεν άνευ δημοσίας δαπάνης και εμισθοδότησε και το πλήρωμα της Κερκυραϊκής τριήρεως (...) Προμηθεύσας έτι εις τα πληρώματα όλου του Ενετικού στόλου 500 βαρέλας οίνου, 15.000 ενετικάς λίτρας ελαιών, 15.000 λίτρας τυρού, 80 βώδια, 48.000 σκόροδα, 40 δέσμας αλιστών (μπακαλάου), 30 βαρέλια σαρδινών εν άλατι, ζυμαρικά, διάφορα άλλα κρέατα, έλαιον, αυγά άπειρα, 1 βυτίον οινοπνεύματος (ρακής), 7 βαρέλια χαρίγγων (ρέγκαις), όξους βυτίον εν». Και τι δεν είχε να πουλήσει από τα οικογενειακά φέουδα με τους δουλοπάροικους!
Το δεύτερο:
«Θεοτόκης Κόμ. Νικόλαος Ανδρουτζέλης (...) Προσέδραμε με ακολουθίαν εκ 200 Κερκυραίων δαπάνη αυτού οπλισθέντων και συντηρηθέντων».
Η αποκαλούμενη ευσχήμως «Κερκυραϊκή Κοινότης», δηλαδή το ληστρικό «Γενικό Συμβούλιο» των αρχόντων που άφηνε τον λαό να λιμοκτονεί, «άμα τω κηρύγματι του κατά της Ενετίας πολέμου, προσήνεγκε (Φεβρουάρ. 1716) εις το ταμείον της Ενετικής Κυβερνήσεως, όπως ανακουφιζομένη πως αυτή εκ των πολλών δαπανών, ετοιμασθή προς άμυναν της νήσου εκ τυχούσης επιδρομής, δουκάτα 15.000 προς Λίτρ. 6 έκαστον. Ετέρας δε 15.000 προσέφερεν αύτη κατά την πολιορκίαν». Η Ενετική Γερουσία εκδήλωνε βέβαια την ικανοποίησή της για την «πιστοτάτην αφοσίωσιν» των Κερκυραίων αρχόντων. Τρεις από αυτούς, οι Αντώνιος Πετρετίνος, Αρσένιος Παλατιανός και Γεώργιος Μιδέης, φέρονται να είχαν προσφέρει σε άλλον σχετικό «έρανο» 10.000 δουκάτα.
Ξεχείλιζε ο πλούτος.
Έχουν διασωθεί από τον Βροκίνη και δύο παραδείγματα από την οικογένεια Καποδίστρια, από τότε που δήθεν για το καλό του χριστιανισμού η τοπική κυρίαρχη τάξη καλούσε τον λαό να συνταχθεί μαζί με αυτήν και τους Βενετούς εναντίον των Οθωμανών υψώνοντας χριστιανικά λάβαρα. Το ένα, με «πιστοποίηση» που αποδίδεται στον Σούλενμπουργκ, αφορά τον παππού του Ιωάννη Καποδίστρια, Βίκτωρα. Ήταν πριν η Βενετία απονείμει τον τίτλο του κόμη στον γιο του Βίκτωρα Καποδίστρια, Αντώνιο - Μαρία Καποδίστρια, κατοπινό «Αυτοκρατορικό Επίτροπο της Οθωμανικής Πύλης» στην Κέρκυρα την περίοδο της ρωσο- οθωμανικής κατοχής του νησιού το 1799, όταν οι δυνάμεις αυτές εκδίωξαν από το νησί τους Γάλλους Δημοκρατικούς. Ας σχολιάσουμε όλα αυτά με λόγια του ίδιου του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος το 1819 έγραψε για το παλιό βενετσιάνικο δεσποτικό καθεστώς των Ευγενών και τη Βενετία: «Απονέμουσα προνόμια και κτήματα εις τους Ευγενείς, παρείχεν εις αυτούς τα μέσα να εξαγοράζωσι την συνείδηση του λαού και καθιστώσι συστηματική την ανηθικότητα και την διαφθορά του τόπου».
Το πρώτο από εκείνα τα παραδείγματα του πλούτου και της δύναμης μελών της οικογένειας για «στρατολογήσεις» τα χρόνια της πολιορκίας: «Καποδίστριας Κόμ. Βίκτωρ πτ. Αντωνίου (...) Με ακολουθίαν εκ 50 ανδρών αναλώμασιν αυτού οπλισθέντων και συντηρηθέντων». Το δεύτερο: «Καποδίστριας Φραγκίσκος Σούφης (...) Με ακολουθίαν εξ αρκετών ανδρών δαπάνη αυτού οπλισθέντων και συντηρηθέντων».
Άλλος προεστός του καιρού του, ο «Πανδής Νικόλαος πτ. Πολυμέρου εξ Αργυράδων», φέρεται «συνάξας 400 ανδρείους εκ Λευκίμμης και άλλων χωρίων δι' εξόδων του οπλισθέντας και καθ' όλην την διάρκειαν της πολιορκίας συντηρηθέντας», που έδωσαν μάχες και σε χωριά.
Αν θέλουμε να προσεγγίσουμε ακόμη καλύτερα το τι συνέβη πραγματικά τότε στην Κέρκυρα, οφείλουμε να λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη μας και μιαν «Έκθεση» για τα γεγονότα που συνέταξε το 1728 ο Κερκυραίος υπασπιστής του Σούλενμπουργκ. Πρόκειται για τον μάλλον πρόγονο του Κερκυραίου στρατιωτικού και πολιτικού Ξενοφώντα Στρατηγού, Μαντουκιώτη αντισυνταγματάρχη του βενετικού στρατού Δημήτριο ή και Αντώνιο Στρατηγό, που ήταν κατά τον Βροκίνη «η δεξιά χειρ του Στρατάρχου κατά την πολιορκίαν». Στην αγνοημένη αυτή «Έκθεση», που τυπώθηκε ωστόσο το 1846 στην Κέρκυρα και ο Βροκίνης αμφισβητεί την αλήθεια της, ο Στρατηγός σημείωσε χαρακτηριστικά για τη στάση του λαού: «Αι επανειλημμέναι φωναί, παρακλήσεις και ικεσίαι των Ενετών αρχηγών προς τους εγχωρίους όπως συνδράμωσιν αυτούς εις τον αγώνα, μόλις εύρον ηχώ εις τα ώτα μόνον των Εβραίων».
Τόση ήταν η απέχθεια του λαού έναντι της Βενετίας και των αριστοκρατών, αλλά και η βεβαιότητα ότι θα τον προδώσουν, που, προφανώς όχι τυχαία, στο βιβλίο με τον τίτλο «Der Konig von Korfu» που εξέδωσε ο απόγονος της οικογένειας του Σούλενμπουργκ Werner Von Der Schulenburg μια γυναίκα της πόλης φέρεται να λέει: «Σηκωθείτε και φύγετε, Βενετσιάνοι! Δεν θέλουμε πόλεμο, προτιμούμε τους Τούρκους!». Η αποστροφή για τις δυνάμεις των Οθωμανών επίδοξων νέων δυναστών δεν τύφλωνε τους ανθρώπους του νησιού μας, όπου οκτώ περίπου δεκαετίες αργότερα, σαν έτοιμοι από καιρό, τραγουδούσαν τον τυπωμένο το 1798 στην Κέρκυρα «Θούριο» του Ρήγα για τον εθνικό σηκωμό και βέβαια και τους στίχους του:
Ω βασιλεύ του κόσμου,
ορκίζομαι σε Σε,
στην γνώμην των τυράννων,
να μην έλθω ποτέ.
Μήτε να τους δουλεύσω,
μήτε να πλανηθώ,
εις τα ταξίματά τους,
για να παραδοθώ.
Πως οι προπάτορές μας,
ορμούσαν σα θεριά,
για την ελευθερία,
πηδούσαν στη φωτιά.
Έτσι κι ημείς, αδέλφια,
ν’ αρπάξουμε για μια τα άρματα,
και να βγούμεν απ’ την πικρή σκλαβιά.
Να σφάξουμε τους λύκους,
που στον ζυγόν βαστούν,
και Χριστιανούς και Τούρκους,
σκληρά τους τυραννούν.
Ο κόσμος να γλυτώση,
απ’ αύτην την πληγή,
κ’ ελεύθεροι να ζώμεν,
αδέλφια εις την γη.
Λόγια παρόμοια με εκείνα της γυναίκας του 1716 για τους Βενετούς και τους Τούρκους, όπως ξέρουμε καλά πια, άκουσε για τους Βρετανούς ο λόρδος Γλάδστων το 1858 όταν επισκέφτηκε το κερκυραϊκό χωριό Κορακιάνα και του είπαν ότι στα ακόμα τουρκοκρατούμενα ελληνικά εδάφη της Ηπείρου η καταπίεση έμοιαζε λιγότερη μπροστά σ' αυτή του βρετανικού ζυγού. Εκείνου του ζυγού, δηλαδή, που το 1822 τέτοιες ημέρες σαν τώρα είχε κηρύξει στην Κέρκυρα κατάσταση πολιορκίας με στρατιωτικό νόμο επειδή η Βρετανική «Προστασία» ενδιαφερόταν να προστατεύσει την «ακεραιότητα» της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τους προγόνους μας που συγκέντρωναν βοήθεια για την επαναστατημένη Ελλάδα ή οργάνωναν αποστολές μαχητών σε αυτήν. Του ίδιου αυτού ζυγού που για παρόμοιους λόγους προστασίας των γεωπολιτικών ιμπεριαλιστικών συμφερόντων του το 1864, αποχωρώντας από την Κέρκυρα, με το «έτσι θέλω» κατέστρεψε πολύτιμες οχυρώσεις φτιαγμένες εν πολλοίς με δωρεάν υποχρεωτική εργασία και αίμα και κλεμμένο μόχθο του ντόπιου πληθυσμού.
Το 1716 την Κέρκυρα φρουρούσαν 2.442 μισθοφόροι στρατιώτες, από τους οποίους 1.030 Γερμανοί, 393 Ιταλοί, 726 Δαλματοί και 293 Έλληνες, επιβάλλοντας βέβαια στο νησί την βενετική-Ευγενική «τάξη». Λίγο πριν αρχίσει η πολιορκία είχαν «στρατολογηθεί» 1.000 περίπου στρατιώτες, απροσδιόριστης εθνικότητας. Ο Σούλενμουργκ φέρεται «ενασχολήσας ουκ ολίγους εντοπίους», αρκετές εκατοντάδες στην πραγματικότητα και «νυχθημερόν», αν όχι πραγματικά 4.000 που εκτιμούσε ότι του χρειαζόταν, για την παρασκευή πολεμικών εφοδίων και μέσων, επικαλούμενος υποχρέωση της «Κερκυραϊκής Κοινότητας» έναντι της Βενετίας να συνεισφέρει και με δωρεάν για την ίδια εργασία, βέβαια, στα στρατιωτικά έργα της. Αμέτρητα μεροκάματα του λαού, που έφτασαν καθώς λέγεται τα 100.000, είχε τάξει άλλωστε το «Συμβούλιο των Ευγενών» στη Βενετία το 1588 για την κατασκευή του διοικούμενου από την ίδια Παλαιού Φρουρίου, με υλικά, σε μεγάλο βαθμό, από την αρχαία πόλη της Κέρκυρας. Σε υποχρέωση-εξαναγκασμό του λαού να προσφέρει το 1716 άλλα τόσα για το Νέο Φρούριο αναφέρεται ο λοχαγός της Βενετίας στη δική του «Έκθεση» για τα γεγονότα.
Όταν τον Ιούλιο του 1716 εμφανίστηκε ο τουρκικός στόλος και απροσδόκητα αναχώρησε για να ανασυνταχθεί ο ενετικός φοβούμενος συντριβή, σύμφωνα με τον Βροκίνη «πολλοί εκ της Πόλεως, του Ποταμού, του Μανδουκίου, της Γαρίτσης και του Αγίου Ρόκκου έντρομοι κατέφυγον προς φύλαξιν εις το παλαιόν φρούριον», όπου «και δικαίως απηλπίσθησαν βλέποντες την ελεεινήν των φρουρίων κατάστασιν», που βέβαια και οι ίδιοι θέλοντας και μη χρηματοδοτούσαν. Μετά από πολλές πετυχημένες και αποτυχημένες μάχες, 48 ημέρες μετά την αποβίβασή τους στο νησί και 22 ημέρες πολιορκίας των φρουρίων στην πόλη, σύμφωνα πάλι με τον Βροκίνη άρχισε η αποδιοργάνωση των οθωμανικών δυνάμεων όταν έγινε γνωστή η οριστική συντριβή των Οθωμανών από τους Αυστριακούς στο Πετροβαραντίν της Ουγγαρίας τις 5 Αυγούστου 1716 ή, όπως έχει γίνει γνωστό πια, δόθηκε εντολή αποχώρησης από την Κέρκυρα για την ανασύνταξη γενικώς των οθωμανικών δυνάμεων. Άφησαν πίσω τους γενικώς «3.000 απώλειες Χριστιανών», δηλαδή κάθε εθνικότητας, προτίμησαν να μας πουν, μόνο, οι ιστοριογράφοι. Ο πόνος, τα βάσανα, οι ανθρωποθυσίες των προγόνων μας πάλι «ένεκα αβελτηρίας» της «προστάτιδας» Βενετίας εξοστρακίστηκαν στο περιθώριο της Ιστορίας, για να αναδειχθούν οι αλώβητοι από το θανατικό τοπικοί δυνάστες τους των 200 πάνω-κάτω «ευγενικών» οικογενειών με τις πραμάτειες τους και τα βενετικά ανταλλάγματα για μεγαλύτερη καταπίεση του λαού.
Όπως η πολιορκία του 1537 προέκυψε σύμφωνα με τον Γεράσιμο Χυτήρη από μια «συμμαχία του σταυρού με το μισοφέγγαρο κατά του σταυρού», όταν ο Οθωμανός σουλτάνος συμμάχησε με τον βασιλιά της Γαλλίας εναντίον του ομολόγου του της Ισπανίας και συμμάχων του που κυβέρνησε και την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, έτσι, στις συνθήκες της Γαλλικής αστικής Επανάστασης του 1789 και της κατοχής της Κέρκυρας από τους Γάλλους Δημοκρατικούς, προέκυψε το 1799 η νεότερη πολιορκία της Κέρκυρας από μιαν άλλη «συμμαχία του σταυρού με το μισοφέγγαρο κατά του σταυρού». Οι επιθετικές συμμαχίες για τα συμφέροντα των αντιτιθέμενων μεταξύ τους ηγετικών τάξεων των διαφόρων χωρών και περιοχών, με θύμα στην περίπτωσή μας τους προγόνους μας, άλλαζαν σαν τα πουκάμισα. Οι «χριστιανικές» αιτιολογίες, σαν το σύνθημα του αριστοκράτη Σούλενμπουργκ «Χριστός και Βενετία!», ήταν το προκάλυμμα ωμών ιδιοτελών επιδιώξεων.
Έτσι, η ίδια αυτή κυρίαρχη κερκυραϊκή «χριστιανική» και στην πραγματικότητα χριστιανοκάπηλη τάξη που πολέμησε μας λένε τους Οθωμανούς το 1716 ήταν η ίδια που συντάχθηκε απροκάλυπτα με τους Οθωμανούς και τους συμμάχους τους Ρώσους το 1799 στην άλλη μεγάλη και επίσης καταστροφική πολιορκία της Κέρκυρας, όταν ζητούμενο ήταν η εκδίωξη των υποτίθεται άθεων Γάλλων Δημοκρατικών και η παλινόρθωση του κλονισμένου ολιγαρχικού αριστοκρατικού πολιτεύματος. Η ίδια αυτή τάξη συνυπέγραψε στην Πόλη δια χειρός Αντώνιου - Μαρία Καποδίστρια την υπαγωγή όλης της Επτανήσου στην επικυριαρχία της Οθωμανικής Πύλης, ως κρατικό μόρφωμα φόρου υποτελές σε αυτήν. Η ίδια που οργάνωσε στην εκκλησιά του Αγίου Σπυρίδωνα στην πόλη της Κέρκυρας δοξολογία για την υγεία του κατακτητή της Κέρκυρας Κατήρ Μπέη και του σουλτάνου της Οθωμανικής Πύλης, ενώ στο Παλαιό Φρούριο υψωνόταν κυρίαρχα οθωμανική σημαία, μαζί με μια μικρότερη ρωσική.
Δεν υπέφερε λίγα και τότε ο λαός μας, που πάλι, παρά την ηρωική και πάλι συμμετοχή πολλών εκπροσώπων του στις μάχες, αρνήθηκε να ταυτιστεί τόσο με το νέο καθεστώς των Γάλλων Δημοκρατικών με τις φιλολαϊκές, πλην όμως εν πολλοίς ανεκπλήρωτες διακηρύξεις, όσο και με τους νέους πολιορκητές, που κατέκτησαν τελικά την Κέρκυρα. Ο άνεμος ελευθερίας και αναγέννησης που έφεραν οι Γάλλοι Δημοκρατικοί σκιάστηκε από τη διατήρηση της ισχύος των φεουδαρχών, θυμίζουμε, καθώς, μεταξύ άλλων, έμεινε ανεκπλήρωτη εντολή του Ναπολέοντα Βοναπάρτη για κατάργηση των φέουδων. Ούτε και τότε ταυτίστηκε ο λαός μας με ξένες σημαίες.
Πόσοι και πόσοι πρόγονοί μας, αλήθεια, υπέφεραν ανείπωτα δεινά και έπεσαν θύματα στο διάβα των αιώνων από πολέμους, επιθέσεις, επιδρομές και πολιορκίες των κάθε φορά Μεγάλων Δυνάμεων για την κατάκτηση της Κέρκυρας και την επιβολή τους;
Πόσοι;
Να φέρουμε στον νου τις περιγραφές για τους ναυτικούς αποκλεισμούς, τις αποβάσεις, την αποτρόπαιη βία και τον στρατιωτικό νόμο της Βρετανίας;
Να φέρουμε στον νου τα λόγια των πατεράδων μας και των παππούδων μας για τους αμέτρητους και καταστροφικούς ναζιστικούς βομβαρδισμούς;
Δεν υπάρχει ίσως άλλο μέρος της Ελλάδας, από ετούτο το νησί με βαθύτατα φιλειρηνικό κατά τον Όμηρο λαό, που να υπέστη στο διάβα των αιώνων τόση βία πολεμική, αλλά και κοινωνική και πολιτική, από όλες σχεδόν ανεξαίρετα τις Μεγάλες Δυνάμεις σε διάφορες ιστορικές περιόδους από την αρχαιότητα ακόμη! Που να κατακτήθηκε στο διάβα του χρόνου από τόσες πολλές ξένες Δυνάμεις και να έχυσε ποταμούς αίματος για χάρη τους, λόγω της στρατηγικής γεωπολιτικής σημασίας του βέβαια, λες και αποτελούσε υποχρεωτικό πεδίο βολής σε πολεμικά κατακτητικά εγχειρίδια όπου Γης!
Πώς λοιπόν, με ποια λογική, για ποιους λόγους ένας οβελίσκος ή οποιοδήποτε άλλο σχετικό μνημείο πρέπει να αφιερωθεί ούτε καν σε όσους προγόνους μας έπεσαν θύματα το 1716 του οθωμανικού-βενετικού πολέμου της εποχής και τουφεκίστηκαν μάλιστα και από τις δυνάμεις της Βενετίας, αλλά ειδικά και μόνο, με προφανείς έμμεσους κι ανομολόγητους φιλοβενετικούς και αντιισλαμικούς συμβολισμούς, σ' εκείνους που τότε εκόντες- άκοντες λέγεται ότι πολέμησαν με τη σημαία της Βενετίας τους Οθωμανούς; Όχι όμως, ας πούμε, στη μνήμη όλων όσοι αντιστάθηκαν και των πολλών χιλιάδων Κερκυραίων που τελικά οι Οθωμανοί απήγαγαν και πούλησαν ως σκλάβους στην Ανατολή το 1537; Όχι όμως στα θύματα της πολιορκίας, του αποκλεισμού και της βίας των Οθωμανών και των Ρώσων και των 2.500 Τουρκαλβανών συμμάχων τους το 1799; Γιατί όχι, όπως θα οφείλαμε πραγματικά, στη μνήμη όλων των αμέτρητων γιων και των θυγατέρων της Κέρκυρας που έπεσαν θύματα κατακτητικής βίας και καταπίεσης από τις κάθε λογής Ξένες Δυνάμεις που επιτέθηκαν στο νησί ή και το κατέκτησαν στο διάβα του χρόνου;
Και μόνο το γεγονός ότι στο νησί μας υπάρχουν νεκροταφεία που παραπέμπουν σε αρκετές άλλες χώρες και θρησκευτικές εκδοχές, συμπεριλαμβανομένου και μουσουλμανικού ή τουρκικού, λέει πολλά. Τόσο για την Ιστορία μας όσο και για τις παραδόσεις και αρετές του λαού μας.
Νησί της Ειρήνης. Αυτό ήθελε και θέλει να είναι η Κέρκυρα. Σε αυτό έχουμε άλλωστε συμφέρον να αναδείξουμε διεθνώς την Κέρκυρα, που δέχθηκε το βίαιο πέρασμα αμέτρητων ξένων Δυνάμεων με ποικίλους πολιτισμούς. Όλοι σχεδόν πέρασαν από 'δω! «Πατείτε εδώ τη γης που την έψαλε ο τυφλός ποιητής, ένα μέρος γης που στάθηκε μάννα κάθε ωραιότητας και μάθετε να την εκτιμήσετε διαβάζοντας τούτο το βιβλίο», ήταν τα λόγια του Πρωτοπαπά Μάντζαρου στον στρατηγό των Γάλλων Δημοκρατικών το 1797, υποδεχόμενός τον με μια χρυσόδετη «Οδύσσεια». Νησί Φιλίας των Λαών λοιπόν!
Νησί της Προόδουι!
Αν κάποιοι αισθάνονται ότι οφείλουν κάποιαν ανταπόδοση για τον «τίτλο του Κόμητος και μεγάλες κτηματικές εκτάσεις» που αποδόθηκαν κάποτε στην οικογένειά τους από τους Βενετούς, όπως λένε, «σε ανταπόδοση υψηλών στρατιωτικών προσφορών» της για την κυριαρχία της Βενετίας, δεν σημαίνει ότι οφείλουμε κι εμείς να συναινέσουμε σε αυτά τα συναισθήματά τους. Όπως δεν οφείλουμε να συμμεριστούμε βρετανολαγνικά συναισθήματα που εκφράζονται με εξύμνηση του βρετανικού παρελθόντος της Κέρκυρας, με «προαγωγή των αγγλοελληνικών σχέσεων» εις βάρος της μνήμης των προγόνων μας, με προβολή τίτλων και παρασήμων που δόθηκαν από το περιβόητο βρετανικό «Τάγμα των αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου» σε όσα μέλη της αριστοκρατικής τάξης και της νεόκοπης αστικής τάξης εξυπηρέτησαν τότε, ακόμη και υιοθετώντας ιδέες πλήρους αποικιοποίησης της Κέρκυρας, τη βρετανική κυριαρχία στα Επτάνησα.
Η Κέρκυρα δεν έχει κανένα συμφέρον να προβάλλει ως νησί με το τάδε ή το δείνα, υψηλότερο μάλιστα από κάθε άλλο, μνημείο με ξεκάθαρα επιλεκτικό, μονομερή και ταυτισμένο με τη Βενετία αντιδραστικό κατ' ουσία συμβολισμό και χαρακτήρα.
Τα άμετρα φληναφήματα των περί τον κόμη για κάποια δήθεν κοσμοϊστορική σημασία της νίκης των Βενετών επί των Οθωμανών στην Κέρκυρα το 1716 για την χριστιανοσύνη, οι οποίοι άλλοτε κάνουν λόγο για 200 και άλλοτε για 3.000 Κερκυραίους που συμμετείχαν στις μάχες, ούτε ο Σούλενμπουργκ και οι Βενετοί δεν τα φαντάστηκαν. Είναι ωφέλιμα μόνο για πολυδάπανες δήθεν αταξικές μα βαθιά ταξικές μυθολογικές και τουριστικές παράτες, σαν ορισμένες που έγιναν άλλωστε το 2016 με την ευκαιρία των 300 χρόνων από την πολιορκία. Τα φληναφήματα αυτά τα κονιορτοποίησαν εξάλλου και τα γνωστά κείμενα του Κερκυραίου μελετητή Μ. Ματελότου με τους τίτλους «Οβελίσκοι και φλάμπουρα» και «Ιδιωτικά μνημεία, δημόσια ψευδοϊστορία». Ασφαλώς η Βενετία και οι τοπικοί Ευγενείς είχαν κάθε λόγο να υπερβάλλουν για την αναμφισβήτητη βέβαια σημασία της νίκης, που χαιρέτισαν τα λοιπά ευρωπαϊκά κράτη με χριστιανούς ηγεμόνες. Ήθελαν να αυξήσουν τις μετοχές τους στη διεθνή σκακιέρα ή τη βενετική, αντιστοίχως. Αλλά εμείς δεν έχουμε κανέναν τέτοιο λόγο. Άλλα πράγματα επιβάλλουν ο σεβασμός στη μνήμη και τους αγώνες των προγόνων μας.
Μπορούμε όλοι άλλωστε, ας το ξαναπούμε, να φανταστούμε τη βιομηχανία «πιστοποιήσεων» στην οποία θα επιδόθηκαν ο Ευγενείς για να προβάλλουν συμμετοχή υπό την ηγεσία τους λαϊκών δυνάμεων στις μάχες, ώστε να φανούν πειθήνιοι στην Ενετική Γερουσία και να αποσπάσουν νέα προνόμια. Δεν ξεχνάμε εξάλλου ότι η παροχή εκ μέρους τους στρατιωτικών υπηρεσιών και δυνάμεων στη Βενετία, όποτε αυτή το απαιτούσε, από το 1386 ακόμη ήταν απαράβατος όρος για τη διαιώνιση της παροχής φέουδων και τίτλων στη γη μας. Τα προαναφερθέντα λόγια του Ιωάννη Καποδίστρια τα λένε όλα!
Νησί Ειρήνης, Φιλίας, Ουτοπίας
Αντιθέτως, μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι, θα λέγαμε, για το ότι οι πρόγονοί μας δεν ταυτίστηκαν με καμία ξένη σημαία!
Μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι για το ότι οι ιστορικές παραδόσεις μας ανταποκρίνονται σε χαρακτηριστικά της κερκυραϊκής κοινωνίας που φιλοτέχνησε ο Όμηρος στην «Οδύσσεια» και τόσο λαμπρά μας παρέδωσε στην καταπληκτική δική του μετάφραση -που παραδόξως ελάχιστα χρησιμοποιείται στα σχολειά μας- ο Ιάκωβος Πολυλάς. Είναι η απέχθεια σε πολέμους, η προτίμηση στην ειρηνική, δημιουργική ζωή, το φιλοπρόοδο πνεύμα. Είναι οι αρετές των Φαιάκων «πως την θάλασσα σκορπούν με του κουπιού την σπάθη», οι ξεχωριστές ικανότητές τους «'ς τ' αρμένισμα, εις τον χορό, 'ς τα πόδια, 'ς το τραγούδι και την κιθάρα την γλυκειά», καθώς ήταν «'ς το τρέξιμο γοργοί κ' εξαίρετοι 'ς τα πλοία».
Γνωρίζουμε άλλωστε για τις λαμπρές παραγωγικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες και δημιουργίες της αρχαίας Κέρκυρας, που έχουν διασώσει ιστορικοί της αρχαιότητας και έχει αποκαλύψει η αρχαιολογική σκαπάνη.
Η κοινωνία των Φαιάκων του Ομήρου, σύμφωνα με τον Γερμανό μαρξιστή φιλόσοφο Ερνστ Μπλοχ, αντιπροσωπεύει, αν παραβλέψουμε προς στιγμή την ταξική βεβαίως δομή της, την πρώτη στην ανθρώπινη ιστορία περιγραφή ενός ιδανικού ουτοπικού μη υπάρχοντος τόπου, αν όχι και μιας ειρηνικής κι ευτυχισμένης αταξικής κοινωνίας που οι άνθρωποι ακόμα αναζητούν και εύχονται, είτε πιστεύουν στη θεωρία του επιστημονικού σοσιαλισμού είτε όχι. «Δεν βλέπω 'ς την ζωή τερπνότερ' άλλο τέλος, παρ' όταν όλος ο λαός 'ς την ευφροσύνη πλέει», ήταν, θυμίζουμε, τα λόγια του Οδυσσέα, με το στόμα του Ομήρου, για τη ζωή που αντίκρισε και τις ελπίδες για μια κοινωνία όπου ο λαός όντως θα ευημερεί.
Ο Πολυλάς εξίσου λαμπρά μας παρέδωσε και τους ομηρικούς στίχους με λόγια και του Αλκίνοου για την απήδαλο ναυν, που το αφιερωμένο σε αυτήν γλυπτό έργο στον κόμβο του Νέου Λιμένα κάποιοι με φλάμπουρα της κακιάς ώρας, ασεβώντας στην Ιστορία του τόπου, θέλουν να αντικαταστήσουν με τον γνωστό οβελίσκο:
Το θάρρος έχουν
’ς τα γοργά καράβια τους
και σχίζουν τα πέλαγα,
ως εχάρισε ’ς αυτούς
ο κοσμοσείστης
και ως το πτερόν ή ο στοχασμός
τα πλοία τους πετιούνται·
Και ειπέ μου την πατρίδα σου,
τον δήμο και την πόλι,
όπως τα πλοία στρέφοντας
εκεί την νόησί τους
σε φέρουν· ότ’ οι Φαίακες,
δεν έχουν κυβερνήταις,
ούτε πηδάλια αυτά βαστούν,
ως έχουν τ’ άλλα πλοία·
αλλά την γνώμην εννοούν,
τα φρένα των ανθρώπων,
ταις χώραις, τους παχείς αγρούς
της οικουμένης όλης γνωρίζουν,
και της θάλασσας περνούν
το μέγα στόμα γοργότατα
’ς την καταχνιά,
’ς την συννεφιά κρυμμένα,
ουδέ ποτέ τους να χαθούν
ή να βλαφθούν φοβούνται.
Καθώς όλων των ανδρών
οι Φαίακες πρωτεύουν
να κυβερνούν ’ς την θάλασσαν.
Ήταν οι Φαίακες ειρηνικός λαός, εργατικοί και εύθυμοι, αγαπούσαν το καλό φαγητό, τα λουτρά, τον έρωτα, τα τραγούδια και τον χορό, ενώ αποστρέφονταν τον πόλεμο.
Αυτά λοιπόν τα δοσμένα από τον Όμηρο, από ιστορικούς και από την αρχαιολογική σκαπάνη χαρακτηριστικά της Κέρκυρας, σε συνδυασμό με την ακατάπαυστη διεκδίκηση της Δικαιοσύνης από τον καιρό της επικράτησης των Δημοκρατικών επί των Ολιγαρχικών στην αρχαία Κέρκυρα, με την εντυπωσιακή στο διάβα του χρόνου αντίσταση στους κάθε λογής κατακτητές συμπεριλαμβανομένων φυσικά των κατακτητών του φασισμού - ναζισμού στη σύγχρονη Ιστορία μας, αλλά και με την παραδοσιακή παροχή φιλοξενίας σε διωκόμενους μη γηγενείς ανθρώπους, ως ένδειξη βαθιάς επιθυμίας για συνθήκες Ειρήνης και φιλία και συνεργασία των ανθρώπων και λαών ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος και θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, είναι ό,τι καλύτερο έχουμε να αναδείξουμε ως ταυτότητα του λαού μας. Διότι αυτή είναι άλλωστε η Ιστορία της Κέρκυρας, μυθολογική και αληθινή.
Να επισημάνουμε, ακόμη, πως αυτό ακριβώς το έμβλημα της Κέρκυρας, το συνήθως μαυρόχρωμο καράβι χωρίς πηδάλιο μα με πλήρωμα πενήντα και πλέον ναυτικούς, τα τελευταία χρόνια αποτελεί πηγή ολοένα και εκτενέστερης καλλιτεχνικής έμπνευσης, με έργα όπως αυτό που μόλις είδαμε.
Ούτε πέντε μήνες δεν πέρασαν από την έκθεση υδατογραφιών με θέμα την απήδαλο ναυν που πραγματοποιήθηκε στην πόλη μας.
Επίσης, για να μην αναφερθούμε σε τοπικά αθλητικά σωματεία πανελλήνιας εμβέλειας που φέρουν ως σήμα τους την απήδαλο ναυν, ας σημειώσουμε ότι μόλις τρία χρόνια πέρασαν από τότε που σε χώρους της Εθνικής Ολυμπιακής Επιτροπής, στην Αθήνα, η Ελληνική Ιστιοπλοϊκή Ομοσπονδία βράβευσε το σκάφος «Απήδαλος Ναυς», το οποίο με κυβερνήτη τον τρεις φορές παγκόσμιο πρωταθλητή Παύλο Κούρκουλο κατέκτησε την πρώτη θέση στους αγώνες ιστιοπλοΐας ανοιχτής θάλασσας.
Αλλά εμείς θα κρύψουμε σ' ένα Μουσείο την μοναδική και υπέροχη εικαστική κατασκευή με την απήδαλο ναυν που κοσμεί την πόλη μας;
Πρέπει καλά και σώνει να συναινέσουμε στο προφανώς ματαιόδοξο κιόλας πείσμα ενός κόμη είτε εν αναμονή κάποιων χορηγιών του σε ιδρύματα ή όπου αλλού κρίνει ο ίδιος ότι τον ωφελεί;
Η απήδαλος ναυς, όπως επισήμανε με τα πιο φωτισμένα λόγια η Λένα Στρατούλη στο άρθρο της με τον τίτλο «Ο νέος χρόνος με ναυν ή οβελίσκο;» θυμίζει «την πνευματική δύναμη, τη ναυτική δεξιοτεχνία και την ειρηνική δραστηριότητα του ελεύθερου, εργατικού και χαρούμενου μυθικού λαού του νησιού της Σχερίας, που οι κάτοικοί του οι Φαίακες απεχθάνονταν τον πόλεμο και με τα μεγάλα πλοία τους ταξίδευαν στον κόσμο, αποκομίζοντας γνώσεις και πλούτη». Αντιθέτως, αυτά που θυμίζει ο αχρείαστος και ανεπιθύμητος οβελίσκος-δώρο του κόμη μας είναι «απ' τη μια επεκτατικές και θρησκευτικές πολεμικές συγκρούσεις των μεγάλων της εποχής τους και τη δύναμη και υπεροψία του ισχυρού, κι απ' την άλλη τις γαλέρες, τις αγγαρείες, τις κακουχίες, τις διώξεις, τους φόρους, την πείνα και την αμάθεια του λαού υπό κατοχή του νησιού της Κέρκυρας, που η υποταγή του συνεχίστηκε και οι κατώτερες τάξεις του δε σταμάτησαν να υποφέρουν και μετά την απόκρουση των Οθωμανών».
Συνυπογράφουμε τη θέση ότι επιδιώκεται να ανεγερθεί «στη θέση ενός μνημείου ειρήνης, ελευθερίας και προόδου, ένα μνημείο πολέμων, υποδούλωσης, οικονομικής και πνευματικής εξαθλίωσης».
Ο δημιουργός του καλλιτεχνήματος με το καράβι χωρίς πηδάλιο Κώστας Πανάρετος, ας θυμίσουμε ακόμη, έχει πει πως είναι φτιαγμένο «για ανοικτό χώρο, για έναν κόμβο, για δημόσια θέα».
Έχει αντίρρηση ο Οργανισμός Λιμένα Κέρκυρας να το δωρίσει ή να το μεταβιβάσει στην αξία αγοράς του στην πόλη, στον Δήμο, ώστε να παραμείνει σε προβεβλημένη θέση και δημόσια θέα είτε εκεί όπου βρίσκεται είτε αλλού;
Ας θυμίσουμε επίσης, τέλος, πως οι πνευματικοί άνθρωποι του τόπου, όπως ο Ιάκωβος Πολυλάς, έχουν παράδοση αγώνων για τη διάσωση και την ανάδειξη των μνημείων της πόλης που ανταποκρίνονται στη γνήσια ταυτότητά της, στην αληθινή φυσιογνωμία της.
Η εντυπωσιακή πρωτοβουλία του ιδίου, του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, του Λορέντζου Μαβίλη και άλλων τριών Κερκυραίων πνευματικών δημιουργών για τη φωτογράφησή τους πάνω στην Πόρτα Ριάλα τις αρχές της δεκαετίας του 1890, πριν από την κατεδάφισή της, ασφαλώς αυτήν ακριβώς τη διάσταση είχε.
Είναι και ζήτημα του πνευματικού δυναμικού της πόλης, λοιπόν, όλη αυτή η απόπειρα έντεχνης και αταίριαστης ταύτισης του λαού μας με τη χριστιανοκαπηλεία της ενωμένης βενετικής-κερκυραϊκής ολιγαρχίας, ως υποτελούς σε αυτήν.
Με ενδιαφέρον αναμένουμε εξάλλου τη θέση του δημοτικού συμβουλίου Κεντρικής Κέρκυρας, δεδομένου μάλιστα ότι το 2016 οι τότε δημοτικές αρχές, όπως και η τοπική Εφορεία Αρχαιοτήτων, είχαν αντιταχθεί στον σχεδιασμό του κόμη και των υποστηρικτών του να εξυπηρετήσουν τόσο εξόφθαλμα ταξικές εγωιστικές επιδιώξεις.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΑΡΟΥΝΙΑΤΗΣ