Από τη δεκαετία του 1940, ίσως, ένας σταυρός καμωμένος με πρόκες, από αυτές που μπαίνουν κάτω από τα άρβυλα των στρατιωτών για να μην γλιστράνε, καρφωμένος στον κορμό μιας αιωνόβιας ελιάς κοντά στο σχολείο του χωριού Δουκάδες, επί δεκαετίες συμβόλιζε τη θυσία ενός πρωτοπόρου Κερκυραίου κομμουνιστή: του Γιάννη Μακρή.
Ο Γιάννης Μακρής (Μπουντούς) γεννήθηκε στο χωριό Μεσαριά το 1894. Πολέμησε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, είχε συλληφθεί και είχε οδηγηθεί αιχμάλωτος στη Γερμανία, όπου άρχισε και μπόρεσε σταδιακά να αποκτήσει γνώση της γερμανικής γλώσσας.
Στη συνέχεια, κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ είχε ταχθεί με το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδα, ατρόμητος ανέπτυξε έντονη δραστηριότητα στο κίνημα της Εθνικής Αντίστασης, αναλαμβάνοντας παράτολμες αποστολές.
Καθοδηγούσε την Οργάνωση του ΕΑΜ που είχε έδρα στο χωριό Αλειμματάδες και ήταν μέλος του 1ου λόχου του εφεδρικού ΕΛΑΣ της Κέρκυρας στην περιοχή Γύρου, με αρμοδιότητα τη διενέργεια πράξεων δολιοφθοράς, την άντληση πληροφοριών για τα σχέδια του εχθρού και την αυτομόληση αντιναζιστών στρατιωτών της γερμανικής δύναμης κατοχής. Αξιοποιώντας τη γνώση της γερμανικής γλώσσας χρησιμοποιήθηκε ως διερμηνέας και συνέλεγε πληροφορίες από στρατιώτες της ναζιστικής δύναμης κατοχής.
Συνελήφθη σε επιχείρηση αυτομόλησης Γερμανών στρατιωτών, με τους οποίους είχε αναπτύξει σχέσεις συνεργασίας, στο χωριό Δουκάδες. Μαζί του συνελήφθη και Γερμανός αντιφασίστας στρατιώτης που επιχειρούσε να αυτομολήσει.
Δικάστηκε από γερμανικό Στρατοδικείο, καταδικάστηκε σε θάνατο με τρεις ψήφους υπέρ και δύο κατά και εκτελέστηκε μαζί με τον Γερμανό στρατιώτη τις 17 Σεπτεμβρίου 1944, σε ηλικία πενήντα ετών, στο χωριό Δουκάδες. Από στόμα σε στόμα σώθηκαν οι πληροφορίες ότι αφού τον έβαλαν να σκάψει τον λάκκο του τον στήσανε σε μια ελιά όρθιο. Δεν δέχθηκε να του κλείσουν τα μάτια. Έπεσε νεκρός με σηκωμένη γροθιά, φωνάζοντας «Ζήτω η Ελλάδα».
Σε εκδήλωση μνήμης, που είχε οργανώσει προς τιμήν του άτυπη εκπολιτιστική ομάδα με την επωνυμία «Γιάννης Μακρής» τις 20 Σεπτεμβρίου 2008 στην πλατεία του χωριού Δουκάδες, ο άλλοτε ΕΠΟΝίτης γιος του Δημήτρης Μακρής είχε μιλήσει για εκείνα τα χρόνια και τη θυσία του ΕΛΑΣίτη κομμουνιστή πατέρα του. «Τα χρόνια έρχονται και αργοδιαβαίνουν / μα η πατρίδα μένει πάντα ριζωμένη στην ψυχή. Ανάμεσα σ' αυτούς που γι' αυτήν ζουν και ξέρουν να πεθαίνουν ήσουν κι εσύ Γιάννη Μακρή», έλεγαν, μεταξύ άλλων, στίχοι που είχε γράψει για τον πατέρα του και διαβάστηκαν στην εκδήλωση. Στον τόπο της θυσίας είχαν καταθέσει στεφάνια εκπρόσωποι των κερκυραϊκών οργανώσεων του ΚΚΕ, της ΚΝΕ και της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης.
«Μάζευε πληροφορίες για τις κινήσεις και τα σχέδια του εχθρού, που έδινε στην Οργάνωση. Ακόμη, αφαιρούσε όπλα από τους Γερμανούς», αναφέρει για τον παππού του με υπερηφάνεια ο εγγονός του Γιάννης Μακρής, προσθέτοντας: «Ο παππούς μου έφαγε τα χαρτιά με σημειώματα που είχε μαζί του. Δεν πρόδωσε. Όταν ήταν να τον εκτελέσουν τον έβαλαν να σκάψει τον λάκκο του, κοντά στον τόπο της εκτέλεσης, όπως και τον Γερμανό στρατιώτη. Γερμανική δύναμη, όταν τον έπιασαν κατόπιν προδοσίας, είχε επιτεθεί στο σπίτι μας στη Μεσαριά. Βαράγανε ακόμη και με πολυβόλα... Ο παππούς μου ήταν ήρωας».
Για τη γενναιότητά του το όνομά του έγινε θρύλος και παράδειγμα ευψυχίας και ανδρείας στη βόρεια Κέρκυρα.
Στο φύλλο της εφημερίδας του ΕΑΜ Κέρκυρας «Φωνή του Λαού» που κυκλοφόρησε τις 30 Σεπτεμβρίου 1945 δημοσιεύτηκαν στίχοι του Διονύσιου Μοσχόπουλου, από το προάστιο Μαντούκι της πόλης, αφιερωμένοι «Στην ιερή μνήμη του μάρτυρα Γιάννη Μακρή».
Ακολουθούν:
Με πνεύμα του αγώνα προικισμένος,
Πολεμιστής του σάπιου Φασισμού,
ζωντάνεψες τη φλόγα και το μένος
σκορπώντας τη χαρά του λυτρωμού.
Αλύγιστος μπρος στους βασανιστές σου
όλα τα υπόμεινες με θάρρος και ορμή,
μα υπόκυψες στις χίλιες δυο πληγές σου
που σ' άνοιξαν οι Ούνοι στο κορμί.
Τα χρόνια έρχονται κι αργοδιαβαίνουν,
μα μένουν ριζωμένοι στην ψυχή
αυτοί που ξαίρουν ΠΩΣ και ΠΟΤΕ να πεθαίνουν
και μες αυτούς είσαι και συ ΜΑΚΡΗ.
Tο όνομα του Γιάννη Μακρή περιλαμβάνεται σε τιμητική επιγραφή στα γραφεία της Οργάνωσης Κέρκυρας του ΚΚΕ, στην πόλη του νησιού, με τα ονόματα Κερκυραίων που έπεσαν μαχόμενοι για τα ιδανικά του σοσιαλισμού - κομμουνισμού.
